Üçüncü doz aşı kimlere, nasıl yapılmalı? İşte tüm detaylar...

Hürriyet yazarı Hande Fırat, bugünkü köşesinde Sağlık Bakanlığı'nın uygulamaya başladığı Kovid-19 üçüncü doz aşılarıyla ilgili bir yazı kaleme aldı. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ile konuşan Fırat, üçüncü doz üçüncü doz aşıların kimlere ve nasıl yapılması gerektiğini aktardı.

Hande Fırat'ın ilgili yazısı şöyle;

Ülkemizde salgın nedeniyle uygulanan kısıtlamalar sona erdi, hayat normale dönmeye başladı.

Başladı ama Türkiye de tüm dünya da Delta varyantı nedeniyle alarmda ya da alarmda olması gerekir. Şu artık kesin ki “hayat normale dönmeye başladı” ifadesinden, artık “salgın öncesi normal”i anlamamak gerekiyor. Salgın öncesi normale dönmek için tüm dünyanın önünde ne yazık ki daha vakit var. Bu salgından kurtulmanın en etkili yolu ise hızlı aşılama...

ÜÇÜNCÜ DOZ KARARI

Sağlık Bakanlığı iki doz aşısını olan 50 yaş ve üzeri vatandaşlar ile sağlık çalışanlarının üçüncü doz aşılarının uygulanması kararını hayata geçirdi. Hem bu kararı hem de Delta varyantı ile ilgili gelişmeleri Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ile konuştum. Mehmet Ceyhan üçüncü doz kararını alan tek ülke olduğumuzu hatırlatarak şu dikkat çeken değerlendirmeyi yaptı:

“BioNTech gibi aşılarda üçüncü doza ihtiyaç var mı? Henüz böyle bir bilimsel çalışma yok. Ancak Sinovac aşısının bağışıklığı uyarma gücü diğer aşılara göre düşük. Delta varyantı ile ilgili ise bilimsel bir verisi yok. Bu nedenle bizim önerimiz virüsle çok sık karşılaşan ve Sinovac aşısı yaptırmış olan sağlık çalışanlarına bir doz BioNTech yapılması yönündeydi.”

ÜÇÜNCÜ DOZ KİMLERE, NASIL YAPILMALI?

Mehmet Hoca’nın bu sözlerinin ardından peş peşe aklımdaki soruları sıraladım. Üçüncü doz aşı neye göre olunmalı, hangi aşı seçilmeli? Mehmet Hoca’nın yanıtlarını şöyle sıralayabilirim:

İstediğiniz aşı ile üçüncü dozu olun demenin bilimsel bir mantığı yok.

Dünyadaki örneği sadece organ nakli olanlara yönelik. Organ nakli olanlara 6 ila 12’nci ayda üçüncü doz aşı (BioNTech) uygulaması yapanlar oldu.

İki doz Sinovac yaptırmış olanların üçüncü dozu da Sinovac yaptırması mantıklı değil. Sinovac’ın Delta varyantına göre koruyuculuğu hakkında bilimsel veri yok. Bu nedenle Delta varyantına karşı koruyuculuğu yüzde 88’e düşen BioNTech’in üçüncü doz için tercih edilmesi lazım.

Bu durumda yaş kriteri doğru değil. İki doz Sinovac olanın Delta varyantına karşı bir doz BioNTech yaptırması gerekir.

Aşılamanın 18 yaşa inmesi önemli bir adımdı. Ancak okullar açılmadan, Delta varyantı ile de mücadele düşünülerek 12-18 yaş aralığının da aşılanmasına acil olarak başlanılmalı.

65 YAŞ ÜSTÜ ENDİŞE ETMESİN

BioNTech aşısının özellikle 65 yaş üstünde kalp kası iltihabına, kalp rahatsızlığına yol açtığı iddialarını da hatırlattım. 65 yaş üstü ne yapsın, diye sordum. İşte Mehmet Hoca’nın yanıtı:

Yaş fark etmez. Üçüncü doz olacaklarsa BioNTech olacaklar.

Kalp kası iltihabı 65 yaş üstünde değil, 18-30 yaş aralığında görüldü. Ancak 300 milyon doz aşı yapıldıktan sonra 1100 vakada tespit edildi.

İstatistiksel olarak anlamlı bir sıklık değil. Kalp kası iltihabını vakalar genelde hafif geçirdiler.

COVID-19 hastalığı geçirenlerde kalp kası iltihabı aşıya göre çok daha fazla görüldü.

DELTA VARYANTI DALGASI GELİR Mİ?

Dünyada da, Türkiye’de de Delta varyantı yayılıyor. Bu varyant daha bulaşıcı. Bir kişi beş kişiye bulaştırıyor. Peki yeni bir dalgadan kaçmanın, Delta varyantıyla mücadelenin yolları nedir? Mehmet Hoca’nın bu konudaki açıklamaları ise şöyle:

Delta varyantına da karşı etkili aşılar ya tam koruyor ya da hastalığı hafif geçirtiyor. En kötüsü aşısız kalmaktır.

İki doz arası süre mümkün olduğunca kısaltılmalıdır.

Aşılamada hız önemli. Toplumun yüzde 80’i aşılanmalı.

Delta varyantının en çok görüldüğü ülkeler Hindistan, İngiltere ve Rusya. Tüm dünya Delta varyantına karşı önlem alıyor. Karantina uygulamaları ve yeni kısıtlamalar getiriyor. Ülkemiz turistlere yönelik bazı tedbirleri hayata geçirmeli.

Delta varyantına karşı kalabalıktan uzak durulsun. Maske, mesafe, hijyen kuralına uyulsun.

ÖNEMLİ ÇAĞRI

Bu veriler ve açıklamalar ışığında şu hususların altını çizmek isterim. Bireysel olarak kurallara dikkat etmezsek, aşıdan kaçarsak, aşılamayı hızlandırmazsak dördüncü dalgadan kaçamayız. Bu nedenle benim çağrım yaş sınırlaması olmadan daha önce iki doz Sinovac yaptırmış olan herkese bir an önce üçüncü doz BioNTech aşı yapılmasının sağlanması. Çocuklarımızın hem sağlığı hem de eğitimleri için bu yaz hiç vakit kaybetmeden 12-18 yaş aralığının da hemen aşılanması."