Ukrayna’da çözüm için Çin de ‘Minsk’ diyor

DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD yörüngesindeki medyanın “işgal” çığırtkanlığı artık bir espri konusuna dönüşse de Ukrayna sorunu, uluslararası gündemde birinci sırada olmayı sürdürüyor. Avrupa Birliği, barışçıl çözüm için Moskova, Kiev ve Batı Avrupa arasında diplomasi mekiği dokuyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un ardından Almanya Başbakanı Scholz da Rusya Devlet Başkanı Putin’le görüşmek üzere Kremlin’e gitmiş, “Avrupa’nın güvenliği Rusya’dan ayrı düşünülemez.” diyerek Minsk Anlaşmaları’nın uygulanmasını savunmuştu. Pentagon’un Rusya’ya “sessiz destek” vermekle suçladığı Çin’den ise önceki gün Ukrayna krizinin çözümü için Minsk sürecine işaret eden bir tavır geldi.

Xİ’DEN NORMANDİYA VURGUSU

4 Şubat’ta Rusya Devlet Başkanı Putin ile bütün dünyaya bir ‘Büyük Avrasya Ortaklığı’ manifestosu ilan eden Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, ortak bildiride “NATO’nun doğuya doğru genişlemesine karşı çıktıklarını” ifade etmişti.

Xi Jinping, iki gün önce Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile bir telefon görüşmesi yaptı. Basına yansıdığı kadarıyla görüşmede ikili iş birliği ve Ukrayna krizinin seyri gibi konular ele alındı. Xi Jinping görüşmede Çin-AB yatırım anlaşmasının onaylanması ve yürürlüğe girmesi için Çin'in Fransa ile çalışmaya hazır olduğunu kaydetti.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, ayrıca ilgili tarafların Normandiya formatı da dahil olmak üzere çok taraflı platformları değerlendirmeleri ve Ukrayna sorununa diyalog ve istişare yoluyla kapsamlı bir çözüm aramaları gerektiğini vurguladı.

ÇİN DIŞİŞLERİ: TARAFLARI MİNSK-2 SÜRECİNE ÇAĞIRIYORUZ

Çin Dışişleri Sözcüsü Wang Wenbin, 15 ve 16 Şubat’ta yaptığı basın toplantılarında gazetecilerin Ukrayna’yla ilgili soruları yanıtladı. Wang 15 Şubat’ta “savaş olasılığını abartmak sorumsuz bir davranıştır. Yaptırımlara ve baskıya kolayca başvurmak, durumu yumuşatmaya yardımcı olmayacaktır. Blok çatışması için kışkırtma yapmak ise yalnızca bizi eski Soğuk Savaş günlerine sürükleyecektir.” diyerek ABD’nin tutumunu eleştirdi.

Çin Dışişleri Sözcüsü, tüm tarafları açık ve eşit bir tutum benimsemeye davet ederek “Ukrayna krizinde siyasi çözümün koşullarının yaratılması için tarafları, diyalog ve müzakere yoluyla Minsk-2 anlaşmasının ciddiyetle uygulanması için çalışmaya çağırıyoruz.” ifadelerini kullandı.

‘GERÇEK TEHDİDİ TÜM DÜNYA BİLİYOR’

Wang, 16 Şubat’ta yaptığı açıklamada ise “ABD günlerdir savaş tehdidi kartını oynuyor ve bir gerilim havası yaratıyor” diyerek bunun en çok Ukrayna halkını olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Rusya’nın “Batı bilgi terörü uyguluyor” uyarısını kaydeden Wang, “işgal tarihi” olarak belirtilen 16 Şubat 2022'nin “Batı propagandasının başarısız olduğu gün” olarak tarihe geçeceğini belirtti. “Uluslararası toplum, dünyada gerçek sorun yaratanın ve güvenliği tehdit edenin kim olduğunu çok net bir şekilde görebiliyor.” ifadelerini kullanan Çin Dışişleri Sözcüsü, “Çatışmayı körükleyerek ve dezenformasyon yayarak öz çıkarına dayalı siyasi kazanımlar aramak ahlaksızca ve çok tehlikelidir.” diyerek ABD’ye işaret etti.

‘NORMANDİYA FORMATINDA ALMANYA’YLA BERABERİZ’

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Avrupa Parlamentosu’nda (AP), Fransa'nın Avrupa Birliği (AB) dönem başkanlığıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Macron konuşmasında Rusya ile diyaloğun gerekli olduğunun altını çizerek, “Manipülasyonlara ve müdahalelere karşı dürüst ve talepkar diyalog olmalı.” dedi.

“Almanya ile Normandiya formatı kapsamında Ukrayna'daki krize siyasi çözüm bulmaya çalışıyoruz.” diyen Macron, Avrupa'nın gelecek haftalarda yeni “istikrar ve güvenlik” stratejisi belirlemesi ve bunu Rusya'ya önermesi gerektiğini söyledi.

MACARİSTAN VE POLONYA TEPKİSİ: AB’Yİ BLOKE EDERSİNİZ

Macron, AP'deki Fransız Milletvekili Yannick Jadot'un Polonya ve Macaristan gibi ülkelerle enerji ve iklim alanlarında anlaşmalar imzalayanlara tepki göstermesine şaşırdığını ifade ederek, "O zaman AB'yi durdurun. Bu mümkün değil. (Polonya ve Macaristan gibi ülkelerle) diyaloğunuz ve anlaşmazlıklarınız olsa da diğer konularda çalışılmaya devam edilmesi meşrudur. Bu, Avrupa'nın işleyişidir yoksa AB'yi bloke edersiniz." diye konuştu.

YUNANİSTAN’I TERK ETMEDİK

Bir milletvekilinin sorusu üzerine Fransa'nın Yunanistan ile Akdeniz'de ve Körfez'de ortak askeri operasyonlar düzenlediğini kaydeden Macron, “Yunanistan'ı Türkiye'ye karşı terk etmedik.” değerlendirmesinde bulundu.

NORMANDİYA FORMATI NEDİR?

Minsk Anlaşmaları çerçevesinde 2015’te Almanya, Ukrayna, Fransa ve Rusya Devlet Başkanları’nın katılımıyla başlayan müzakere mekanizmasına “Normandiya formatı” deniliyor. Rusya ve Ukrayna arasında 5 Eylül 2014’te imzalanan Minsk Protokolü ve 12 Şubat 2015’te yapılan eklerle Minsk-2 adı verilen anlaşma, “Minsk Anlaşmaları” olarak anılıyor. Normandiya formatı, krizin tarafları Rusya ve Ukrayna’nın çözüm arayışını, AB’nin en büyük iki ülkesi Almanya ve Fransa ile birlikte diyalog halinde yapması anlamına geliyor