Ünlü Fransız dergi Erdoğan ve Putin'i hedef aldı: Jeopolitik dengeleri bozuyorlar

Fransa’nın en etkili yayınlarından Le Point dergisi, 2 Haziran günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i hedef alan bir kapakla çıktı. Derginin manşetinde “Erdoğan-Putin: Şeytaniler” ifadesi yer alırken kapak yazısına “Erdoğan nasıl Putin’in Batı’daki ajanı haline geldi?” cümlesi kullanıldı. Derginin uluslararası haber editörü Guillaume Perrier’in (Giyom Periye) imzasını taşıyan makalede, Türkiye ve Rusya’nın “Batı karşıtlığında birleştiği ve jeopolitik dengeleri altüst ettiğinden” şikâyet ediliyor. Yazının son kısmında görüşlerine de yer verilen Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Doğu Perinçek’in, Türkiye’nin 2015’ten sonra Avrasya’ya yönelmesinin mimarlarından biri olduğu söyleniyor.

‘AYNI DİLİ KONUŞUYORLAR’

Makale, Erdoğan ve Putin’in farklı tarz ve üsluplara sahip olmasına rağmen aynı dili konuştukları değerlendirmesiyle başlıyor. Her iki liderin yönetim tarzı açısından “otokratlıkta” birleştiği söylenirken daha önce FETÖ yayın organlarında yazdığı yazılarla bilinen Atina Üniversitesi’nden Cengiz Aktar’ın görüşlerine yer veriliyor: “İki ülke de demokratik değil, seçimler ne özgür ne adil, rejimleri rövanşist, revizyonist ve saldırgan eylemler peşinde.”

Batı modelinden uzak duran iki liderin el ele verip Türkiye ve Rusya arasındaki tarihsel düşmanlığı giderdiği ve stratejik anlaşmazlıkları aştığı vurgulanıyor ve “Çatışmanın tırmandığı alanlarda bile ortak bir zemin bulmayı başarıyorlar.” deniyor.

İSVEÇ VE FİNLANDİYA VETOSU KREMLİN’İN KAFASINDAKİ OYUN

Makaleye göre, Rusya’nın 24 Şubat’ta başlattığı Ukrayna harekâtından sonra yaşananlar, bu gözlemleri doğruluyor. Türkiye, “tarafsızlık” pozisyonunda kalmayı savunarak çatışmada arabulucu rol oynayabileceğini düşünüyor. Bir yandan Kiev yönetimini destekleyip Bayraktar TB2 SİHA’larının yollanmasını sağlıyor. Bu, Moskova’nın düşmanca görebileceği bir siyaset. Ancak öte yandan NATO müttefiklerinin aksine hiçbir Rusya yaptırımına katılmıyor. Son olarak Türkiye’nin “çeşitli bahanelerle İsveç ve Finlandiya’nın Atlantik İttifakı’nı girmesini engellediğinde, fazla göze batırmadan Kremlin’in kafasındaki oyunu oynadığı” söyleniyor.

Le Point yazarı, Türkiye’nin bu tavrı sebebiyle Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy’in bile açıktan rahatsızlığını söylemeye başladığını ileri sürüyor. Bir Yunan kanalına verdiği röportajda Zelenskiy’in sarfettiği “Soruna böyle yaklaşamazsınız, bu çifte standart, bu adil değil. Bir seçim yapmalısınız. Hakikatin yanında mısınız, değil misiniz?” sözlerinin, doğrudan Erdoğan’a yönelik olduğu yorumu yapılıyor.

‘ÇAR, SULTAN’A GÜVENİYOR’

Putin ve Erdoğan’ın Batı’nın artık askeri ve ekonomik gücün tekelini elinde bulundurmadığı değerlendirmesinde birleştiği ifade edilen makalede, NATO’cu ve Batıcı görüşleriyle tanınan Türkiye’nin eski Moskova Büyükelçisi Aydın Adnan Sezgin’in görüşlerine de yer veriliyor. Sezgin, Erdoğan’ın 2007-2015 arası Batı’ya karşı kafa tutan bir pozisyona sürüklenirken Putin’de “konforlu bir müttefik” bulduğunu dile getiriyor.

24 Kasım 2015’te yaşanan uçak düşürme krizinin yedi ay içinde çözüldüğü vurgulanan makalede Türkiye’nin 2017’de 2,5 milyar dolar anlaşmayla Rusya’dan S-400 füze sistemi almasının uçak düşürme hadisesinin bir “telafisi” olduğu savunuluyor.

Yazıda vurgulanan bir diğer nokta, ikili ilişkilerin ilerlemesinde 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin etkisi. Putin’in Avrupalı liderlerden farklı olarak hiç gecikmeden darbe karşısında Türkiye’nin yanında durduğu söylenirken Türk medyasında Rus istihbaratının Erdoğan’ı uyardığına dair bazı haberlerin çıktığına yer veriliyor. Erdoğan’ın darbecilerin Washington’dan yönetildiğinde dair kanaatinin olduğu ve darbenin, Rusya’yla yeniden yakınlaşma hamlelerini sahneye koymak için Erdoğan’a elverişli bir zemin sunduğu söyleniyor. Özellikle 15 Temmuz’dan sonra iki lider arasında bir “modus vivendi” (iş yapma biçimi) oluştuğu ifade edilirken “Batı karşıtlığı prizmasından bakmaları onları daha da yakınlaştırdı.” deniyor. Aynı yerde Putin’in Aralık 2020’de Erdoğan için söylediği şu sözler, “Çar’ın Sultan hakkındaki yorumu” olarak sunuluyor: “Bazen ayrılıklarımız olabilir. Ancak onun sözünün eri bir insan olduğunu biliyorum.”

Le Point eski sayılarında da Erdoğan ve Putin'i hedef almıştı.

‘ASTANALAŞMA’, BATI’YI DIŞLIYOR

Türkiye’nin daha önce Rusya’yla farklı konumlarda bulunduğu pek çok bölgesel sorunlarda şimdi birlikte hareket etmeye başladığının altı çizilirken İran’ın da katıldığı Astana müzakerelerinin “Batılıları marjinalize ettiği” savunuluyor. Sahada ise Soçi anlaşmalarıyla Suriye’nin kuzeyinin stratejik ekseninde ortak devriyeler yapıldığı ve İdlip bölgesinde Ankara’nın 12 gözlem noktası kurmasında anlaşıldığı vurgulanıyor.

Libya ve Karabağ’da da benzer bir çözüm mekanizmasının işlediği söylenirken AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borell’in Karabağ Savaşı’ndan sonra Kasım 2020’de varılan anlaşma üzerine söylediği “Astanlaşama” ifadesine yer veriliyor: “Rusya ve Türkiye’nin çıkarları doğrultusunda Avrupa’nın uluslararası çatışmaların çözümünden dışlandığı bir tür ‘Astanalaşma’ biçimine tanık oluyoruz.”

‘PERİNÇEK, AVRASYA YÖNELİŞİNİN MİMARI’

Makalenin son bölümünde, Türkiye’nin Batı’dan uzaklaşıp Rusya’ya yönelmesinin iç siyasetle de ilgili olduğu kaydediliyor. Başarısız darbe girişiminden sonra Erdoğan’ın milliyetçi ve Batı karşıtı güçlerle ittifakını sıkılaştırdığı söylenirken Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Doğu Perinçek’in rolüne dikkat çekiliyor. “Beyaz bıyığı ve delici mavi gözleriyle seksen yaşındaki tecrübeli siyasetçi” diye renkli bir betimle takdim edilen Vatan Partisi liderinin, yıllardır sadece Rusya değil, Çin ve İran’la da “büyük Avrasya ittifakı”nın bayraktarlığını yaptığına çekiliyor. Perinçek’in şu sözlerine aynen yer veriliyor: “Türkiye, Atlantik sisteminden Avrasya’ya yöneliyor. Dünyanın geleceği Asya’da. Türkiye 2014’ten beri ABD emperyalizminin zincirlerini kırdı. 2016 yazında darbe girişimini püskürttü ve kurtuluş sürecini başlattı. Türk ordusunun içinden 24 bin NATO subayının tasfiyesinin ve Suriye’nin kuzeyinde ‘Amerikan koridoruna’ karşı başlatılan operasyonların Türkiye’nin yeni rotasını gösteriyor.” Aynı yerde Perinçek’in “NATO’nun doğuya doğru genişlemesi projesi hem Rusya hem Türkiye için büyük bir tehdittir. Amerikalıları iki cephede göğüsleme şansına sahibiz.” sözlerine yer veriliyor. Makalede Perinçek’in kimilerince “Moskova’nın Türkiye’deki gözü” olarak görüldüğü ileri sürülürken Perinçek’in ordu ve güvenlik güçleri içinde güçlü bir etkisi olduğu iddiasına da yer veriliyor.