Üretici yeni sezon için ‘destek şart’ diyor!

Havaların ısınmasıyla yeni ekim sezonu hazırlıkları da hızlandı. Sonbaharda ekilen buğday da boy vermeye başladı. Havaların sıcak geçmesi onların gelişimini etkiledi. Kış soğuğu yemediği için aşırı sıcaklar buğdayda hastalığa neden oldu. Bazı yerlerde ürün başak vermeyince hayvan yemi için biçime ayrıldı. Diğer ürünler için ise tarlalarda hummalı hazıklıklar sürüyor. Çiftçiler maliyetlerden dertli. Desteklerin artırılmasını istiyor. İşte kendileri de üretici olan Ziraat Odaları Başkanlarının beklentileri:

ÇİFTÇİ TEMSİLCİLERİ NE DİYOR

Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı’yı tarlada yakaladık. Ayçiçek ekimi yapıyordu. Arabacı ilk olarak buğdaydaki durumu anlattı: “Havaların sıcak gitmesi nedeniyle buğday bir ay önden gidiyor. Bir ara yatma oldu ancak şimdi onlar kalktı. Buğday başağa dönmeye başladı. Önümüzdeki günlerde düzenli yağışlar olursa buğday daha da iyi hale gelir ve bu yıl verim iyi olur.”

Arabacı bu yıl Edirne’de 1 bilyon 200 ile 300 bin dekar alana buğday ekileceğini belirterek yeni sezonda hükümetten beklentilerini şöyle özetledi:

“Öncelikli beklentimiz, geçen dönemin ayçiçek üreticisine verilmesi gereken mazot gübre desteğinin yatırılmasıdır. Bu destek yatırılırsa yeni sezon hazırlığı yapan üreticiye faydalı olur. Özellikle 2 yıl içinde maliyete yakın fiyat oluştu. Üretici zarar etmedi ama kâr da etmedi. Sürdürülebilirlik için kâr etmesi gerekiyor. Bakanlık bunu göz önünde bulundurarak ekstra destek verirse memnun oluruz.”

‘SULAMA SİSTEMLERİ GELİŞTİRİLMELİ’

Aksaray Ziraat Odası Başkanı Emin Koçak: “Bol bol destek istiyoruz. Her şey aldı başını gitti. 2- 3 kat. Destek verilirse üretim de artar.”

Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan: “En büyük sorun finansman. Mevduat faizleri yüzde 50. Piyasa faizi ise yüzde 50-70 bandında. Çiftçi geçen yıla göre her girdiyi yüzde 105 farkla alıyor. Gübre, tohum fiyatları arttı ama mazot daha fazla arttı.

Üretici rastgele ekti. Hiçbiri para etmedi. Çiftçi giderek üretimden vazgeçiyor. Plansızlık var. Mecburiyetten ekiyor. Geçen sezon umduğu parayı kazanamadı. Üreticiye ciddi manada destek verilmesi gerekiyor. Özellikle kıraç arazilerde ekim yapanlara daha fazla destek verilmeli. Bu verilmezse insanlar şehre göç ediyor. Buralara artı destek vermeli. Kırsalı ayağa kaldırmalıyız. 2014 yılında kırsalın nüfusu yüzde 27 iken, 2022’de yüzde 22’ye düştü. Şimdi yüzde 15 seviyesinde. Göç, kentten kırsala olmalı. İşçi bulamıyoruz. Herkes çocuğum okusun, masa başı iş bulsun diye kırsaldan şehre göçüyor. Bunun önüne geçmenin yolu üretimi desteklemektir. Kırsalı cazip hale getirmeliyiz. Sosyal alanları ve teşvikleriyle… Avrupa’nın köyleri bile şehir gibi olmuş. Bu konuda devletin önemli görevleri var. Bir sorun da sulama. Su kaynakları hızla azalıyor. Yağmurlar da yetersiz. Vahşi sulama sisteminden vazgeçmeli, hatta yasaklanmalı. Su tasarrufunda bulunulmalı. Damlama sistemlerinin kurulması için çiftçiye mutlaka destek verilmeli. Kapalı yeraltı sulama sistemleri ve barajlar yapılmalı.”

‘ÜRÜNLERE ALIM GARANTİSİ VERİLSİN’

Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram, bölgelerinde 470 bin dekar alana tane mısır, 75 bin dekar alana şeker pancarı, 700 bin dekar alana buğday ve 360 bin dekar alana da arpa ekimi yapıldığını belirterek yeni sezona ilişkin beklentilerini şöyle özetledi:

“En büyük beklenti tarım ve sulama projeleri. Ovamızda su sorunu var. 1,5 milyon dekar alanda sulu tarım yapılıyor. Su kaynaklarından yeterince yararlanamıyoruz. Kuraklık eylem planı kurulu kurulmasını istiyoruz. Su yatırımlarına öncelik verilmeli. Su en büyük sorun. Stratejik çapta planlanmalı. Bacasız fabrika olan tarlalarda maliyetler arttı. Ürünlere geçen sezon az fiyat verildi. Bu işin içinden çıkılmaz. Ayrıca ürünlere alım garantisi verilmesi gerekir. Depolarda arpa buğday duruyor. 45 güne kadar yeni ürün çıkacak. Depo hazırlıklarına şimdiden başlanması gerekiyor. Geçen yılın sıkıntısı yaşanmamalı. Girdi maliyetleri çok yüksek. Mazot, gübre fiyatları yüzde 100’e yakın arttı. Gerçekten zor bir sezon olacak. Çiftçi şimdiden kara kara düşündürüyor. Sıcaklar 27-28 derece. Nisan yağmurları da yok. Barajlar boş. Talep arzı geçecek.”

SU SIKINTISI VAR

Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri, Söke’de bu yıl 300 bin dekar alana pamuk ekimi yapılmasını beklediklerini belirterek, “Her zaman söylediğimiz gibi en büyük sorunumuz girdi maliyetleri. Maliyetler düşerse üretici de para kazanır ve daha fazla ekim yapar. İkinci sorunumuz da su. Son günlerde havaların sıcak gitmesi nedeniyle pamuk ekimi için gerekli tav oluşmadı. Toprak sulanmak istiyor. Mevcut barajlarda su yetersiz. Yetkililer bu aşamada barajlardan su da vermek istemiyor. Suyu yaz sulamasında kullanmak istiyoruz. Yağmur bekliyoruz.”