Urumçi’den Hakkari’ye aynı kalkınma modeli
Sinciang’da ilk durağımız Urumçi’deki İpek Yolu Dağ Tesisi. Burası, kayak turizminde bölgenin göz bebeği. Yatırımlar ve planlı ekonominin katkılarıyla terörden temizlenen bölgeyi görünce, Aykut Töleğen ağabeyimizle 'Hakkari’ye de aynı modeli uygulamalıyız.' dedik
Sinciang-Uygur Özerk Bölge Halk Hükümeti Bilgilendirme Ofisi ve Çin Haber Ajansı Sinciang Şubesinin davetiyle 12-21 Aralık tarihlerinde Sinciang’daydık. Çinli yetkililer gezinin temasını “Sinciang’ın Sıcak Karı” olarak belirlemiş. Bölgede Tarkan hayli meşhur, biz de hem eski bir şarkısına hem de etkinliğin temasına uygun olarak temaya “Kış Güneşi” diyelim dedik.
Ekip kalabalık, 8 ülkeden 28 davetli var. Kırgızistan, Özbekistan, Kazakistan, Malezya, Rusya, Japonya ve Pakistan’dan gelen davetliler arasında Aydınlık Gazetesi adına ülkemizi temsilen bizler bulunuyoruz. Ekipte Vatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Propaganda Bürosu Başkanı Serdar Üsküplü, Vatan Partisi Çin Temsilcisi Orçun Göktürk ve Aydınlık Gazetesi Foto Muhabiri Aykut Töleğen yer aldı.
URUMÇİ’DE SÜRDÜRÜLEBİLİR KIŞ TURİZMİ
Program Özerk Bölge’nin başkenti Urumçi’den başlıyor ve hayli yoğun. Hava ise eksinin altında 15-20’lerde seyrediyor. Çinli dostlarımız bölgeye gelmeden çokça bizi “sıkı giyinmemize” yönelik uyarınca ben de Pekin’den daha soğuk olacağını göz önüne alarak teçhizatlı gitmeye karar vermiştim. Bölgenin pamuğu meşhur, dünya üretiminin neredeyse 4’te 1’i Sinciang’dan. Biz de pamuk yünlü kıyafetlerimizle “Kış Güneşi” ziyaretimize hazır hale geldik.
URUMÇİ’DEN HAKKARİ’YE
İlk durağımız “İpek Yolu Dağ Tesisi”, bölgenin özellikle kayak turizmi açısından göz bebeği. Çin’in dört bir yanından ve bölgeden özellikle Japonya’dan gelen turistler dikkatimizi çekiyor.
Devlet öncülüğünde yatırımlar ve planlı ekonominin katkılarıyla aşırıcılık ve terörden temizlenen bölge turizminin gelişimini görünce Aydınlık Gazetemizin yöneticilerinden ve Türkiye’nin önemli fotoğrafçılarından Aykut Töleğen ağabeyimizle “Hakkari’ye de aynı modeli uygulamalıyız” sohbeti yapıyoruz.
İpek Yolu Dağ Tesisi yetkilileri bize 2024 yılında geçen seneye göre daha şimdiden 2 kat fazla turist ağırladıklarını belirtiyorlar. Çin’de 2022’de yapılan Kış Olimpiyatlarının da ülke ve bölgede önemli bir odak yarattığı görülüyor. Bu açıdan bölgeye gelen yabancı turistler için 38 ülkeye 30 günlük vize muafiyeti uygulaması sayesinde, Urumçi’ye kış turizmi için rezervasyonların yüzde 160’dan fazla arttığı belirtiliyor.
Urumçi’nin kış sporları ve turizmi açısından doğal avantajları var. Yüksek yamaçlar, yoğun kar yağışı, uzun süre dayanan kar tozu ve bahar ayına kadar süren kayak avantajı bunlardan bazıları...
QİNG HANEDANLIĞINDAN GÜNÜMÜZE: URUMÇİ 1 NO’LU ORTAOKUL
Kış turizmi tesislerine kısa bir mola verip, bölgenin en iyi okulu olarak adlandırılan Urumçi 1 No’lu Ortaokul (Çincesi 乌鲁木齐市第一中学) ile bölgeyi keşfe devam ediyoruz.
Okul 1891 yılında Qing (Çing) hanedanlığı döneminde açılmış. Esas olarak ortaokul eğitimi ancak ilkokul da eklenerek eğitimi küçük yaşlara doğru genişletmiş. Qing hanedanlığı zamanı esas olarak bölgenin en zeki ilkokul öğrencilerinin okuyabildiği seçkin bir okul olarak planlanmış.
Sloganları ise “erdemli, ilham verici ve bilgili” olarak belirlenmiş. Bunlar okulun giriş kapısına asılmış ve ziyaretçilerin hemen dikkatini çekiyor. Okul, Çin’in en iyi 10 eğitim kurumundan biri. Bunu lise ve üniversite giriş sınavlarındaki başarılarından da görebiliyoruz.
2008 yılında ülke genelinde yapılan sınavlara giren öğrencilerin puan ortalamasında ikinciliği elde etmiş. O tarihten bu yana da genel olarak ilk 10’da yer alıyor. Öğrenciler Sinciang’ın farklı milliyetlerinin uyumunu gösteren şekilde Uygur, Han, Kazak, Hui ve Moğol kökenlilerden oluşuyor.
Okul 2017’den itibaren yeni kampüse taşınmış. 551 milyon yuandan fazla yatırımla (yaklaşık2.5 milyar Türk Lirası) oluşturulan yeni kampüs 14 binden fazla hektarlık bir alanı kaplıyor. İçerisindeiki öğretim binası, biri üç katlı kütüphane olmak üzere 2 bilim binası, bir ofis binası, bir sanat merkezi içeriyor, bir astronomi-müzik entegrasyon merkezi, bir stadyum, üç yurt binası, bir standart futbol sahası ve bir yemekhane binasından oluşuyor.
Biz okula entegre ilkokul binasının bahçesinde ziyarete başlıyoruz. Yerler masmavi, yetkililer “donanmaya seçkin personel yetiştirme programını” belirtince mavi zeminin anlamını kanıksamış oluyoruz. Orta Asya’dan gazetecilerin “Ama Sinciang’da deniz yok” sorularına yetkililer “denizci yetiştirmek için her yer uygun, ayrıca her kara bir denize açılır” cevaplarını veriyorlar.
Daha sonra ortaokul binasının spor kompleksine geçiyoruz. Hokey takımı öğrencileri bizi karşılıyor ve spor derslerinde öğrendikleri marifetleri gösteriyorlar. 14 yaşında Hokey takımının kaptanı bir Kazak öğrenci ise amacının “olimpiyatlarda madalya kazanmak” olduğunu belirtiyor.
‘AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR’
Çin’de ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin ahenk içinde, yaratıcı ve disiplinli hallerini görünce insanlık için büyük bir mutluluk duyuyorsunuz. Ülkemizin Cumhuriyetin ilk yıllarında yaptığı büyük kültürel dönüşümünü ve küçücük bedenlere miras bırakılacak kocaman gelecek felsefesini hatırlıyoruz.
Farklı etnik kökenlerden gelerek Çin milletini oluşturan çocuklara bakarken bütün dünya çocukları geliyor aklıma. Çocuklara bırakacağımız erdemli insan olma öğretisi, sınıfsız ve kaynaşmış bir toplum özleminin mücadelesinin önemi… Ağaç yaşken eğilir demiş atalarımız, Çincede de “bilgi, küçük bir tohumdan büyük bir ağaca dönüşen bitki gibidir” anlamına gelen atasözünü anımsıyorum.
Bir yandan Batı’da LGBTİ yürüyüşlerinde istismar edilen ve en önlerde yürütülen sözde “eşcinsel” çocuklar, çocuklarımız. Çin’de ise Batı’nın çocuklarımızı, ailemizi ve toplumumuzu zehirleyen ideolojisine karşı önlem olarak ilkokuldan başlayarak erkek çocukları maskülenliğe, kız çocukları ise feminenliğe yönelten düzenlemelerini hayata geçirmesi. İşte geleceğin toplumunun, Asya Çağı’nın öncülerinden Çin’in Urumçi 1 No’lu Ortaokulu’nun bizde bıraktığı izlenimleri.
