USAID'in yıkıcı faaliyetleri; ABD, Gürcistan seçimlerine 60 milyon dolar harcadı

Donald Trump'ın ABD koltuğuna oturmasının ardından, Amerika Uluslararası Kalkınma Ajansı’nın (USAID) faaliyetlerini durdurulması ve bütçesinin 90 günlüğüne kesilmesi, ajansın geçmişteki eylemleri ve geleceği hakkında birçok soruyu gündeme getirdi. Gözler, Batı tarafından fonlanan yıkıcı girişimlere karşı ‘Etki Ajanlığı’ yasasını çıkaran Gürcistan’a çevrildi. USAID'in Görcistan’daki rolü ve etkisi ne? Gürcü siyaset bilimci ve Kafkasya İslami Çalışmalar Merkezi Direktörü Şota Aphaidze, USAID'in Gürcistan'daki faaliyetlerini ve Trump yönetiminin bu kararının olası sonuçlarını Aydınlık Avrupa’ya değerlendirdi.

‘ABD, GÜRCİSTAN’DA YILLARCA STK’LARI FİNANSE ETTİ’

USAID ve daha geniş anlamda Batı, Gürcistan'ın kritik dönemeçlerinde finansman ve müdahale yoluyla tarihsel yörüngesini nasıl etkiledi?

ABD, Gürcistan'da 1993'ten bu yana faaliyet göstermiş, Gürcistan'daki birçok sivil toplum kuruluşunu finanse etmiş ve yaklaşık 3 milyar dolar harcamıştır. Sadece 2024'teki son seçimlerde ABD, Gürcistan'daki yıkıcı tutumu desteklemek için şu anda sesini yükselten ve seçimleri tanımayan tüm hükümet dışı kuruluşlar ve örgütlere yaklaşık 60 milyon dolar harcadı. Yani, aslında ABD sözde demokrasi ve insan hakları gibi konularda toplumunun gelişimi için para harcadığını iddia ederken ABD'nin Gürcistan'daki siyasi süreçleri finanse ettiği ve tamamen farklı bir şey beyan ettiği ortaya çıktı.

‘AŞIRI LİBERAL, GÜRCÜ KARŞITI SİVİL TOPLUM’

USAID fonlarının %60'ını siyasi eylemlere, yani Gürcistan'daki siyasi etkinliklerin finansmanına harcamıştır. Elbette ABD'nin bu tür faaliyetleri, taktikleri, yani tüm sivil toplum örgütlerinin yıkıcı muhalefeti finansmanı, Gürcistan'daki iç siyasi süreçleri büyük ölçüde etkilemiş ve aynı zamanda dış politikasını da büyük ölçüde değiştirmiştir. ABD, Gürcistan'da %40-45 civarında oldukça büyük bir çoğunluğa sahip liberal bir sivil toplum oluşturmaya çalıştı. Özellikle genç nesli eğitmek için insanlara liberal eğitim veren liberal üniversiteler kurmak da çok önemliydi. Sonuç olarak, ABD tarafından finanse edilen tüm hükümet dışı kuruluşlar -yani Gürcistan’daki sivil toplum kuruluşlarının %90’ı- USAID tarafından finanse edildi. Bu sadece Özgürlük Enstitüsü değil, genç avukatlar, hatta siyasi partiler de buna dâhildi. Örneğin Gürcistan'daki IREX (Uluslararası Araştırma & Değişim Merkezi) Amerikandır. ABD bölgesi tarafından finanse edilmiştir ve nihayetinde USAID böyle, Batı yanlısı, aşırı-liberal, Gürcü karşıtı bir sivil toplum hareketi yaratabilmiştir.

‘YARATILAN AŞIRI-LİBERAL KESİM HER ŞEYİ YOK EDİYOR’

Sivil toplumun bu kısmı, geleneksel değerlerimize karşı çıkan ultra-liberal bir kısma dönüşüyor. Asıl sorun da bu. Yani, her şeyi yok ediyorlar. Kiliseye, geleneklerimize, zihniyetimize karşı çıkıyorlar. Barışçıl bir şekilde değişmek ya da bazı yollar önermek istemiyorlar. Tam tersine, çok saldırganlar. Çok agresif bir şekilde tarihimizden her şeyi silmek istiyorlar ve kesinlikle başka bir pozisyonu kabul etmiyorlar. Yani muhafazakar düşünen, bizim tarihimizi, değerlerimizi, zihniyetimizi destekleyen herkesin düşman olduğuna inanıyorlar. Bu yüzden de bu tür insanları yok etmek istiyorlar. Bu demokrasi midir? Tabii ki değildir.

USAID'in Sırbistan'daki karanlık işleri! ‘Amaç NATO’yu genişletmek’Dünya

‘GÜRCİSTAN’A ÇOK YATIRIM YAPTILAR’

USAID'in kapatılması Gürcistan gibi ülkelerde Batı etkisinin azalması anlamına mı geliyor? Yoksa bu durum ABD'nin emperyal emellerinden vazgeçmesinden çok ABD içinde bir güç değişimi olarak mı yorumlanmalı?

Amerika emperyal hırslarından vazgeçmeyecek. Özellikle de Gürcistan da dahil olmak üzere Kafkasya'daki bölgemizdeki etkisini kaybetmek istemeyecektir. Çünkü Gürcistan'a çok yatırım yaptılar, buraya çok para harcadıklarını söylemek mümkün.

Ayrıca Trump'ın USAID'i kapatacağına dair açıklaması kesinlikle mantıksız USAID kapanmayacak. USAID sadece faaliyetlerini değiştirecektir. Ancak Trump'ın artık bu tür kuruluşları finanse etmeyeceği ve bu kuruluşun Trump yönetiminde iç politikaya karışmayacağı söylenebilir çünkü Trump kuruluşa para tahsis etmeyecektir.

‘USAID FAALİYETLERİNE FARKLI ŞEKİLLERDE DEVAM EDECEK’

‘Yani, Trump, Gürcistan'daki yıkıcı muhalefeti, sivil toplum kuruluşlarını ve benzerlerini finanse etmek için artık para ayırmayacak. Böyle şeylere bütçe ayrılmayacak.’ Amerika emperyal hırslarından vazgeçmeyeceği için elbette USAID kapanmayacaktır. Büyük ihtimalle faaliyetlerine farklı bir şekilde devam edecektir. Batı’nın etkisine gelince, bu kesinlikle azalmayacaktır, çünkü Amerika’nın Avrupa Birliği’ne olan ilgisi devam ediyor. Ancak Trump’ın USAID fonlarını kesmesi ve USAID’in Gürcistan’da istikrarsızlık yaratmak için para harcayamaması, ülkenin gelecekteki siyasi durumunu büyük ölçüde etkileyecektir. Bu olumlu bir gelişme olacaktır. Yani, şu anda Gürcistan’da ortalığı karıştıran sivil toplum kuruluşları ileride devlet fonu almazsa, her şey değişecek, sakinleşecektir.

USAID’İN RENKLİ DEVRİMLERDEKİ ROLÜ

Gürcistan – Gül Devrimi (2003)

"Demokrasi programları"na, STK'lar, aktivistler ve medya için USAID, IRI ve NDI aracılığıyla 23,5 milyon dolar (2002), 21,06 milyon dolar (2003) bağış yapıldı. ABD, 2004 yılında Gürcistan'ın 2003 seçimlerine hazırlanmasına "yardımcı olduğunu" kabul etti ve ABD tarafından finanse edilen STK'ların rejim değişikliğinde önemli bir rol oynadığını söyledi.

Ukrayna – Turuncu Devrim (2004)

"Demokrasi programları"na USAID, NED ve Avrasya Vakfı aracılığıyla 54,7 milyon dolar (2003), 34,11 milyon dolar (2004) bağış yapıldı. ABD yanlısı bir adayı desteklemek için USAID, Aralık 2003'te Ukrayna'da Seçim İdaresinin Güçlendirilmesi Projesi'ni (SEAUP) başlattı ve Ukrayna parlamentosu ile yargısını etkiledi.

Kırgızistan – Lale Devrimi (2005)

Gürcistan ve Ukrayna'dan ilham alan USAID, Şubat 2005 seçimlerinden önce yerel STK'lara, aktivistlere ve medyaya büyük miktarda fon sağladı. ABD yardımı: 56,6 milyon dolar (2003), 50,8 milyon dolar (2004), "demokrasi programları" için 13,5 milyon dolar (2003), 12,2 milyon dolar (2004) alındı.

Lübnan – Sedir Devrimi (2005)

Mart 2005'te 1 milyon Lübnanlı, Suriye'nin askeri çekilmesini talep ederek protesto gösterisinde bulundu ve ABD yanlısı lider Saad Hariri'nin önünü açtı. ABD'nin Lübnan'a yardımı 2000'li yılların başında 15 milyon dolardan 45 milyon dolara üç katına çıktı.

ABD'de DOGE'nin başındaki Musk: USAID'in fonlamadığı bir yer kaldı mı?Dünya

USAİD Türkiye karşıtı faaliyetleri finanse ediyor! Yabancı devlet fonlarına karşı yasa çağrısıGündem