Uyuz vakaları coştu! İşte uyuz hakkında bilmeniz gereken her şey...

Türkiye'de uyuz vakalarında %50'ye varan bir artış söz konusu iken, uyuz hastalığı hakkında sorulan sorular da çoğalıyor. Yarım yamalak edinilen bilgiler, endişeleri yok etmeye yetmiyor. Uyuz hakkında merak edilen her şeyi bu haberimizde topladık.

UYUZ HAKKINDA MERAK EDİLEN HER ŞEY

UYUZ NEDİR?

Uyuz, sarcoptes scabiei olarak bilinen bir akarın neden olduğu bir deri istilasıdır. Uyuz, cildinizde kaşıntılı bir döküntü oluşmasına neden olur. Tedavi edilmeyen bu mikroskobik akarlar cildinizde aylarca yaşayabilir. Cildinizin yüzeyinde çoğalırlar ve yumurtlamak için derinizin içine dahi girerler. Dünyada yaklaşık 200 milyon uyuz vakası bulunmaktadır. Doğrudan cilt teması yoluyla geçen oldukça bulaşıcı bir durumdur.

UYUZ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Uyuz ısırıklarını ve kendine özgü döküntüsünü tanımak, tedaviye daha hızlı cevap vermenize yardımcı olabilir. Uyuzun en belirgin belirtisi olan kabarık döküntü, cilt tonunuza bağlı olarak ten renginde, kırmızı, kahverengi veya menekşe renginde olabilir. Akarların neden olduğu genel iltihaplanma daha açık cilt tonlarında kırmızı, daha koyu cilt tonlarında ise gri görünebilir.

Uyuza ilk maruz kalınmasından sonra belirtilerin ortaya çıkması 2-5 hafta sürebilir. Belirtiler genellikle daha önce uyuz geçirmiş kişilerde ise daha hızlı gelişir, genellikle 1-4 gün sonra ortaya çıkar. Uyuzun ayırt edici semptomları arasında döküntü ve geceleri kötüleşen yoğun kaşıntı yer alır.

Vücutta uyuzun yaygın olarak görüldüğü bölgeler şunlardır:

Bilek
Dirsek
Koltuk altı
Meme ucu
Bel
Parmak araları

Not: Akarın yuva izleri bazen cilt üzerinde görülebilir. Bunlar küçük kabarık veya renksiz çizgiler olarak görünebilir.

UYUZA NE SEBEP OLUR?

Uyuz, küçük, sekiz bacaklı akarların istilasının bir sonucu ortaya çıkar. Akarlar yaşamak ve beslenmek için cildinizin üst tabakasına yuvalanırlar. Dişi akarlar yumurta bırakır. Cildiniz de akarlara ve onların atıklarına tepki verir ve kaşıntılı bir döküntü oluşur. Bu akarlar insanlar arasında oldukça bulaşıcıdır. Doğrudan ciltten cilde temas, istilanın yayılmasının en yaygın yoludur. Uyuz, giysi, mobilya, yatak gibi yerlerden de bulaşabilir.

Hayvanlardan uyuz kapılır mı?

Uyuz, hayvanlardan yayılmaz. İnsanları etkileyen uyuz türü ve hayvanları etkileyen uyuz türü farklıdır. Farklı bir uyuz akarı türü evcil hayvanlarınızı etkileyebilir ancak bulaşma söz konusu olmaz.

UYUZ TÜRLERİ

İnsanlarda uyuz istilasına neden olan tek bir akar türü vardır. Bununla birlikte, bu akarlar birkaç tür istilaya neden olabilir.

Tipik uyuz: Bu istila en yaygın olanıdır ve ellerde, bileklerde ve diğer yaygın noktalarda kaşıntılı bir döküntüye neden olur.

Nodüler uyuz: Bu tür uyuz, özellikle cinsel organlarınız, koltuk altlarınız veya kasıklarınız çevresinde kaşıntılı, kabarık yumrular veya şişlikler şeklinde gelişebilir.

Norveç uyuzu: Uyuz olan bazı kişilerde Norveç uyuzu veya kabuklu uyuz olarak bilinen başka bir istila şekli gelişebilir. Bu daha şiddetli ve son derece bulaşıcı bir uyuz türüdür.

UYUZUN DOĞAL TEDAVİSİ

Uyuz için uygulanması önerilen birçok doğal yöntem olsa da, bazı geleneksel uyuz tedavileri aşağıdaki gibi geçici yan etkilere neden olabilir:

Ciltte yanma hissi
Kızarıklık veya tahriş
Şişme
Uyuşma veya karıncalanma

Uyuz için yaygın doğal tedaviler şunları içerir:

Çay ağacı yağı
Aloe vera
Kapsai̇si̇n içeren kremler
Doğal sabunlar

SIKÇA SORULAN SORULAR

Kimler uyuz olabilir?

Herkes uyuza yakalanabilir. Uyuza yakalanmanın kişisel hijyen düzeyinizle bir ilgisi yoktur, ancak üniversite yurtları gibi kalabalık ortamlarda yaşayan kişilerin uyuza yakalanma olasılığı daha yüksek olabilir.

Uyuz akarları gözle görülür mü?

Uyuz akarları insan gözüyle görülemez ve maksimum 0.45 milimetre uzunluğa veya yaklaşık bir toplu iğne ucu büyüklüğüne ulaşır.

Uyuz ne kadar sürer?

Uyuz akarları bir kişinin üzerinde 1-2 ay yaşayabilir.

Kaynak: Shannon Johnson, Daniel Yetman