Uzmanlar açıkladı! İşte önümüzdeki 14 yıl içinde bunayıp bunamayacağınızı gösteren 11 işaret

Bilim insanları bunama hastalığına yakalanma konusunda en güçlü 11 belirleyiciyi tespit etti.

Araştırmacılar, 11 faktöre bakarak bir kişinin önümüzdeki 14 yıl içinde bu hastalığa yakalanıp yakalanmayacağını "güçlü bir şekilde tahmin edebilen" bir araç geliştirdiler.

İŞTE ÖNÜMÜZDEKİ 14 YIL İÇİNDE BUNAYIP BUNAMAYACAĞINIZI GÖSTEREN 11 İŞARET

Hastalık geçmişinin yanı sıra yaşam tarzı ve kişisel özellikleri de içeren faktörlerin, orta yaştaki insanların bunama geliştirip geliştirmeyeceğini iyi bir doğrulukla değerlendirdiği bulunmuştur.

Oxford Üniversitesi'ndeki akademisyenlerin öncülüğünde bilim insanları, İngiltere'de yapılan iki büyük uzun vadeli araştırmaya (UK Biobank çalışması ve Whitehall II çalışması) katılan 50 ila 73 yaş arasındaki kişilerin verilerini inceledi.

Araştırmacılar demans riskiyle bağlantılı bilinen 28 faktörün bir listesini çıkardılar ve daha sonra bu listeyi en güçlü belirleyicilere indirgediler.

Bu şekilde, daha sonra UK Biobank Demans Risk Skoru (UKBDRS) aracını geliştirmek için kullanılan 11 öngörücü faktörden oluşan bir liste ortaya çıktı.

Bu 11 faktör yaş, eğitim, diyabet öyküsü, depresyon öyküsü, inme öyküsü, ebeveynlerde demans öyküsü, yoksunluk düzeyi, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, yalnız yaşama ve cinsiyettir.

Araştırmacılar bu risk faktörlerinin yanı sıra kişilerin demans için bilinen bir risk faktörü olan APOE genini taşıyıp taşımadıklarını da inceledi. Bu risk aracına UKBDRS-APOE aracı adı verilmiştir.

RİSK GRUPLARI KİMLER?

Çalışma süresi boyunca UK Biobank çalışmasına katılan kişilerin %2'sinde demans gelişirken Whitehall II çalışmasına katılanların %3'ünde demans gelişmiştir.

BMJ Mental Health dergisinde yayınlanan bulgulara göre, UKBDRS-APOE'nin en yüksek tahmin skorunu ürettiği ve bunu UKBDRS risk aracının yakından takip ettiği tespit edildi.

Bilim insanları, yeni aracın gelecekte insanları "risk gruplarına" ayırmak için demans için ilk tarama aracı olarak kullanılabileceğini öne sürdü.

Risk skoruna göre demans gelişme olasılığı yüksek çıkanlara bilişsel değerlendirmeler, beyin taramaları ve kan testleri de dahil olmak üzere daha ileri testler için öncelik verilebilir.

Oxford Üniversitesi'nden baş yazar Dr. Raihaan Patel, araştırma hakkında şunları söyledi:

UKBDRS, insanları risk gruplarına ayırmak için en iyi ilk tarama aracı olarak kullanılabilir ve yüksek riskli olarak tanımlananlar daha sonra daha ayrıntılı karakterizasyon için yukarıda açıklanan daha zaman yoğun takip değerlendirmelerinden yararlanabilir. Bu risk skorunu klinik uygulamada kullanabilmemiz için atmamız gereken pek çok adım var. Demans riski, başlangıcı ve yaygınlığının ırk, etnik köken ve sosyoekonomik duruma göre değiştiği iyi bilinmektedir. Bu nedenle, UKBDRS'nin bu iki bağımsız gruptaki tutarlı performansı, uygulanabilirliğine olan güvenimizi artırırken, hem Birleşik Krallık içinde hem de ötesinde daha çeşitli insan gruplarında değerlendirmemiz gerekiyor.

Oxford Üniversitesi'nden yardımcı başyazar Doçent Sana Suri şunları ekledi:

Bu risk skorunun bize yalnızca demans geliştirme şansımız hakkında bilgi verdiğini, kesin bir sonucu temsil etmediğini unutmamak önemlidir. Her bir risk faktörünün önemi farklılık göstermektedir ve skorda yer alan bazı faktörlerin değiştirilebileceği veya tedavi edilebileceği göz önüne alındığında, demans riskimizi azaltmaya yardımcı olmak için hepimizin yapabileceği şeyler vardır. "İleri yaş (60 yaş ve üzeri) ve APOE en büyük riski oluştururken, diyabet, depresyon ve yüksek tansiyon gibi değiştirilebilir faktörler de önemli bir role sahiptir. Örneğin, tüm bunlara sahip bir kişi için tahmini risk, aynı yaşta olup hiçbirine sahip olmayan bir kişiye göre yaklaşık üç kat daha yüksek olacaktır.

Kaynak: Independent

Çeviri-Düzenleme: Aydinlik.com.tr / Samet Can Kocagür