Vanlıyık, şanlıyık, göç ederik!

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) geçtiğimiz günlerde açıkladığı 2023 yılına ilişkin “Uluslararası Göç İstatistikleri”ne göre geçtiğimiz yıl 888 vatandaş Van’dan yurt dışına göç etti. Şehrivan gazetesinden Fatma Nur Polatçan ve Aydan Kayhan’a konuşan, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, çözüm üretilmezse bu göçün tehlikeli bir hale geleceğini dile getirdi.

KIRSAL BOŞALIYOR

Alaeddinoğlu, şu bilgileri verdi:

“Van’ın 3 büyük merkez ilçesini baz alırsak burada hareketliliğin ötesinde geri kalan bütün ilçelerde nüfus şiddetli şekilde azalıyor. Bu nüfus azalması özellikle deprem sonrası çok yoğun bir şekilde yaşanmaya başlamış. 2016’dan sonra göç şiddetlenerek artmış. Van kırsalı çok yoğun bir şekilde göç veriyor. Tabiri caizse Van’ın kırsalı boşalıyor. Kırsalın boşalması ciddi tehlikeleri beraberinde getiriyor. Kırsaldaki insanlar oraları bırakıp giderken ekip biçmeyi bırakıyorlar.”

Alaeddinoğlu, köyden kente göçle birlikte sorunların da katlanarak arttığını aktararak, “Van’a yerleşenler var. Van zaten sorunları olan bir kent. Ciddi anlamda sorunları olan ve bu sorunları katlanarak artan bir şehir. Dolayısıyla köyden kente olan bu göç bu sorunların artması anlamına geliyor. Her yeni insan yeni altyapı ihtiyacı demek. Yeni konut ihtiyacı demek. Van bunları karşılayacak nitelikte bir kent değil. Bunları karşılayamadığı için de kentin sorunları yıllardır çözülmüyor.” diye konuştu.

İSTİHDAM ALANLARI YOK

Alaeddinoğlu, Van’da yaşanan göçün nedenlerini de şöyle anlattı: “Göç, istihdam alanlarının olmamasından kaynaklanıyor. Bu demektir ki insanlar Van’da geçimini sağlayamıyor. Ailelerinin temel ihtiyaçlarını karşılayamadıkları için göç ediyorlar. Göç etmeseler açlıkla karşı karşıya kalacaklar. Kırsalda da son birkaç yıldır sahada yaşanan kuraklık ve iklim değişikliğinden dolayı su sorunu, insanların tarım ve hayvancılıktan uzaklaşmasına neden oldu. Bundan dolayı da insanlar artık orada durmuyor. Eğer ki çözüm üretilmezse bu göçler çok tehlikeli bir boyuta gelecek.”

YERLİ KAÇIYOR YABANCI GELİYOR

Prof. Dr. Alaeddinoğlu, Van’ın 2023 yılında yurt dışına verdiği göçü de şöyle değerlendirdi: “2023 verilerini baz aldığımızda Van’a farklı yerlerden gelenlerin Van’dan gidenlerden daha az olduğunu görüyoruz. 2023 yılında yurt dışından Van’a gelen Türk vatandaşı sayısı 321 iken Van’dan yurt dışına göç eden Türk vatandaşı sayısı ise 888. Bu şu anlama geliyor; Van 2023 yılında yurt dışına ciddi anlamda göç vermiş.

Yabancıların göçünde bu durum biraz tersine olmuş. Van’dan yurt dışına giden yabancı uyruklu sayısı bin 186, gelen ise 580. Ortada tuhaf bir durum var. Yerli Van’dan kaçarken yabancı girişi gerçekleşiyor.

Yabancıların hangi uyruktan olduğunu bilmiyoruz ama Van’dan ciddi bir göçün olduğunu görüyoruz. Önce Van’a, Van’dan da Türkiye’nin farklı kentlerine, hatta yurt dışına. Bu da işin ürkütücü tarafı.”

İNSANLAR DİNLENMELİ

Göçün engellenmesi için yetkililerin ortaya bir irade koyması gerektiğinin altını çizen Alaeddinoğlu sözlerini şöyle tamamladı: “Kırsalda bir yangın var. İnsanları rahatsız eden, onları göç etmeyen zorlayan birtakım koşullar yaşanıyor. İnsanlar neden göç ediyor? Bunu anlamak lazım. Sonra sorunlar tespit edilip çözümlerin üretilmesi lazım. Sahaya inip insanlar dinlenmeli. Sorunu çözme iradesi varsa çözülür. Bu göçün engellenmesi için karar verme merciinde olanların bu göçü görmesi lazım. Bunun farkında olmaları ve buna ilişkin adımları atmak için irade göstermeleri lazım. Görmezden gelindiği sürece sorunlar asla çözülmez.”