Vatandaşa Hazine garantisi TL'de kalan zarar etmeyecek

Türkiye Bankalar Birliği Başkanı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, açıklama sonrası bir milyar dolarlık bir döviz bozdurma işlemi olduğunu kamuoyuna duyurdu. Dolar kurunun dün ise gün içerisinde 12-14 seviyelerinde dalgalandığı gözlendi. Faiz indirimleri ile birlikte küresel gelişmelerin de etkisiyle enflasyon ve kur cephesinde gözlenen yükseliş tasarruf sahiplerinin birikimlerini dövize ve altına yöneltmesine ve bunun yanında sistem dışına efektif çıkışına neden oluyordu. Bu yüzden günlük yüzde 8'leri bulan döviz fiyatı artışları gözlenirken son birkaç günde Borsa tarafında da çıkışlar izleniyordu. Borsa dün de yüzde 8'in üzerinde değer kaybetti. 16 Aralık'ta 2278 olan endeks dün itibarıyla 1893 seviyene kadar çekildi. Bu durum tüketici güven endeksinde sert düşüşlere neden olurken güven endeksi aralıkta aylık bazda yüzde 3.1 azalarak tarihi düşük seviyeler olan 68.9'a geriledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bundan sonra hiçbir vatandaşımızın 'kur daha yüksek olacak' diye mevduatını Türk lirasından dövize geçirmesine ihtiyaç kalmayacak." diyerek aslında TL'deki kan kaybının temel nedenine doğrudan pansuman yapacak enstrümanları açıklamış oldu.

SEKİZ MADDELİK TEŞVİK

Erdoğan'ın açıkladığı teşvik ve tedbirler şöyle sıralandı:

1-Tasarruf sahibi gerçek kişiler bankadaki TL varlığını, mevduat kazancı kur artışından yüksekse bu getiriyi elde edecek. Kur getirisi mevduat kazancının üstünde ise aradaki fark doğrudan vatandaşımıza ödenecek. Bu kazanç stopaj vergisinden muaf tutulacak.

2-Döviz kurundaki dalgalanma sebebiyle fiyat vermekte zorlanan ihracatçı firmalara doğrudan Merkez Bankası aracılığıyla ileri vadeli kur rakamı verilecek.

3-Şirketler tarafından yapılacak temettü ödemesi üzerindeki stopaj yüzde 10’a indirildi.

4-Yatırım fon ve ortaklıklarının kazançları kurumlar vergisinden istisna olmasına karşılık, diğer fon ve ortaklıklardan elde edilen kar paylarının iştirak kazançları istisna kapsamı dışındaydı. Bu farklılık da ortadan kaldırılacak.

5-KGF desteğiyle uzun vadeli istihdamı koruma ve geliştirme öncelikli işletme kredileri verilecek.

6-Proje bankacılığı konusunda, atılan adımlar hızlandırılacak.

7-Bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısı oranını yüzde 5 daha artırarak yüzde 30'a çıkartılacak.

8-KİT'lerden bütçeye aktarılan gelir payları endeksli kamu borç senetleri çıkarılarak yatırımcıların Türk lirası bazlı varlıklara yönelimi teşvik edilecektir.

VADEDEN ÖNCE ÇIKMAYIN

Pakette yer alan tedbirlere ilişkin yazılı bir açıklama yapan Hazine ve Maliye Bakanlığı şunları bildirdi:

• "Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat" ürününde, gerçek kişilerin Türk lirası (TL) vadeli hesapları üzerinde işleyecek faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranı kıyaslanacak, yüksek olan oran üzerinden hesap nemalandırılacak. Bu mevduat ürününe stopaj uygulanmayacak.
• Kur farkı hesaplamaları için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası her gün saat 11.00'de USD döviz alış kuru yayınlayacak.
• Vade sonunda kur değişiminin faiz oranı üzerinde kalması halinde oluşabilecek fark müşteri hesabına TL olarak yansıtılacak.
• Hesaplar 3, 6, 9 ve 12 ay vadeler ile açılabilecek, minimum faiz oranı TCMB politika faiz oranı olarak uygulanacak.
• Sisteme isteyen her banka katılabilecek.
• Vadeden önce hesaptan para çekilmesi durumunda hesap vadesiz hesaba dönüşecek, faiz hakkı ortadan kalkacak. Hesabın açıldığı tarihteki TCMB kuru ile hesabın kapatıldığı tarihteki TCMB kurundan düşük olan üzerinden hesap bakiyesi güncellenecek.

SERMAYE YETERLİLİKLERİNE AYAR

Öte yandan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), son dönemde döviz kurlarında yaşanan hareketlilik sonrası kurlardaki değişimin sermaye yeterliliği oranına olan etkilerini azaltmak üzere bazı esneklikler sağladı. Bu sayede bankalara alan açılmış oldu. Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) tanımına ilişkin sınır, yurt içi yerleşik için KOBİ'ler açısından 150 milyon TL'den 220 milyon liraya çıkarıldı. Daha önce 7 milyon TL olan perakende kredi limitinin 10 milyon TL'ye yükseltilmesine, yurt dışı yerleşik KOBİ'ler açısından KOBİ'nin bulunduğu ülkenin bankacılık otoritesinin sermaye yeterliliği hesaplamasında kullandığı KOBİ tanımının kullanılmasına karar verildi. Daha önce kamu bankaları da sermaye artırımına gitmişti.