Vazgeçilen vergi miktarı önerilen servet vergisinden fazla
Erdemoğlu’nun servet vergisi önerisini değerlendiren Prof. Dr. Oyan, 2024’te ‘Vergi harcaması’ denilen vazgeçilen vergi tutarının 2,2 trilyon olduğunu ve 1,6 trilyonunun sermayeye dönük olduğunu aktardı. Oyan, ‘3’te 2’si dahi toplanırsa bahsedilen öneriden daha fazla kaynak yaratılır.’ dedi
Gazeteci Vahap Munyar’ın Nasıl Bir Ekonomi gazetesindeki yazısında aktardığına göre Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu’nun servet vergisi önerisi yapması dikkat çekti. Munyar’ın yazısına göre Erdemoğlu, “Bence bu dönemde ‘Servet Vergisi’ne ihtiyaç var.” diyerek “Varlığı 6 milyon liranın üzerinde olan herkesten yüzde 1 Servet Vergisi alınsın. Servet Vergisi kapsamına dahil olanların varlıklarının 6 milyon liralık kısmı da muafiyet kapsamına girsin.” ifadelerini kullandı.
Varlık hesaplamasına arsadan bina ve konuta, şirketten hisse senedi, tahvil, bankadaki paraya kadar her şeyin dahil edilmesi gerektiğini kaydeden Erdemoğlu, “6 milyon liranın üzerindeki varlıklardan alınacak Servet Vergisi, 24 ay veya 36 ay taksitle tahsil edilsin. Toplanacak kaynak 150 milyar doları bulur.” açıklamasını yaptı.
Bir holding yönetim kurulu başkanı olarak Erdemoğlu’nun servet vergisi önermesi ilgi çekerken, yükümlülüğün 6 milyon lira ile başlaması önerisi vergi niteliğinin servet sahipliği olmayacağı tartışmasını yarattı.
ACİL NAKİT İHTİYACI
Tartışmayı Aydınlık’a değerlendiren iktisatçı Prof. Dr. Oğuz Oyan, ‘Vergi harcaması’ olarak adlandırılan vazgeçilen vergi tutarının, bahsedilen servet vergisinden daha fazla kaynak sağlayacağını dile getirdi. Oyan, şöyle konuştu:
“6 milyon lira belirlenirken tabii tüm varlıkların, taşınmazların dahi katılması gerekir fakat hızlı yol almak istiyorsanız bunların tespiti işi yokuşa sürer. Çünkü Türkiye’de servet beyanı müessesi yok. İki aşamalı olabilir. Önce nakit varlıklara uygulandıktan sonra, nakit dışı varlıklara da uygulanabilir. Çünkü çok hızlı nakit ihtiyacı var.
“Oran yüzde 1’de mi tutulur daha fazla mı tutulur? Devamlı mı olacak bir kere mi olacak? Başka sorular da gündeme gelir. Türkiye’de her türlü taşınmazın ve mücevherat gibi diğer servet unsurlarının dikkate alınması mümkün olabilir. Düşük bir oranda olacaksa devamlı bir vergiye dönüştürülmesinde yarar var. Bir kereliğe mahsus ise olağanüstü nitelikte olur ve oranı yüksektir. Bir sorunu anında çözmek açısından yapılır.
‘DÜŞÜK GELİRLİLERİ DAHA FAZLA SIKAMAZSINIZ’
“Servet vergisinin sermaye sınıfının tümünün ortak talebi haline gelmesine fersah fersah mesafe vardır. Buna direnç olur. 2024 yılı için Türkiye’nin vazgeçilen vergi gelirleri 2,2 trilyondur. Vergi harcaması deniyor. Bu miktarın yaklaşık 1,6 trilyonu sermaye kesimine dönük. 3’te 2’sinden vazgeçse kamu maliyesi idaresi, 1 trilyonluk kaynak yaratılır. Önerilen bu servet vergisinden daha fazlasını ve derhal sağlayabilir. Hükümet bunu yapabilecek mi? Çok kuşkuluyum. Çünkü doğası gereği sermaye iktidarıdır. Üstelik iktidardaki siyasetçilerin çoğu da sermayedarlaşmıştır. Yüksek varlıklara sahip hale gelmişlerdir. Dolayısıyla bu yönde adım atmakta hevessiz olurlar. Ancak Türkiye’deki düşük gelirlilerin, yani yüzde 60’lık nüfusun milli gelirdeki payı yüzde 29,7. Yani daha fazla boğazını sıkamazsınız. Artık sermayenin vergilendirilmesi gerekiyor. Bunun yöntemleri tartışılabilir.”
‘MECLİS’TE TARTIŞMA BAŞLASIN’
Prof. Dr. Aziz Konukman ise ABD’de 2019 yılında 18 milyarderin ‘Servetlerimizi vergilendirin’ çağrısı yaptığını hatırlatarak Erdemoğlu’nun da onlardan etkilenmiş olabileceğini söyledi. Şu an servet vergisinde yöntemle ilgili tartışmanın yapılmaması gerektiğini vurgulayan Konukman, “Türkiye’nin vergi gelirlerinin yüzde 70’i dolaylı vergi, yüzde 30 doğrudan vergi. Servet vergisi de bir doğrudan vergi. Bu oranı tersine çevirecek bir servet vergisi tartışması Meclis’te başlasın. Sonra bu kanun teklifine dönüşsün. Yönteminin nasıl olacağı ayrı bir konu. Şimdi yöntem tartışması yaparak, tartışmayı baştan kapatmayalım.” dedi.
6 MİLYON TARTIŞMA DOĞURDU
Servet vergisi önerisini sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla değerlendiren sosyal politika uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik, “Büyük patronun servet vergisi önerisi böyle olur! ‘Varlığı 6 milyon liranın üzerinde olan herkesten yüzde 1 Servet Vergisi alınsın’ diyor SASA patronu. Uyanık patron büyük/süper servet sahiplerinin ödemesi gereken servet vergisini orta gelir grubu vatandaşa ödetmek istiyor! Servet vergisi bu değil! Tıpkı dolaylı vergilerde olduğu gibi vergi yükü vatandaşa yıkılsın diyor! Balıklama atlamadan önce önerinin bu yönüne dikkat etmek lazım!” sözlerini kullandı. Önerinin servet vergisini işlevsiz kılacağını belirten iktisatçı Doç. Dr. Baki Demirel de “Servet Vergisi süper zenginlerden/sermayeden alınmalıdır. SASA Erdemoğlu bunu halka indirgeyerek, servet vergisini işlevsiz kılmak, patronların yükünü halkla paylaştırmak istiyor. Erdemoğlu'nun önerisi kabul edilemez bir öneridir.” yorumunu yaptı.
İŞ DÜNYASINA YENİ YÜKLER
Dış Ticarete Yön Verenler Derneği (DIŞYÖNDER) Başkanı Dr. Hakan Çınar, yerel seçimlerden sonra enflasyonla mücadele için alınacak önlemlerin iş dünyasına yeni mali yükler getirebileceğini söyledi. Çınar, Mehmet Şimşek’in açıklamaları üzerinden enflasyonla mücadelede öncelikli enstrümanın maliye politikaları olacağının anlaşıldığını belirterek şöyle devam etti: “Bakan Şimşek, KDV ve Kurumlar Vergisi’nin artırılmayacağının altını çizdi. Ancak hemen ardından ‘İstisnaları, muafiyetleri ve indirim oranlarını gözden geçireceğiz.’ dedi.
Bu açıklamanın ışığında iş dünyası yeni mali yüklere hazırlıklı olmalı. Kurun yukarı yönlü hareket edeceğini, faizlerin yüksek seyredeceğini ve kredi hacminin genişlemeyeceğini öngörüyorum. İstikrarsızlık ortamında ve enflasyonla mücadelede maliye politikaları etkili olmakla birlikte kullanımı da bir o kadar zordur. Çünkü enflasyon faiz, döviz ve para arzından etkilenen bir değişken. Toplam talebe yapılan müdahale mal ve hizmet fiyatlarını aşağıya çekse bile enflasyona neden olan yapısal sorunların kaynağına inmek gerekir.”
SEÇİM SONRASI YENİ VERGİLER YOLDA
Vergi Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar da seçimlerden sonra pek çok vergide artış beklediğini söyledi. Bakan Mehmet Şimşek’in istisna ve indirimlerin kaldırılacağını belirttiğine dikkat çeken Yavaşlar, “Bunun anlamı özel iletişim vergisinden damga vergisine, özel tüketim vergisinden banka ve sigorta muameleleri vergisine dek pek çok dolaylı vergide artış ile tüketiciler ve işletmeler lehine pek çok vergi avantajının ortadan kaldırılması, böylece gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi yükünün ağırlaştırılmasıdır.’’ dedi.
Bazı vergilerin kapsamlarının genişletilmesinin de sürpriz olmayacağını belirten Yavaşlar, seçim sonrasında kripto varlıklarla ilgili yasal düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle bunların da çeşitli vergilerin konusu olacağını söyledi. Yavaşlar’a göre, emlak vergisinde değişiklik ya da onun türevi bir vergiyle karşılaşma ihtimali de oldukça yüksek.
