Vergi indirimi yatırımı vuracak

Vergi indirimi kamu yatırımını olumsuz etkileyecek. Prof. Dr. Radhika Desai, pandemi döneminde şirketlere aktarılan dev kaynakların bütçede yarattığı açık sebebiyle vergi indiriminin akılcı olmadığını vurguladı. Desai, yapılacak indirimlerin seçimlerden sonra kamu yatırımlarını daha da zora sokacağı görüşünde...

İngiltere Maliye Bakanı Jeremy Hunt’un, 6 Mart’ta yapacağı bütçe sunumunda, yeni vergi indirimlerini duyurması bekleniyor. Times’in haberine göre iki ana vergi indirimi olacak. Ücretlilerin ulusal sigortasında bir puanlık indirim ve yakıt vergisinde yapılan indirimin uzatılması söz konusu olacak. Bakanlık kaynakları, gelir vergisinde indirimin de gündemde olabileceğini bildiriyor. Bütçedeki kısıtlılık nedeniyle Hunt’un damga ve miras vergisinde kesinti planlarını şimdilik rafa kaldırdığı da aktarıldı. Jeopolitik Ekonomi Araştırma Grubu Direktörü Prof. Dr. Radhika Desai, konuya ilişkin Aydınlık Avrupa’nın sorularını yanıtladı.

Hükümetin vergi indirimleri Birleşik Krallık ekonomisi için faydalı olacak mı yoksa bu sadece bir seçim kampanyası mı?

Kısa cevabı verecek olursam evet, seçim kampanyası. Pandemi sırasında, hükümetin bu felaketin sağladığı her fırsatı büyük şirketlere ve yandaşlarına karlı ihaleler vermek için kullanması nedeniyle, kamu harcamalarının GSYH'ye oranının en yüksek seviyeye ulaştığı Birleşik Krallık'ta vergi kesintilerinin pek akıllıca olduğu söylenemez. Hükümet, karşısında kuvvetli bir muhalefet olduğu için değil ancak İngiltere’ye çok fazla felaket yaşattığı için zor bir seçim süreciyle karşı karşıya. Seçim beklentileri o kadar kötü ki rekor sayıda Muhafazakar Parti (Conservative and Unionist Party) milletvekili şimdiden bir daha aday olmayacaklarını açıkladı.

HÜKÜMET YENİ ARAYIŞLAR İÇİNDE

Bu konuya Muhafazakar Parti iki şekilde cevap veriyor. Bir kanat, özellikle Gazze ve 'anti-semitizm' konularında daha da aşırı pozisyonlara kaymakta, esasen İslamofobik pozisyonlar almaktadır. Maliye Bakanı ve Başbakanın da dahil olduğu diğer “ılımlı” kanat ise umutlarını vergi indirimlerine bağlamış durumdadır.

İngiltere merkezli düşünce kuruluşu Resolution Foundation, bu kesintilerin seçim sonrasında önemli vergi artışlarına yol açacağı konusunda uyarıyor. Siz buna katılıyor musunuz ve bunun emekçiler için olumsuz sonuçları olacağını düşünüyor musunuz?

Evet, Resolution Foundation haklı ve Şansölye'nin planını ortaya çıkardı: seçimden önce vergileri düşürmek ve seçimden sonra harcamaları kısmak. Bu pratikte İngiltere’nin ihtiyacı olan şeyin tam tersidir. Genel olarak, neoliberal hükümetler zenginlere vergi indirimleri sağlayarak mali alanı daraltmaktadır. Ardından, seçim zamanında sıradan çalışan insanların oylarını almak için vergileri biraz düşürürler. Ancak seçimden sonra ya vergiler geri alınır ya da sıradan insanlar kamu hizmetlerinde kesintilerle yüzleşmek zorunda kalır.

‘BALTA KAMU YATIRIMLARINA İNECEK’

Aynı zamanda önemli bir şey daha söylüyor: Baltanın kamu yatırımlarına da ineceği. İngiltere'nin kamu yatırımlarından daha fazla ihtiyacı olan bir şey yok. Demiryollarından kanalizasyona kadar tüm altyapı gıcırdıyor. Bunların onarılması ve aynı zamanda tekrar kamu mülkiyetine alınması ve özel mülk sahiplerine hak etmedikleri temettülerin sağlanması yoluyla yaratılan olağanüstü özel servetin vergilendirilmesi gerekiyor. Ancak hiçbir yerde, İşçi Partisi'nden bile bunu duymuyoruz. Hatta Resolution Foundation gibi “kamu vicdanı” örgütleri bile bu kadar ileri gitmiyor, matematiğin çalışmadığına işaret etmekle yetiniyor. Neoliberal bilgelik işte bu kadar derinlere nüfuz etmiş durumda. Ancak bu durum tersine çevrilmedikçe, neredeyse tüm cephelerde hasta olan Britanya bir daha iyi olmayacak.