Veteriner Hekim Daban:Türkiye şap ile mücadelede başarılı

Şap hastalığının SAT 2 versiyonunun Türkiye’de görülmesiyle birlikte mücadele de başladı. Sahada gece gündüz çalışan veteriner hekim Mustafa Daban hastalık ve mücadele hakkında Aydınlık’a bilgi verdi. Manisa Selendi’de serbest hekimlik yapan Daban, Türkiye’nin şap hastalığıyla mücadelede başarılı olduğunu ve bu konuda yeterli aşının da bulunduğunu belirtti. Daban bu hastalığın muhtemelen Irak ve Suriye üzerinden Türkiye’ye geldiğini belirterek, “Kahramanmaraş merkezli deprem, bu mücadeleyi de etkiledi. Muhtemelen sınırdan giriş çıkışlar sırasında bu hastalık bize de geldi. Denetimler yeterince yapılamadı. Ayrıca bölgedeki kurum ve çalışanlar olumsuz etkilendi. Çok sayıda uzmanımızı da kaybettik.” dedi.

HASTALIK HIZLI BULAŞIYOR

45 yıllık veteriner hekim Mustafa Daban, hastalık hakkında şu bilgileri verdi: “Şap bir virüs hastalığıdır. Picarno virüse bağlı apttovirus grubundandır. Toplam 64 alt grubu var. En çok 8 alt tip hastalık bizde görülüyor. SAT 1 virüsü 65 yıl önce görülmüş. Daha çok Irak ve Arabistan’da görülüyor. Oradan da bize geliyor. Çiftlikteki hayvanlarda görülürse ve önlem alınmazsa bir iki gün içinde tamamına bulaşıyor. İnsan eliyle, veteriner elbisesi, çizme, kuş, kanatlılar, yem, sağım sırasında, su içtiği yerlerden bulaşıyor.

“Hayvandan hayvana bulaşır. İnsana şap hastalığının bulaşmadığı söylenir. Hastalığın görüldüğü hayvanın ağızında, dudaklarında sulu yaracıklar olduğunu görüyoruz. Hafif ateş olur. İnsanlarda da bazı lezyonlar görülür. İnsanı öldürmez. Gerekli tedbir alınmazsa hayvanı öldürür. Hayvanın süt ve kilosu düşer. Hayvanda ekonomik kayıplara neden olur.

“Sığır, manda, koyun, keçi gibi çift tırnaklı hayvanlarda belirti olarak ateş, gözlerde ve burunda kızarıklık, dil üzerinde lezyonlar oluşur. Dilin üzerindeki tabaka düşer. Yiyip içemez. Tırnaklarda yara oluşur. Hatta tırnaklar çıkabilir. Normalde Türkiye’de bahar ve güz aylarında kış aşılaması yapılır. Düzenli olarak Tarım İl Müdürlükleri tarafından yapılıyor. Bu konuda Türkiye çok başarılı. Eskiden aşımızı kendimiz yapıyorduk. Özelleştirildi. Yine de önlemler alınıyor ve yapılıyor. Bu konuda ciddi bir sıkıntı yok. Bizler yine de aşıların devlet tarafından üretilmesi gerektiğini savunuyoruz. Aşı üretmek zor bir iş değil. Salyasından örnek alınarak hemen üretiliyor. Şimdiki teknolojiyle bu daha da kısa sürede üretiliyor.”

SAHA ÇALIŞMASI BAŞLADI

Bakanlık tarafından hastalığın bütün il ve ilçelere duyurulmasıyla birlikte aşılama ve karantina çalışmasının da hızlı şekilde başlatıldığını belirten Daban, “Birçok ilde saha çalışması başlatıldı. Bizler de aşılamaya hazır olun diye uyarıldık. Arkadaşlardan duyduğuma göre bizim bölgede aşılama hemen başladı. Şap, çiçek ve şarbon aşısı devlet tarafından karşılanır. Biz de çalışmaya katılırız. Bir vaka olduğunda daire şeklinde aşılama yapılır ve adım adım daire daraltılır. Hastalığın görüldüğü bölge karantinaya alınır; hayvan giriş çıkışı yasaklanır. Hayvan pazarları kapatılır. Mecburi olmadıkça hayvan kesimi de yapılmaz. Kurban Bayramına yaklaşık 4 ay var. Eğer bayrama yakın olsaydı büyük sıkıntı olurdu. Bu haliyle kurbanı etkilemez.” dedi.

HASTA HAYVAN AÇIK ALANA ÇIKARILMALI

Veteriner hekim Mustafa Daban son olarak besicileri uyararak hastalığa yakalanan hayvanların mutlaka açık havaya çıkarılarak güneşlendirilmesi gerektiğini belirtti: “Hayvanlar güneşli ortamda bulunmalı. Kapalı alana alınmamalı. Bu virüs 40 derece sıcakta 10-12 saat yaşar. Güneş hastalığın düşmanıdır. Virüsler dezenfektanlara, sirkeli kostik asitlere duyarlıdır. Dezenfektanlarla, limon tuzu karıştırılmış suyla hayvanın ağzı, ayakları yıkanmalı.”