Viyana görüşmeleri başladı

Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın seyri ve Mayıs 2018’de tek taraflı olarak anlaşmadan ayrılan ABD’nin dönüşünün ele alınacağı toplantıya Almanya, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve İran’dan üst düzey yetkililer katıldı.

Görüşmelerde AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi adına AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora toplantılara başkanlık ediyor.

İran'ın Siyasi İşlerden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Seyid Abbas Araghchi, Viyana'daki İran müzakere heyetine başkanlık ediyor. Pazartesi gecesi Çin müzakere heyeti başkanı ve Salı günü erken saatlerde Rus heyet başkanı ile bir araya gelen İranlı diplomat ayrıca Avrupa Birliği koordinatörü ve JCPOA Ortak Komisyonu başkanı Enrique Mora ile bir araya geldi.

İRAN’DAN AÇIKLAMA

İran Dışişleri Bakanlığı, JCPOA Ortak Komisyonu toplantısının sona ermesinin ardından yaptığı açıklamada, Viyana görüşmelerinin ilk turunun uzman düzeyinde görüşmelerin sürdürülmesi için bir anlaşma ile sonuçlandığını söyledi. Bu anlaşma kapsamında, iki uzman düzeyinde grup, yaptırımların ve nükleer önlemlerin kaldırılmasıyla ilgili "teknik" konuları tartışmak için ayrı toplantılar düzenledi. Açıklamada, "Bu uzman düzeyindeki toplantılar, yaptırımların ve nükleer sorunların kaldırılmasıyla ilgili teknik yönleri ve ayrıntıları tartışacak ve tartışmalarının sonuçlarını JCPOA Ortak Komisyonuna bildirecektir" denildi.

Ayrıca Araghchi'nin "ABD yaptırımlarının kaldırılmasının JCPOA'yı yeniden canlandırmak için ilk ve en önemli adım olduğunu" söylediği de aktarılıyor.

ABD’NİN İRAN TEMSİLCİSİ DE VİYANA’DA

ABD'nin İran Özel Temsilcisi Rob Malley de Viyana'da bulunuyor, ancak İran ile herhangi bir görüşmesi olmadı. Tahran, yaptırımlar devam ederken ABD ile görüşme yapma fikrini şiddetle reddediyor.

Tahran'dan Viyana'ya gitmek üzere ayrılmadan önce Araghchi, devlet medyasına İran'ın müzakere ekibinin önceki günkü toplantıda Amerikalılarla doğrudan veya dolaylı görüşmeler yapmayacağını söylemişti. Araghchi, "Amerika Birleşik Devletleri'nden önce tüm yükümlülüklerini yerine getirmesini ve uyguladığı tüm yaptırımları kaldırmasını talep ediyoruz, ardından onlarla masaya geri dönebiliriz," dedi.

İran ve ABD'nin nükleer anlaşmayı yeniden canlandırma konusunda engelleri aşıp aşmayacağı henüz belirsiz. İran hükümetine yakın bir kaynak, Lübnan gazetesi Al-Ahbar'a verdiği demeçte, Ruhani hükümetinin JCPOA ile ilgili olarak kayda değer bir mirası geride bırakmak ve JCPOA destekçilerinin elini güçlendirmek için "mümkün olan en kısa sürede" bir atılım aradığını söyledi.

İran'da yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri Haziran ayında yapılacak. Al-Ahbar, ABD ile İran beklentileri arasındaki uçurumun önümüzdeki aylarda kapatılamayacak kadar büyük göründüğünü kaydetti. Bu nedenle Tahran ve Washington arasındaki ciddi diplomasi Haziran seçimleri sonrasına ertelenecek gibi görünüyor. Gazete Viyana görüşmelerini, "Önümüzdeki birkaç hafta içinde önemli ve gerçek bir ilerleme olması pek olası değil," diye belirtti.

ABD YAPTIRIMLARI KALDIRMAYA HAZIRLANIYOR

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, İran'la nükleer anlaşma koşullarıyla örtüşmeyen İran'a yönelik yaptırım maddelerini kaldırmaya hazırlandıklarını ifade etti.

Price, günlük basın toplantısında İran'la nükleer müzakereleri ve Avusturya'nın başkenti Viyana'da devam eden görüşmeleri değerlendirdi.

Sözcü Price, ABD'nin İran'la görüşmeler konusunda acelesi olmadığını ve görüşmelerin zorlu geçmesine hazır olduğunu ifade ederek Viyana görüşmelerinin sonunda ABD'nin çıkarlarının korunacağı bir sonuca ulaşmayı arzu ettiklerini belirtti.

Price, bazı yaptırımları kaldırmaya hazırlandıklarını, "İran'la nükleer anlaşma koşullarına dönmek için gerekli adımları atmaya hazırlanıyoruz ki buna, nükleer anlaşmayla örtüşmeyen yaptırımların kaldırılması dâhildir." sözleriyle teyit etti. Şu aşamada hangi yaptırım başlıkları üzerinde çalıştıklarını açıklamayacağını söyleyen Price, bununla birlikte İran da anlaşma koşullarına dönmeden tek taraflı teşvikler vermeyeceklerini sözlerine ekledi.

ABD Eski Başkanı Donald Trump, 2015'te beş Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi Üyesi ve Almanya (P5+1) ile İran arasında imzalanan Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) Anlaşması'ndan 2018'de çekilmişti. 20 Ocak'ta görevi devralan Joe Biden yönetimi ise İran nükleer anlaşmasına geri döneceklerini açıklamıştı.