‘Washington-Berlin ilişkileri gözden geçirilsin’
ABD askerlerinin Almanya’dan çekilmesi, Kuzey Akımı 2 tartışması ve diğer Atlantik içi çelişmeler kopmaya doğru gidiyor. Alman Hamburg Askeri Akademisi Profesörü, ABD ve Almanya arasındaki ilişkilerin gözden geçirilmesi çağrısı yaptı
Hamburg Askeri Akademisi profesörü Michael Staack ABD ve Almanya’daki ilişkilerin kökten gözden geçirilmesi çağrısı yaptı. Prof. Staack, Berlin ve Washington arasında gittikçe derinleşen çelişmelere bakarak şunu kaydetti: “Alman ve Amerikan çıkarları bütün sorunlarda birbirinden uzaklaşmaktadır.” Prof. Staack’a göre birkaç yıl öncesine kadar geniş bir alanda bu çıkarların çatışması kontrol altında tutulabilirdi. Ama bu durum artık mümkün değil.
Askeri akademide siyaset bilimci olan Staack bu çağrısını şu gelişmelere dayandırıyor: Trump Yönetimi’nin Almanya’dan askerlerini geri çekme planları, buna ek olarak Rusya’dan Almanya’ya doğalgaz akışını sağlayacak olan Kuzey Akımı 2’ye katılan firmalara karşı yaptırım tehditleri. Bu hattın engellenmesi büyük ölçüde Alman devlet kurumlarını da hedef alıyor. Bu sorunlara ek olarak Uluslararası Ceza Mahkemesi etrafındaki tartışmalar. Staack Berlin’e çağrı yaparak bağımsız bir plan hazırlanmasını ve bu sorunlar karşısında cevaplar bulunmasını talep ediyor. Prof. Staack şu uyarıyı da yapıyor: “Bu adımın bir karşılığı vardır. ABD ile sürekli bir çatışma göze alınmalıdır.”
STAACK: GERÇEK BİR SKANDAL
Staack’ın açıklamalarının çıkış noktası, Trump yönetiminin aniden alınan Almanya’dan askerlerini geri çekme kararı. Hafta başında açıklanan bu karardan önce ABD ve Alman basınında ayrıntılı haberler çıktı. Atlantik içinde ortak olan muhatabına haber vermeden atılan bu adım öteden beri ABD’nin tek başına hareket ettiği olgusunu iyice pekiştirdi. Bu adım Almanya’da “Ortaklara böyle davranamazsınız” şeklinde yorumlandı. Koalisyon’un büyük ortağı Hristiyan Birlik Meclis Grubu Başkan Yardımcısı Johann Wadephul durumu böyle değerlendirdi. Staack ta durumu "Gerçek bir skandal” olarak nitelendirdi ve “sorun ABD’nin askerlerini geri çekmesi değil ortak bir plana dayanan bu olguyu muhatabına hiç bilgi vermeden yürütmesidir” dedi.
ABD’nin Almanya’da konuşlanmış askerlerini geri çekmesi Transatlantik içindeki tek çelişme değil. ABD’nin Almanya’ya karşı yürüttüğü ticaret savaşı konusunda da bir gelişme kaydedilemedi. Geçen yıl iki ülke arasındaki ticarette Almanya 47 milyar avro fazla kaydetmişti. Bunun yanında Almanya askeri harcamalarda ABD’nin talep ettiği gibi toplam gelirin yüzde ikisini ayırmıyor. Bu ay başında Trump, Almanya ve AB’nin otomobil ihracatına karşı yeni vergi artırımları yapılacak dedi. Ayrıca “AB ABD’nin deniz ürünleri vergilerini kaldırmalı” talebi de geldi. Bunun, seçim sürecinde ABD’li balıkçılara bir hediye olduğu da kaydediliyor. Bunların yanında İran’a yaptırımlar, Batı Asya ve Dünya Ticaret Örgütü konularında Uluslararası Ceza Mahkemesi nezdindeki duruşmaları ABD sabote ediyor.
KUZEY AKIM 2 SORUNU DERİNLEŞİYOR
Basında da yer aldığı gibi son günlerde Kuzey Akımı 2 hattı etrafındaki gerginlik arttı. Bu gaz hattı sadece Almanya’nın ucuz enerji ihtiyacını karşılayıp, bölgesinde bir merkez olmasını sağlamakla kalmıyor, Rusya ile iyi ticari ilişkileri olan BASF’a bağlı Wintershall ile ilişkileri güvence altına alınıyor. Bu ilişki yoluyla Almanya Batı Avrupa’da en önemli doğalgaz dağıtım merkezi olacak. Bu nedenle ABD bu hattı engellemenin yanında rakip olan Rusya ile Almanya’nın ilişkilerinin güçlenmesinin de önüne geçmek istiyor. Bu amaçla Amerika gaz hattına dahil olan firmaları engellemekle kalmıyor doğrudan Federal Hükümeti hedef alıyor. Berlin’den yükselen seslere göre bu bir “Yeni durum” olarak kabul edilmeli. Gelişme bütün partiler tarafından tepki ile karşılanmaktadır. (Frankfurter Allgemeine Zeitung 13.06.2020.)
TRANSATLANTİK’TE YENİ BİR DURUM DOĞMUŞTUR
Hamburg Askeri Akademisinde uluslararası politika bölümünden ve “Uluslararası Güvenlik Bilimsel Forum” Başkanı olan Michael Staack “kilit nokta” olarak şunu açıkladı: “Transatlantik ilişkileri artık eskisi gibi olmayacak. Almanya ABD çelişmeleri artık kontrol altına alınamaz. Çıkarlar artık birbirinden uzaklaşıyor. Artık yeni bir durum doğmuştur.”
“Trump yönetimi bir müttefike değil, sanki bir hasıma karşı tutum alıyor” diyen Staack devamında, şimdiye kadar yürütülen olumlu muhalif tutumun artık mümkün olmadığını belirtiyor. Ve şu sıralar Trump’ın yeniden seçilmesine hizmet edecek politikaların da mümkün görünmediğini ekliyor.
“Almanya açık ve net bir politika belirlemelidir. ABD şimdi ne gibi yaptırım uygulayacak diye tedirginlik içinde olamayız” diyen Staack, Almanya için “Bağımsız, Avrupa’ya ait” bir güvenlik-savunma politikasının gerekli olduğunu vurguluyor. Profesör, “Ancak bunu bir fiyatı vardır: Sadece mali açıdan değil, ama politik açıdan da. Yani ABD ile uzun süreli çelişmeyi göze almalıyız” ifadelerini kullanıyor. (Susanne Iden: Politologe Staack: "Man hat bei Trump immer Angst vor Vergeltung". rnd.de 14.06.2020.)
Almanya’nın yönelişleriyle ilgili düzenli bilgi veren ÇKP yayın organı Halkın Günlüğü, 16 Haziran’da şu haberi verdi: “Avrupa Ticaret Odası, Çin'in yeteneklerine olan güvenini ifade ediyor. Çin'deki Avrupa Birliği Ticaret Odası, ülkenin virüsü engelleme ve salgını kontrol altına alabileceğine olan güvenini dile getirdi. Böylece ticaret ve yatırımlar etkilenmiyor.”
Bu konudaki güven Almanya Başbakanı Ankela Merkel ve Çinli mevkidaşı Li Keqiang arasındaki telekonferansta da belirtilmişti. Bu gelişmelere şu bilgi de eklenmişti: Tercih edilen yatırım ülkesi Almanya’ya, ABD’nin yatırımları oldukça azalırken yerini Çin ve Türkiye almaktadır.
