‘X hastalığının hayatta karşılığı yok’
Dünya Sağlık Örgütü'nün son açıklamalarının ardından X hastalığı belirtileri yeniden gündeme geldi
Aydınlık Avrupa
Editor
Dünya liderleri, İsviçre'nin Davos kentinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nun yıllık toplantısında, Kovid-19'dan 20 kat daha ölümcül olan varsayımsal bir virüs olan Hastalık X'i tartışmak üzere bir araya geldi. Böyle bir hastalığın şuanda gerçek hayatta ise bir karşılığı yok. Uzmanlar bu konuda bir eylem planı hazırlamayı ve bir pandemi olarak ortaya çıkması durumunda sağlık sistemini hazırlamayı hedefliyor.
Birleşmiş Milletler bünyesinde çalışmalarını sürdüren Dünya Sağlık Örgütü'nün Genel Direktörü Tedros Ghebreyesus, yeni bir salgın hastalık konusunda uyarıda bulundu. Davos'taki Dünya Ekonomi Forumu'nda konuşan Ghebreyesus, Hastalık X ile ilgili mesajlar verdi.
Ghebreyesus, gizemli bir hastalık olarak tanımladığı "Hastalık X" ile ilgili konuşurken, dünyanın bu hastalığın salgın haline gelebileceğinin sinyalini vererek hazırlıklı olunmasını istedi.
DSÖ'nün 1 numarası, "Hastalık X"in corona virüsü salgınından 20 kat daha ölümcül olabileceğini söyledi. 2021 yılının başında bu hastalıkla ilgili bir analiz yayınlayan DSÖ, hastalığın 75 milyon insanın ölümüne sebep olabileceğini ve her 5 yılda bir yeni bir salgın haline gelebileceğini aktardı.
Ghebreyesus, "Mayıs ayında bütün ülkelerin ortak düşman olan pandemiye karşı bir anlaşmaya varmalarını umut ediyorum" dedi.
‘HAZIRLIKSIZ YÜZLEŞMEMELİYİZ’
Ghebreyesus, "Olabilecek bilinmeyen şeyler var ve herhangi bir şeyin olup olmayacağı değil, ne zaman olacağı önemli, bu yüzden bilmediğimiz hastalıklar için bir yer tutucuya ihtiyacımız var" dedi. Ghebreyesus küresel konferansta, "Kovid-19 sırasında birçok insanı kaybettik çünkü onları yönetemedik. Kurtarılabilirlerdi ama yer yoktu. Yeterli oksijen yoktu. Peki ihtiyaç olduğunda genişleyebilecek bir sisteme nasıl sahip olabilirsiniz" ifadesini kullandı.
Ghebreyesus, anlaşma yoluyla ortak bir müdahalenin dünyanın başka bir salgına daha iyi tepki vermesine yardımcı olacağını söyledi. Davos'ta çok net mesaj veren Ghebreyesus, "Olabilecek bir şeyi önceden tahmin etmek daha iyidir çünkü tarihimizde birçok kez olmuştur ve buna hazırlanmak gerekir. Bazı şeylerle hazırlıksız yüzleşmemeliyiz; bilinmeyen bazı şeylere de hazırlanabiliriz" dedi.
HASTALIK X İLK KEZ 2018’DE TANINDI
Hastalık X tanımı da şu şekilde ortaya çıktı. Johns Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezi'nden Dr. Amesh Adalja, "İnsandan insana hızlı bir şekilde bulaşabilecek, çok yüksek ölüm oranlarına sahip virüs türleri var" dedi.
2022 yılında Dünya Sağlık Örgütü, ortalığı kasıp kavurma potansiyeline sahip olduğuna ve daha fazla çalışılması gerektiğine inandıkları patojenlerin bir listesini oluşturmak amacıyla 25 virüs ailesini ve bakteriyi incelemek üzere 300 bilim adamını bir araya getirdi. Bu listede, kuruluş tarafından ilk kez 2018 yılında tanınan Hastalık X de yer alıyor.
DSÖ, virüsün "ciddi bir uluslararası salgının [bilinmeyen] bir patojenden kaynaklanabileceği bilgisini temsil ettiğini" söyledi.
X hastalığı nedir?
Öncelikle X hastalığı gerçek bir hastalık değil. Bu, bir salgına veya birden fazla ülkeye veya kıtaya yayılması halinde pandemiye neden olabilecek, şu anda bilinmeyen bulaşıcı hastalıklara atıfta bulunmak için Dünya Sağlık Örgütü tarafından benimsenen varsayımsal bir terim.
X hastalığı, Dünya Sağlık Örgütü'nün Şubat 2018'de, gelecekteki bir salgına neden olabilecek varsayımsal, bilinmeyen bir patojeni temsil etmek üzere plan öncelikli hastalıkların kısa listesinde benimsenen bir hastalık ismidir.
Dr. Amesh Adalja'ya göre muhtemelen bir solunum virüsü olabilecek Hastalık X gibi ölümcül bir patojen, hayvan türlerinde zaten dolaşıyor olabilir ve henüz insanlara bulaşması mümkün değil. Adalja "Bu, Kovid-19 gibi yarasalarda olabilir, kuş gribi gibi kuşlarda olabilir ya da domuz gibi başka hayvan türlerinde olabilir. Aslında bu tür virüslerin bir yer edinmesi, etkileşimlerin meydana geldiği, insanlar ve hayvanlar arasındaki temasla ilgili." görüşünde.
Sağlık Bakanı: Rahat olun
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) açıklamalarının ardından gündeme gelen 'Hastalık X' ile ilgili konuştu.
Sosyal medya hesabı üzerinden açıklama yapan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca şu ifadeleri kullandı: 'Farzımuhal Hastalık. DSÖ’nün verdiği isimle X hastalığı. Gerçek hayatta karşılığı yok. İleride bir gün bir salgın yaşanacak olursa, ona hazırlıksız yakalanmamak için yapılan çalışmalarda teorik anlamda geçiyor. Siz rahat olun. Ve kendinizi soğuk algınlığından koruyun"
