Xi Jinping Los Angeles'a vardı, bugün Biden ile görüşecek

Çin haber ajansı Xinhua'nın haberine göre Xi'yi havaalanında California Valisi Gavin Newsom, Hazine Bakanı Janet Yellen ve diğer ABD'li yetkililer karşıladı. Çin lideri ile ABD başkanı arasında tüm dünyanın merakla beklediği yüz yüze görüşme bugün gerçekleşecek.

REKABET VE GERİLİM ARTIYOR

Xi'nin ziyareti, ABD-Çin ilişkilerinde jeopolitik ve ekonomik rekabet ve gerilimin arttığı bir dönemde karşılıklı diyalog arayışları açısından büyük önem taşıyor.

Biden ve Xi, en son Kasım 2022'de Endonezya'daki G20 Zirvesi'nde yüz yüze görüşmüştü. Bu yıl Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de düzenlenen G20 Zirvesi'ne Biden katılırken Çin lideri katılmamıştı.

'ABD, ÇİN'İ DEĞİŞTİRMEYE ÇALIŞMAMALI'

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning gazetecilerle sohbetinde beklenen toplantıyla ilgili çeşitli soruları yanıtladı. Ning, görüşmenin en merak konularından birine de parmak bastı: "Çin rekabetten korkmuyor ancak Çin-ABD ilişkisini rekabet açısından tanımlamaya karşıyız."

Washington'u Çin'in makul endişelerine içtenlikle saygı duymaya ve meşrulaştırmaya çağıran Çin Dışişleri Sözcüsü, “ABD sadece kendi endişelerini vurgulamak ve Pekin'in çıkarlarına zarar vermek yerine kalkınma hakkımıza saygı duymalı. Çin, ABD'yi değiştirmeye çalışmıyor ve ABD de Çin'i şekillendirmeye veya değiştirmeye çalışmamalı." dedi.

Görüşmenin özellikle 4 konu çevresinde yoğunlaşacağı ifade edildi:

ASKERİ GÖRÜŞMELER

ABD ile Çin'in askeri konulardaki iletişimi, eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin geçen yıl Tayvan'a yaptığı yüksek profilli ziyaretin ardından darbe almıştı. Çin bunun üzerine protesto amacıyla üst düzey askerler arası diyaloğu derhâl askıya almıştı.

TAYVAN MESELESİ

Pekin, Tayvan'ı Çin'in bir parçası olarak görüyor ve Tayvan'ı ana karayla "yeniden birleştirme" sözü verdi. Bu uzun zamandır ABD ile Çin arasında gerilime neden olan önemli bir konu.

RUSYA-UKRAYNA VE FİLİSTİN-İSRAİL

Geçtiğimiz Şubat ayından bu yana Çin'in Rusya-Ukrayna savaşına ilişkin tutumu ABD'de sert eleştirilere maruz kalıyor. Çin her ne kadar “tarafsız” olduğunu açıklamış olsa da Pekin'in Moskova ile ilişkileri Washington'ın hiç hoşuna gitmiyor.

Çin, İsrail ile Filistin savaşında da tarafsız kalacağını belirtti. Ancak Biden yönetimi Pekin'in İran üzerindeki etkisinden faydalanmak istiyor. Tahran'ı çatışmanın dışında tutması için Çin'in İran üzerindeki potansiyelini kullanmasını istiyor.

TİCARET

Xi'nin San Francisco'da ABD'li şirket yöneticilerinin katıldığı bir akşam yemeğinde konuşma yapması bekleniyor; bazı analistler bu hamlenin onun Amerikan işletmelerini Çin pazarına geri çekme arzusunu yansıttığını söylüyor. Her iki taraf da beklentileri düşük tutsa da konuşulacak konular, ihracat kontrollerinden tarifelere ve yaptırımlara kadar uzanıyor.