Xi ve Esad, Çin-Suriye ‘stratejik ortaklığını’ birlikte duyurdu

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, cumartesi günü yapılması planlanan 19. Asya Oyunları’nın açılışı öncesinde Çin’in doğusundaki Zhejiang Eyaleti’nin Hangzhou kentinde bir araya geldi. İki lider birlikte Çin-Suriye stratejik ortaklığının kurulduğunu açıkladılar. TARİHSEL BİR ADIM Çin lideri, Suriye’nin Çin Halk Cumhuriyeti ile diplomatik ilişkiler kuran ilk Arap ülkelerinden biri olduğuna atıfta bulundu. Xi, Suriye’nin Çin Halk Cumhuriyeti’nin Birleşmiş Milletler’deki yasal koltuğunun yeniden tesis edilmesine yönelik karara destek olan ülkelerden biri olduğunu da hatırlattı. İki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana geçen 67 yıl boyunca, Şam-Pekin ilişkilerinin uluslararası durumdaki değişikliklere karşı koyduğunu ve dostluklarının zaman içinde daha da güçlendiğini söyledi. Xi, stratejik ortaklığın kurulmasının ikili ilişkilerin tarihinde önemli bir kilometre taşı olacağını kaydetti.

‘SURİYE’NİN ÖNCÜLÜĞÜNDE’

Xi, Çin’in ilişkilerini zenginleştirmek ve Çin-Suriye stratejik ortaklığını sürekli ilerletmek için Suriye ile birlikte çalışmaya istekli olduğunu belirtti. İki tarafın temel çıkarları ve kaygılarını ilgilendiren konularda birbirlerine sıkı bir destek sağlayacaklarını ifade eden Xi, uluslararası adalet ve hakkaniyeti savunmak içinde Suriye ile birlikte çalışacaklarını vurguladı. Xi, “Çin, Suriye’yi yabancı müdahalelere karşı çıkma, tek taraflılığı ve zorbalığı reddetme ve ulusal bağımsızlık, egemenlik ve toprak bütünlüğünü koruma konularında desteklemektedir.” dedi. Çin lideri, Suriye’nin yeniden yapılandırılması ve terörle mücadelede desteğin artırılmasına ilişkin, “Suriye’nin öncülüğünde, Suriye’nin sahipliğinde” ilkesi doğrultusunda siyasi bir çözüme kavuşturulması konularında Şam’ı destekleyeceklerini belirtti. Xi, ayrıca Suriye’nin diğer Arap ülkeleriyle ilişkilerini geliştirmesini ve uluslararası ve bölgesel meselelerde daha büyük bir rol oynamasını desteklediğini de sözlerine ekledi. Çin lideri, Suriye ile Kuşak ve Yol işbirliğini güçlendireceklerini kaydetti. Xi, Suriye’den yüksek kaliteli tarım ürünleri ithalatını artırmaya ve bölgesel barış ve kalkınmaya aktif katkıda bulunmak için; Küresel Kalkınma Girişimi, Küresel Güvenlik Girişimi ve Küresel Medeniyet Girişimini ortaklaşa uygulamaya istekli olduğunu belirtti.

UZUN VADELİ VE SADIK DOST

Suriye lideri de Çin’in uluslararası ilişkilerde her zaman uluslararası adalet ve hakkaniyetin yanında yer aldığını, uluslararası hukuk ve insancıllığı desteklediğini, önemli ve yapıcı bir rol oynadığını belirtti. Esad, Suriye’nin Kuşak ve Yol Girişimi, Küresel Kalkınma Girişimi, Küresel Güvenlik Girişimi ve Küresel Uygarlık Girişimini takdir ettiğini ve kararlılıkla desteklediğini ve bunlara aktif olarak katılacağını kaydetti. Esad, “Suriye tarafının, Suriye halkına verdiği paha biçilmez destek için Çin hükümetine teşekkür ettiğini, Çin’in içişlerine yönelik her türlü müdahaleye kesinlikle karşı olduğunu ve Çin’in uzun vadeli ve sadık dostu ve ortağı olmaya hazır olduğunu” söyledi.

Suriye-Çin stratejik ortaklığının kurulmasının önemli bir fırsat olarak değerlendireceklerini belirten Esad, ikili işbirliğinin güçleneceğini ve koordinasyonun artacağını belirtti. Görüşmelerin ardından iki devlet başkanı Kuşak ve Yol işbirliği, ekonomik ve teknolojik işbirliği gibi alanlarda ikili işbirliği belgelerinin imzaladı. İki taraf stratejik ortaklığın kurulmasına ilişkin ortak bir bildiri yayınladı. Etkinliklere Cai Qi, Ding Xuexiang, Wang Yi ve Shen Yiqin gibi üst düzey Çinli liderler de katıldı. Ziyaret, Çin’in Batı Asya’da ilişkilerini belirgin bir şekilde artırdığı bir dönemde yapıldı. Suriye Hükümeti’ne karşı silahlı muhalefeti destekleyen Suudi Arabistan ile Esad’ın bölgedeki destekçisi İran arasında bu yıl Çin’in arabuluculuğunda ilişkileri normalleştirmek için anlaşmaya varılmıştı. Ardından Arap dünyasında Suriye’ye yönelik on yıllık izolasyon sona ermiş, mayıs ayında Suudi Arabistan’da düzenlenen zirvede Suriye yeniden Arap Birliği’ne geri dönmüştü.