Yaşlanmaya bağlı yürüme güçlüğü: Düşme riskini üç kat artırıyor

Yaşlanmaya bağlı yürüme güçlüğü daha çok damar sertliği ve komplikasyonlu diyabet olgularında görülse de bazı nörolojik yakınmalar akılda bulunmalıdır.
Yürüme ve denge bozuklukları, yaş almada yaşam kalitesini etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Bu süreç, sadece fizyolojik değil aynı zamanda psikolojik ve sosyolojik etkilere sebep olmaktadır.
Yürüme ya da denge sorunları, düşme riskini üç kat arttırmaktadır ve tüm düşmelerin %10-25'i bu sebeple meydana gelmektedir. Günümüze kadar yapılan çalışmalarda, yaşın ilerlemesinin denge ve yürüme üzerine bozucu etkisinin olduğu ve bunun da düşme sıklığında artışa neden olabileceği gözlenmiştir. Yaşa bağlı yürüme bozuklukları, hareketlerde kısıtlanma ile birlikte morbidite (hastalanma sıklığı) ve mortalite (ölüm riski) artışına sebep olur. Bazen bir hastalığın ilk belirtisi bazen de hastalığa bağlı ek sorunlar olarak ortaya çıkabilir. İleri yaşlarda düşmelerin sık ortaya çıkmasının en önemli sebepleri; Merkezi Sinir Sistemi (Beyin- Omurilik) ve Kas-İskelet sisteminde ortaya çıkan değişikliklerdir. Yaşlanma ile sıklığı artan yürüme ve denge bozukluğu veya düşme ortaya çıktığında kişilerde kaygı, korku gelişir ve bunun sonucunda inaktivite yani giderek artan hareketsizlik olmaya başlar. Daha önce düşme öyküsü olanlarda düşme korkusu daha fazla gelişir. Bu korkunun giderilmesinde sağlık muayenelerinin yapılması ile psikolojik yaklaşımlar ve aile desteği çok önemli bir yere sahiptir. Eğitim düzeyi, beslenme, egzersiz, yaşam biçimi gibi çok farklı etkenler birleşerek sağlığı olumlu veya olumsuz etkiler. Bu bilinç ile yürüme ve denge bozukluklarını ve nihayetinde düşmeyi önleme ve sıklığını azaltmada tıbbi değerlendirme, eğitim, egzersiz programları ve çevresel düzenlemeler ile önlemler alınmalıdır.

ANİ VE GEÇİCİ DURAKLAMALAR

Yaşlanmaya bağlı gelişen yürüme bozukluklarının bazı özellikleri tipiktir; Yürüme hareketi sırasında ani ve geçici duraklamalar olur. Yürürken ayaklar yere yapışmış gibi hissedilir. Hareketin özellikle başlatılması ve yürütülmesi baskılanarak hareketin devamında bozulma olur. Özellikle geniş tabanlı ve daha küçük adımlar ile yürüme oluşur. Belirtiler sıklıkla yürümeye ilk başlanıldığında ve dönüş hareketlerinde başlar. Özellikle kalabalık yerlerde, dar alanlarda hızlı yürürken veya koşarken, endişe ve kaygı yaşandığında ve zemin değişikliklerine bağlı olarak daha sıklıkla ortaya çıkar. Bazen donmalar dışında normal veya normale yakın yürüme olabileceği gibi bazen aniden hızlanma şeklinde yürüme, gövde dengesizliği veya düşmeler birlikte olabilir.
Yürüyüş ve denge bozuklukları, kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Yaşa bağlı yürüme bozukluğunun sistemler üzerindeki sebebi tam bilinmiyor. Ancak görsel ve işitsel uyarılar ve duyu-motor yolların etkilenmesi ile ortaya çıktığı ileri sürülmektedir.

HASTALIK BELİRTİSİ Mİ

Yürüme ve denge bozuklukları hiçbir hastalık olmadan olabileceği gibi birlikte sık görüldüğü hastalıklar vardır. Nörolojik olanlar en sıklıkla Parkinson hastalığı, Parkinson-Plus hastalıklar, Vasküler (beyin damar hastalıklarına bağlı ) Parkinsonizm, Normal Basınçlı Hidrosefali(NBH) ile karşılaşılır.
Her yürüme ve denge bozukluğu yaşayan kişi bireysel risk faktörleri ile birlikte değerlendirilmelidir. Kolay uygulanabilecek bazı basit önlemler veya çok az ilaç kullanımı gerektirecek kadar hafif bir durum olabileceği gibi ihmal edilmemesi gereken nörolojik veya sistemik hastalığın bir belirtisi olabilir. ​Vestibüler (denge), işitme, görme ve duyu sistemleri, kas kuvveti ve kognitif (bilişsel) fonksiyonlar, eklem hareket açıklığı ve duruş vs. değerlendirmesi yapılmalı ve tedavi önerileri uygulanmalıdır. Nörolojik görüntüleme bulguları değerlendirilmelidir.