Yazarımız Uzay Kongresi'nde! Hedef 2026

Pazartesi günü Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başlayan Uluslararası Uzay Kongresi, Cuma günü kapanış yapacak. Türkiye, Kongre’ye en kalabalık ekiple giden ülkelerden biri. Uzay bilimindeki gelişmelerin dışında ülkemizin bir de 2026 Kongresine ev sahipliği yapabilecek miyiz heyecanı var. Antalya ilimiz aday. Oylama bugün yapılacak, sonuç belli olacak.

Yazarımız Prof. Dr. Uğur Güven, Bakü’de.“Hem Birleşmiş Milletler Asya Pasifik Uzay Araştırma Merkezi'ndeki görevinden dolayı hem de yedi bilimsel makale ve bilimsel proje sunumu yapmak üzere buradayım” dedi. Güven, NASA bilim insanlarının Zirve’de sunumunu yaptığı Ay Projesini dinlemenin heyecan verici olduğunu söyledi. Aynı ekibin ‘Mars’a nasıl astronot göndeririz’ projesinin de bu kongrede bir nevi temelini attıklarını belirten Güven, Çin ve Rusya’nın Ay’da üs kurma projesinin ise 2031-2032’yi bulabileceğini düşünüyor.

Prof. Güven ile Zirve’nin ikinci günü konuştuk, sorularımıza verdiği yanıtları sunuyoruz:

GÖRKEMLİ BİR ZİRVE

• Katıldığınız oturumlardan sizin için yeni olan ya da sizi çok heyecanlandıran bir şey oldu mu şu ana kadar?

Önce genel izlenimimi anlatayım. Her ekimde her sene muhakkak yapılan bir kongre. Uzay konusunda çalışma yapan en üst düzey insanların, akademisyenlerin, şirketlerin, uzay ajanslarının muhakkak gelip katıldığı bir konferans. Zirve diyelim, aslında bu bir zirve.

4 Ekim 1957’de Rusların uydusu Sputnik uzaya fırlatıldı. Onu bahşetmek için her sene ekim ayının ilk haftası uzay haftası ilan edilmişti.

Bu sene oldukça görkemli geçiyor. Türkiye 2012 yılından beri bu Uzay Kongresini Türkiye'ye getirmeye çalışıyor. Kardeş Azerbaycan’ın bunu başarmış olması takdire şayan. Çok çok güzel hazırlanmışlar. Görkemli bir açılış yaptılar. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlhan Aliyev çok güzel bir konuşma yaptı. Uzayın, insanlığı bir araya getirecek yeni bir seçenek olduğunu ve iş birlikleri yapılması gerektiğini söyledi.

Kongre, Haydar Aliyev Kültür ve Sanat Merkezinde yapılıyor. Çok büyük, muazzam bir yer. Paradan kaçmamış Azerbaycan devleti. Buraya gelen uzay bilim adamlarına çok güzel altyapılar sağlanmış. Gerçekten dört dörtlük. Yüzlerce Azerbaycanlı genç, yol göstermek, yardımcı olmak için seferber olmuş. Bakü'nün bütün sokaklarında, bütün otobüslerinde, bütün taksilerinde her yerde Uzay Kongresinin bayraklarını flamalarını, renklerini, adını görüyorsunuz.

TÜRKİYE'DEN KATILIM BÜYÜK

Akademisyenler var, bürokratlar, teknokratlar var, devlet görevlileri var, uzay ajanslarının direktörleri var. Hint Ajansı burada, Çin, İsrail, Fransız, Brezilya Uzay Ajansı, bütün büyük uzay ajansları burada. Uzay teknolojisi konusunda en en büyük en yüksek zirve. Sadece Avrupa'dan, Amerika'dan değil, bütün Asya'dan, Afrika'dan her yerden bilim adamları, teknokratlar, uzay ajansı yöneticileri, uydu şirketleri hepsi buraya gelip ortak çalışmalarda bulunuyor, bildiriler sunuyor. Benim gibi akademisyenler makalelerini sunuyor. Şirketler en son ürünlerini gösteriyor uzayla ilgili. Azerbaycan çok güzel tanıtıldı. Azerbaycan dünyada ben de varım, uzay yarışında ben de kendi çapımda elimden geleni yapmaya hazırım mesajı verdi.

Türkiye'den çok büyük bir katılım var. Ben her yıl katılıyorum, Kongre tarihinde Türkiye'den bu kadar insan katıldığını görmemiştim. Yüzlerce insan var. Hepsi de kırmızı ceket giymiş. Teknofest'in sponsorluğunda gelmişler. Farklı farklı organizasyonlardan. Baykar da var burada. Selçuk Bayraktar katıldı. Ulaştırma Bakanımız geldi. Türk Uzay Ajansının Başkanı burada, kendisiyle birebir bir nevi küçük bir röportaj yaptım, sohbet ettim.

MARS KONUSU İLK DEFA SOMUT HALE GELDİ

• Şu ana kadar sizin bilgilerinizi değiştiren ya da sizi çok etkileyen bir yenilik, bir sunum dinlediniz mi?

Daha kongrenin ikinci günündeyiz, üç günü daha var. Ama Amerikalıların Ay'a gidiş projesi var, en geç 2026 yılına kadar Ay'a gitmek istiyor. NASA görevleri burada açıklamada bulundular. Hatta şimdiden, aynı ekip, bu aynı bilgileri kullanarak Mars’a da nasıl astronot göndeririz diye, bir nevi o projenin de temelini attılar bu kongrede. Mars'a astronot göndermek, ilk defa somut hale gelmiş oldu. Onu vurgulamak isterim.

• Kongrede bunu nasıl yapacaklarını mı anlattılar?

Bilim adamlarına, katılımcılara bunun teknik planlarını anlattılar. Somut şeyler görmek beni memnun etti.

BİR DEV GİBİ ARKA PLANDAN BİRÇOK ŞEY YAPARAK GELİYOR

• Çin İle Rusya'nın da Ay'a ortak bir istasyon, üs kurma projesi var. O anlatıldı mı?

Bugün Çin Uzay Ajansının yetkilileriyle görüştüm. Çinlilerle Ruslar bir araya gelip 2030 yılından itibaren ayda bir üs kurmak istiyorlar. 2030’a kadar yapabilirler mi, çok emin değilim, 31-32’yi bulabilir. Ama bu konuda kararlılar. Altyapı hazırlıkları var. Mesela Ay ile ilgili çok özel araçlar geliştirmişler, orada habitat kurmak için modüller vesaire geliştirmişler. Bunları gördüm.

Çin bir nevi sessiz, derin bir dev gibi arka plandan birçok şey yaparak geliyor. Diğer ülkeler reklamını yapıyor, Çin daha az reklam yapıyor ama benim bir bilim adamı olarak gördüğüm, onların da anlattıkları kadarıyla, çok ciddi bir altyapısı ve çok ciddi bir hazırlığı var Çin’in. Tabii Rusların da desteğiyle ama daha çok Çin’in kendi gücüyle de projeleri tam gaz devam ediyor.

HEM GÖZLÜYOR HEM İŞBİRLİĞİ ARIYOR

• Bir yandan tüm insanlığın uzaydan faydalanması teması işleniyor ama ortada bir yarış da var. Uzaya hakim olma yarışı, dünyadaki güç mücadelesi gibi bir şey mi olacak?

Burada bir tezat var. Her ülke, yıldızlarla ilgili çalışması olan da uydusu olan da burada. Herkes hem birbirinin ne yaptığını öğrenmeye çalışıyor, ülke stantlarına giderek, sunum yapan bilim adamlarının sunumlarını okuyarak vesaire, bir yandan da iş birlikleri aranıyor.

• Çok teşekkür ederiz.