Yeni Anayasa’nın yol haritası açıklandı: Sivil, kuşatıcı özgürlükçü anayasa

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, yeni Anayasa teklifinin iki kuralının Cumhuriyet’in ilkeleri ve Türkiye’nin demokratik birikiminin korunması olduğunu söyledi. Uçum, 7 başlıkta özetlediği yeni Anayasa’da üniter yapının korunacağına işaret etti. Uçum’a göre yeni Anayasa’da halkın AYM’ye başvuru hakkı, yasa önerisi vermesi, yargı süreçlerine katılımına ilişkin düzenlemeler yapılacak.   

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Avukat Mehmet Uçum, yeni Anayasa’ya ilişkin yol haritasını açıkladı. Uçum, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “Yeni Anayasa’nın kaidesi (kuralı) Cumhuriyet’in ilkeleri ve demokratik birikim.” dedi.  

“Cumhuriyetin İlkeleri” başlığı altında şu özeti yaptı: 

“Kurucu lider Atatürk’ün, Cumhuriyet’in, üniter yapının, adalet ve insan haklarına dayanan, demokratik, laik, sosyal devlet ve hukuk devletinin kaide olduğu, resmî dilin Türkçe, bayrağın ay yıldızlı al bayrak, millî marşın İstiklal Marşı, başkentin Ankara olduğu anayasa.” 

“Demokratik Birikim” başlığı altında ise şunları yazdı: 

“Halk iradesinin temel kazanımı olan başkanlık sisteminin ve tüm kuvvetler açısından demokratik meşruiyet ilkesinin korunduğu ve geliştirildiği anayasa.” 

TÜRK MİLLETİ YAKLAŞIMI ESAS

Yeni Anayasa’yı, “Yeni, sivil, kuşatıcı, özgürlükçü, koruyucu, sosyal ve gelişken demokrasi içeren” şeklinde tanımlayan Uçum, şu açıklamalarda bulundu: 

• Yeni Anayasa: 

- 1982 yerine 2023 Anayasası. 

- 41 yıl sonra darbe anayasasından tamamen kurtulmamızı sağlayacak tümden yeni bir anayasa. 

• Sivil Anayasa:  

- Kurumsal yapıların ve seçkinlerin taleplerine ve iradelerine değil halkın talep ve iradesine göre hazırlanan ve yapılan anayasa. 

• Kuşatıcı Anayasa:  

- Türkiye’nin her ferdinin kendini asli unsuru olarak saydığı kapsayıcı Türk Milleti ve Türk Vatandaşlığı yaklaşımının esas olduğu anayasa. 

• Özgürlükçü Anayasa:  

- Kişinin her türlü hak ve özgürlüklerinin hem bireysel hem kolektif yönleriyle eksiksiz yer aldığı, yeni kuşak hak ve özgürlük alanlarının tanımlandığı, hak ve özgürlüklerin esas, sınırlamaların istisna olduğu anayasa. 

• Koruyucu Anayasa:  

- Devletin maddi ve manevi varlığını korumayı ve geliştirmeyi güvenceye alan anayasa. 

- Tam bağımsızlığı bütün boyutlarıyla korumaya ve güçlendirmeye imkan veren anayasa. 

- Kişilerin maddi ve manevi varlığını korumayı ve geliştirmeyi güvenceye alan anayasa. 

- Doğanın, çevrenin, iklimin, denizlerin, kıyıların, ormanların, su kaynaklarının, doğal kaynakların, yer altı zenginliklerin korumasını ve doğru ve kamu yararına kullanılmasını güvenceye alan anayasa. 

- Doğal afetlere karşı insanı koruma amacına hizmet edecek hukuksal tedbirleri içeren anayasa. 

• Sosyal Anayasa:  

- Herkesin gelir güvencesine sahip olması, genel olarak fırsat eşitliği, çalışanlar bakımından adil bir asgari ücret, ücretsiz sağlık hakkı, ücretsiz eğitim hakkı, eksiksiz sosyal güvenlik hakkı, hassas sosyal gruplara ilave destekler, farklı sosyal yardım ve sosyal hizmet imkanlarının geliştirilmesi, çalışma hakkının eksiksiz gerçekleştirilmesi, toplumda gelir grupları arasındaki farkları yukarıya doğru azaltacak adil bir gelir dağılımı sistemine geçiş gibi bir çok sosyal adalet yaklaşımına ve yeni sosyal politikalara imkan veren anayasa. 

• Gelişkin Demokrasi Anayasası:  

- Elektronik Demokrasi/birey inisiyatifli demokratik sistem işleyişinin geliştirilmesi için elektronik katılım hakkı, geri çağırma hakkı, halkın yasa teklif hakkı, itiraz edici referandum hakkı, halkın AYM’ye başvuru hakkı, yasama sürecine halkın katılım imkanlarının ve mecralarının çeşitlendirilmesi ve güçlendirilmesi, yargılama süreçlerinde halk iradesinin de etkili olacağı yapılar ve fonksiyonlar geliştirilmesi.