Yeni lider Fransız basınına konuştu: ‘Halk yönetimden memnun değildi’
Gabon’da yeni kurulan geçiş hükümetinin lideri General Nguema, Gabon halkının rahatsızlıklarını dile getirdi. Öte yandan Bongo ve ailesinin Fransa’daki ‘emsalsiz’ mülkleri gündeme geldi. Taşınmazların ülkede faaliyet yürüten Fransız petrol şirketlerinin verdiği rüşvetle alındığı belirtiliyor
Orta Afrika ülkelerinden Gabon’da halkın destek verdiği iktidar değişikliğinde geçiş hükümetinin lideri Cumhuriyet Muhafızları Komutanı General Brice Oligui Nguema oldu. Cumhuriyet Muhafızları Komutanı General Nguema Fransız Le Monde gazetesine konuştu. General Nguema, Gabon’da “bir süredir halkın yönetimden memnun olmadığının” altını çizdi.
Bunun ötesinde Cumhurbaşkanı Bongo’nun 2018’de felç geçirdiğine işaret ederek, cumhurbaşkanının bir süredir hasta olduğunu belirtti. Nguema, Bongo’nun 3. kez aday olmaya da hakkı bulunmadığını, buna karşın Bongo’nun anayasayı çiğnediğini ifade etti. Hafta sonu yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin de “hileli olduğuna” vurgu yapan Nguema, ordunun da bu gelişmeler ışığında sorumlu davrandığını ve yeni bir sayfa açmaya karar verdiğini kaydetti.
‘ARTIK BONGO SIRADAN BİR VATANDAŞ’
Nguema, Bongo’nun mevcut durumuna ilişkin de “Ali Bongo, emekliye ayrıldı. Artık sıradan bir Gabon vatandaşı.” değerlendirmesini yaptı.
General Nguema, Bongo’nun ev hapsinde tutulup tutulmadığına ilişkin soru hakkında ise konuşamayacağını sözlerine ekledi. Ali Bongo’nun dün sosyal medyada yayılan bir görüntüsünde evinden destekçilerine yardım mesajı göndermişti. Bongo mesajında dünyaya “bir şeyler yapın” çağrısında bulunmuştu. Askerin yönetimi ele geçirmesiyle birlikte başkent Libervil sokaklarında halk sokağa çıkarak askerleri coşkuyla karşılamış ve meydanda sevinç gösterileri ile yürüyüş yapmıştı. Devrik lider Bongo aleyhinde sloganlar atarak, orduya desteklerini göstermişlerdi.
28 TAŞINMAZ MÜLK
Petrol ve maden zengini Gabon’da görevden uzaklaştırılan Ali Bongo ile ailesinin Fransa’daki mal varlıkları ve bunların yasa dışı yollarla edinilmesinde Fransız şirketlerinin oynadığı rol gündem oldu. Fransız Liberation gazetesi, Bongo ailesinin Fransa’daki “emzalsiz” taşınmaz mülklerini ve bunların yasa dışı yollarla edinilmesini gündeme getirdi.
Gazetenin haberine göre, Fransız yargıçların uzun süre yaptıkları araştırmalar sonucu Bongo ailesinin bu ülkedeki mülklerinin çoğunun Gabon’da faaliyet yürüten Fransız petrol şirketi Elf-Total’in verdiği rüşvetle alındığı tespit edildi. Bir süredir “haksız kazançları” araştıran yargıçlar, Gabon’da 1967’de yönetime gelen Cumhurbaşkanı Omar Bongo ile yönetimi düne kadar elinde tutan Ali Bongo ve çocuklarının Fransa’da çok sayıda taşınmaz mülk satın aldığını ortaya koydu.
Mahkeme kaynaklarına göre, Bongo ailesinin başta Paris’in turistik semti Şanzelize olmak üzere ülkenin seçkin birçok bölgesinde 28 taşınmaz mülkü bulunuyor ve bu mülkler başta Fransız Elf-Total’in olduğu, çoğunlukla petrol şirketlerinden alınan rüşvet ve yolsuzluk paralarıyla elde edildi. Paris’in 7’nci semtinde bakanlık ve büyükelçiliklerin olduğu bölgede Bongo ailesine ait 5 bin 400 metrekarelik alanı kaplayan lüks konak bulunuyor.
Bunun yanı sıra Paris’in önemli bölgelerinde “Bongo Hanedanı”na ait çok sayıda lüks daire mevcut. Bongo ailesi, ayrıca Fransız Riviera’sında da emsalsiz çok sayıda lüks villanın sahibi.
PAHA BİÇİLEMİYOR
Bongo ailesinin mal varlığına ilişkin Paris’te 2022’de açılan adli soruşturmada elde edilen veriler, bu mülkiyetlerin değerinin en az 85 milyon avro olduğunu gösterse de emlakçılar, bu miktarın gerçek değerlerinden çok az olduğu görüşünde. Fransız emlak şirketleri, Gabon yönetimini 55 yıldan fazladır elinde bulunduran bu ailenin Fransa’daki mülkiyetlerine paha biçilemeyeceğini belirtiyor.
Buna göre, Bongo ailesine ait lüks mülklerden bazılarının tek başına değeri 100 milyon avro civarında. Fransız basını, yakın dönemde dün darbeyle devrilen ve eşi Fransız asıllı olan Gabon Cumhurbaşkanı Ali Bongo’nun zamanında Paris’teki önemli mülklerinden birini diplomatik temsilciliğe dönüştürme çabasına girdiğini, bu yolla önemli mülklerini dokunulmazlık kapsamına almak istediğini iddia etmişti. Fransız yargısı, son olarak 2022’de Paris yönetimiyle mesafeli duran Bongo ve 8 kardeşi hakkında “haksız kazanç” suçlamasıyla adli süreç başlatmıştı.
GENERAL NGUEMA KİMDİR?
Babası subay olan Brice Oligui Nguema, askeri eğitimini Fas’ın Meknes kentindeki Fas Kraliyet Askeri Akademisinde tamamladı, ardından Gabon’un ekvator ormanlarındaki Komando Eğitim Merkezinden mezun oldu. General Nguema, askeri kariyerinin ardından eski Cumhurbaşkanı Omar Bongo’nun yaveri oldu ve Bongo’nun 2009’daki ölümüne kadar bu görevine devam etti.
SÜRGÜNE GÖNDERİLMİŞTİ
Babası öldükten sonra koltuğu devralan Ali Bongo ile arası açılan Nguema, Gabon’un Rabat ve Dakar Büyükelçiliklerine Askeri Ataşe olarak gönderilerek ülkeden uzaklaştırıldı. Bu görev sürgün görevi olarak nitelendirilmişti. Nguema, 2019’de Cumhurbaşkanı Bongo’nun felç geçirmesinden bir yıl sonra, Ali Bongo’nun üvey kardeşi Frederic Bongo’nun yerine, Cumhuriyet Muhafızlarının istihbarat biriminin başına geçti ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na dönüş yaptı. Birkaç ay sonra Cumhuriyet Muhafızlarının Komutanlığına terfi eden Nguema, Cumhuriyet Muhafızları içerisinde doğrudan Ali Bongo’ya bağlı Özel Müdahaleler birimini kurdu ve zamanla bu birimi güçlendirdi. Nguema’nın Bongo ailesiyle hem akrabalığı hem de yakın uzun yıllara dayanan yakın ilişkileri olduğu biliniyor.
DÜNYADAN MESAJLAR GELMEYE DEVAM
Avrupa Birliği, Fransa, Çin, Rusya, Afrika Birliği ve Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu dün Gabon’da yaşananlara ilişkin açıklamalar yaparken ilerleyen saatlerde, Almanya, ABD, İngiltere ve İslam İşbirliği Teşkilatı’da açıklama yaptı.
Almanya, son seçimlerin şeffaflığı ve meşruiyeti konusunda haklı eleştirilerin olduğu hatırlatarak “Ancak siyasi sürece zorla müdahale etmek ordunun işi değildir. Gabon halkı gelecekleri hakkında özgürce ve kendi iradeleriyle karar verebilmelidir.” ifadelerini kullandı ve orduya tepki gösterdi. ABD, ordunun yönetime el koymasına şiddetle karşı çıktığını belirterek, seçim sonuçlarına saygı gösterilmesini istedi ve endişeli olduklarını kaydetti. İngiltere, kınama mesajı yayınlayarak, anayasal hükümet düzeninin yeniden kurulması çağrısı yaptı. İtalya, Nijer ve son olarak Gabon’daki krizlere dair ortaklarıyla yakın koordinasyon içinde çalışarak diplomatik bir çözüm bulma kararlılığını sürdürdüklerini bildirdi ve barışçıl bir çıkış yolu arayışı çağrısı yaptı. Bir açıklama da İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)’ndan geldi. Kınama mesajı yayınlayan İİT, gelişmeleri yakından izlediklerini bildirdi, seçim konusunda hukuki prosedürlere başvurma çağrısında bulundu.
LE PEN, AFRİKA POLİTİKASINI ELEŞTİRDİ
Fransa’nın ana muhalefet partisi Ulusal Birlik’in lideri Marine Le Pen, Gabon’daki yaşananlar sonrası Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un hükümetinin Afrika’da yürüttüğü politikayı eleştirdi. Le Pen, X sosyal medya platformundan Dışişleri Bakanı Catherine Colonna’yı etiketleyerek yaptığı açıklamada, Colonna’ya “Afrika politikanızı tanımlayan beceriksizlik göz önüne alındığında, Fransa’nın bu tarihi dost ülkeyle ilişkilerinde yürüttüğü doktrinin ne olduğunu bize söyleyebilir misiniz?” sorusunu yöneltti. Colonna’ya Gabon’daki Fransız vatandaşlarını korumak için ne tür önlemler alındığını soran Le Pen şu ifadeleri kullandı:
“Fransa bu seçimin geçerliliğini tanıyor mu? Gabon hükümetine destek amacıyla ülkemizin müdahale etmesini öngören bir anlaşmanın olmadığını bize teyit edebilir misiniz? Çad, Mali, Nijer ve şimdi de tarihten bu yana Fransa yanlısı Afrika ülkesindeki kötü sonuçları gördüğümüzde, Afrika politikanızdaki tutarlılık nedir?” Le Pen, Fransa’nın, halklara ve egemenliklere daha saygılı bir işbirliğini kapsayan Afrika politikası yürütmesi gerektiğini belirtti.
KAMERUN VE RUANDA ORDU İÇİNDE DEĞİŞİKLİĞE GİTTİ
Gabon’da askerin yönetime el koymasından sonra Kamerun ve Ruanda, ulusal ordularında yeni atamalar yaptı. Dünyanın en yaşlı lideri olan, 41 yıldır görevine devam eden 90 yaşındaki Kamerun Cumhurbaşkanı Paul Biya, Savunma Bakanlığı ve ordu kadrolarına yeni atamalar yaptı.
Öte yandan yaklaşık 20 yıldır cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturan ve 2024’te de yeniden aday olmayı planlayan Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame de orduda üst düzey birçok ismi emekliye ayırdı. Uzun yıllardır iktidarda olan 2 liderin, Gabon’daki darbeden sonra kendi ülkelerinde de benzer bir durum yaşanmaması için önlem almaya çalıştığı iddia edildi.
