Yer fıstığında üretim de fiyat da düştü!

Türkiye genelinde yaklaşık 500 bin dekarda üretilen yer fıstığının 185 bin dekarı Adana’da üretiliyor. Dekarda ortalama 400 kilogram verim alınan fıstıkta Adana, ülke ihtiyacının yüzde 48’ini tek başına karşılıyor. İhracatın da yüzde 60’ı… Adana’da geçen yıl 124 bin dekar alanda fıstık ekimi yapılmış, 89 bin ton fıstık elde edilmişti. ‘İyi para etti’ diye bu yıl üretici, fıstığa yöneldi ve ekim alanı 185 bin dekara çıktı. Ancak aşırı sıcaklar nedeniyle yüzde 30’a varan verim kaybı ve fiyatların düşüklüğü üreticinin keyfini kaçırdı.

FISTIKLAR GELİŞMEDİ

Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, havaların kurak geçmesinden yer fıstığının da etkilendiğini belirterek Aydınlık’a şu açıklamayı yaptı: “Bu yıl yer fıstığında sıcak hava nedeniyle yüzde 30 verim kaybı var. Geçen sene dekarda 500-600 kilogram verim alınan yerlerde bu sene 400 kilogram verim alınacak. Sıcak havalar nedeniyle fıstıklar yeteri kadar gelişmedi. Geçen sene 65 liradan hasadı başlayan fıstık, en son 50 liraydı. Bu sene ise fiyatlar 30 lira civarında. Üretici yüzde 30 peşin, 2 ay vadeli satarsa ürün 33 liradan alınıyor.

“Bu yıl Antep fıstığı ucuz olduğu için yer fıstığı da etkilendi. Antep fıstığı pahalı olunca tüketici ve imalatçı yer fıstığına yöneliyor. O zaman talep fazla olduğu için fiyat yükseliyor. Bu durumda bazı üreticiler sezonu başa baş geçirecek ya da az da olsa zarar edecek gözüküyor. Yeri kiralık olanlar ise sıkıntıya girecek.

Bu yıl ortalama verim 400-450 kg civarında. Ekilmeyen yerlerde ise en fazla verim 500 kg olur. Dönümde maliyet 15 bin lira. Gerisini siz düşünün.”

DÜNYA ÜRETİMİ

2020 verilerine göre, dünya yerfıstığı üretiminin yüzde 33,5’ini Çin, yüzde 18,6’sını Hindistan, yüzde 8,4’ünü Nijerya, yüzde 5,2’sini, ABD ve yüzde 5,2’sini Sudan gerçekleştirdi. Türkiye, dünya üretiminin binde 4’ünü sağladı.

Türkiye’de, son 60 yıldaki yerfıstığı ekim alanları yaklaşık 6 kat ve üretilen toplam ürün miktarı ise 9 kat arttı. 2020 yılında yaklaşık 54 bin 775 hektar ekim alanında 216 bin ton kabuklu yerfıstığı üretimi yapıldı.

Ülkemizdeki yer fıstığı verimi, yaklaşık 400 kg/da ile dünya ortalamasının yaklaşık 2,5 katı. Bu durumun nedeni, ülkemizde yerfıstığının daha çok sulanabilen verimli kıyı ovalarında ekilmesi. Türkiye’de yerfıstığı ekiminin yaklaşık yüzde 80’ine yakını Çukurova bölgesinde gerçekleştiriliyor.

Osmaniye’deki yer fıstığı ekim alanı Adana’dan sonra gelmesine rağmen, Türkiye’deki üretilen yer fıstığının yaklaşık yüzde 90’ı Osmaniye’de işlenmekte ve pazarlanmaktadır.

En son 2020 verilerine göre, Türkiye’deki yerfıstığı ekim alanlarının yüzde 49,3’ü Adana’da, yüzde 27,2’si Osmaniye’de, yüzde 11,6’sı Şırnak’ta, yüzde 2,7’si Antalya’da, yüzde 2,4’ü de Hatay’da yer almaktadır.