Yerel Gazetelerden Mehmet Şimşek'e: Anadolu basınının kalemini kırıyorsun
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in hazırladığı tasarruf genelgesi yerel basını da vuracak. Ayakta kalma mücadelesi veren basına devlet eliyle “öl” deniliyor. Yerel basını hedef alan 'tasarruf tedbirleri'ni Türkiye’nin kıdemli gazetecilerine sorduk.
Ercan Dolapçı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in hazırladığı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yürürlüğe giren 17 Mayıs tarihli tasarruf genelgesi yerel basını da vuracak. Son üç yıldır artan maliyetler nedeniyle ayakta kalma mücadelesi veren basına devlet eliyle “öl” deniliyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in hazırladığı genelgede ‘yerel basın’ bölümünde şu tedbirlerin alınması istendi: “İdareyi ve faaliyetlerini tanıtmaya yönelik rapor, kitap, dergi, bülten ve benzeri yayınlar hiçbir şekilde basılmayacak, bu dokümanların hazırlanması ve paylaşımı elektronik ortamda yapılacaktır.
Bastırılması zorunlu diğer dokümanlar ihtiyaç sayısı kadar ve ekonomik malzeme kullanılarak bastırılabilecektir. Kamu kurum ve kuruluşlarınca hiçbir şekilde günlük gazete alımı yapılmayacak, görev alanı ile ilgili olmayan yayınlara abone olunmayacaktır.”
Türkiye İnternet Gazeteciler Derneği Genel Başkanı Okan Geçgel, yaptığı açıklamada yerel basından tasarruf anlayışının yanlış olduğunu belirterek, “Bu hamle, basının görevini yapamaz hale gelmesine ve halkın doğru bilgiye ulaşamamasına neden olacaktır. Basının susturulması demektir. Hükümetin bunu gözden geçirmesi gerekiyor. En azından medyayı kapsam dışına bırakması gerekiyor.” açıklamasında bulundu. Yerel basını hedef alan “tasarruf tedbirleri”ni Türkiye’nin kıdemli gazetecilerine sorduk.
‘YÜZDE 90’I KAPANIR’
Türkiye’nin ikinci en eski yerel gazetesi Bartın da sıkıntıdan muzdarip. 6 Eylül 1924 tarihinde Cemal Aliş tarafından kurulan gazete bu yıl 100 yaşında. Gazete oğlu Esen Aliş tarafından 10 günde bir olarak yayımını sürdürüyor. Resmi ilan almıyor. Abonelerle yaşıyor. Aydınlık’a konuşan Esen Aliş, “Basından tasarruf olmaz. İş buna kaldıysa vay halimize.” dedi. Aliş şunları söyledi:
“Şu anda gazete olarak yerelde çıkan en eski gazeteyiz. Yeni Adana gazetesi de havlu attı. İnternetten yayın yapıyor. Biz ise okurlarımızın desteğiyle ayaktayız. Yaklaşık 2 bin abonemiz var. Yıllık abone fiyatımız 750 lira. Resmi ilan almıyoruz. Özel ilan alıyoruz. Matbaamız da yok, dışarıda bastırıyoruz. Posta ile abonelerimize gazetemizi gönderiyoruz. Posta masrafı da ayrı bir sorun…
Hükümetin yayınladığı tasarruf genelgesinde basına getirilen kısıtlama son derece yanlış. Devlet bununla mı battı. Başka tasarruflara baksınlar. Gazete en son tasarruf yapılacak şeydir. Yerel basın zaten can çekişiyor. Resmi ilan ve destek olmadan ayakta kalamazlar. Yüzde 90’ı kapanır. Yerel abone de zor, vatandaşın desteklemesi yetmez. Bize bakmayın. Okurumuzun tarihi bir desteği var. Sağ olsunlar. Bu her gazete için olmaz.”
‘VERGİ İNDİRİMİ OLMALI’
Adana’da 32 yıldır yayın yapan Toros gazetesi kurucusu Erden Arat, genelgenin yerel basını zor duruma sokacağını belirterek, “Genelgeden sonra belediyeler abone almayacak, ilan vermeyecek. Bu durum gazeteleri zor duruma sokar. Gazetelere büyük sıkıntı verir. Zaten maliyetler yüksek. Ayakta zor duruyoruz. Bunun gözden geçirilmesini istiyoruz. Biz ayrıca vergi oranlarının da düşürülmesini istiyoruz. Genel basınla yerel basın bir değil. Yerel basına vergi indirimi yapılmalı.” dedi.
NEFESSİZ BIRAKACAK!
Çorum Haber gazetesi kurucusu, başyazarı ve Çorum Gazeteciler Cemiyeti Onursal Başkanı Mehmet Yolyapar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yerel basına yönelik “tasarruf tedbiri” açıklamasını sert ifadelerle eleştirdi. Yerel gazetelerin kapanmak zorunda kalacağını dile getiren Mehmet Yolyapar şu ifadeleri kullandı:
“Ne var ki, son Tasarruf Tedbirleri Paketi ile, sanki batık ekonomiyi 4 milyar liradan kısmak suretiyle kurtarmak mümkünmüş gibi, yerel basının nefes borusu tıkanıyor. Kamu kurumları, gazete aboneliklerini kesiyorlar, ilan vermeyi durduruyorlar. İhale, alım gibi işlemler azalacağı için, resmi ilan sayısı kaçınılmaz şekilde düşecek. Zaten bazı kurumlar, ihale veya alımlarını resmi ilandan kaçırmak için olmadık yollara başvuruyorlar.
Bu yol, ciddi yerel basının kepenk indirmesinden başka yere çıkmaz.
Ekonomiyi yöneten hanımefendiler, beyefendiler! Ciddi yerel basını yok ettiğinizde başınız göğe mi erecek? Ekonomiyi kurtarmış olacağınızı mı zannediyorsunuz? Medyada nasıl bir kaosa yol açmış olacağınızı hiç mi hesap etmiyorsunuz?”
‘HÜKÜMET YANLIŞTAN DÖNMELİ’
Türkiye İnternet Gazeteciler Derneği Genel Başkanı Okan Geçgel, yerel basından tasarruf mantığının yanlış olduğunu belirterek, yerel basına ilişkin ‘tasarruf’ tedbirlerinin genelgeden çıkarılmasını istedi. Geçgel konuya ilişkin olarak Aydınlık’a şunları anlattı:
“Anadolu medyası, halkın haber alma özgürlüğünü sağlayan, yerel gazeteler ve haber portalları, bu kararla birlikte kapılarına kilit vurmak zorunda kalacak. Bu genelge, Anadolu medyasına vurulmuş bir balyozdur.
Kamu kaynaklarının verimsiz kullanımı ve büyük projelerdeki israflar dururken, basının tasarruf adı altında susturulmaya çalışılması, demokrasiye vurulan büyük bir darbedir. Bu karar, aklın ve mantığın kabul edemeyeceği bir uygulamadır.
Bu hamle, basının görevini yapamaz hale gelmesine ve halkın doğru bilgiye ulaşamamasına neden olacaktır. Basının susturulması demek, halkın bilgi alma özgürlüğünün elinden alınması demektir. Bu genelge, basını susturarak halkın sesini kısabilir. Zaten zor ayakta duran ve habercilik faaliyetini çok güç şartlarda yerine getiren, ekonomik olarak büyük sorunlar yaşayan Anadolu medyasının desteklenmesi gerekirken, böylesi bir genelgeyle medyaya köstek olunması kabul edilemez. Bu karar, basının görevini yapamaz hale gelmesine ve halkın doğru bilgiye ulaşamamasına neden olacaktır. Hükümetin bu yanlıştan dönmesi ve basını desteklemesi gerekmektedir.
Son kez söylüyoruz, Hükümetin bunu gözden geçirmesi gerekiyor. En azından medyayı kapsam dışına bırakması gerekiyor. Zaten yerel basın kuruluşlarına kilit vuruluyor vurulmaya da devam eder. Yerel basından tasarruf olmaz.”
‘BU KARARDAN VAZGEÇİN’
YUSUF TUNÇER / ANKARA
Küresel Gazeteciler Konseyi Genel Başkanı Mehmet Ali Dim, Hükümetin “Tasarruf Genelgesi”nde, yerel basının hedef alınmasını Aydınlık’a şu ifadelerle değerlendirdi:
“Ne yazık ki her tasarruf tedbirlerinin gündeme geldiği süreçte ilk tasarruf edilen medyanın hatta yerel medyanın abonelik ve özellikle yerel yönetimden aldığı reklam ve ilanlar oluyor. Bu daha önce de yaşandı. Ülkemizde sadece bu dönem değil. Bundan önceki dönemlerde yaşanan ekonomik krizler döneminde yine devletimizin tasarruf tedbirleri çerçevesinde ilk başvurduğu tasarruf bu oluyor. Halbuki bu tasarruf öyle çok ciddi manada bir yekûn oluşturmuyor. Biz bunun hesabını daha önce de yapmıştık. Yani devletimizin yaptığı tasarruf çok da öyle ciddiye alınacak bir rakam oluşturmuyor. Basınla ilandan yaptığı tasarruf ciddi bir rakam oluşturmuyor. Oysa o tasarruf edilen rakam yerel basın için, özellikle Anadolu basını için -ki zor şartlarda halen kendi şehrine hizmet veren, kendi şehrinin hafızası olan, kendi şehrinin sesi olan, nabzı olan, kulağı olan yerel basın için- bir can suyu niteliğinde. O can suyunu almadığı zaman bunların elbette yaşama şansı kalmıyor. Dolayısıyla bu can suyunu kesmesi, bu tasarruf tedbirleri genelgesinin bana göre sosyal yönünün eksik olduğunu gösteriyor. Bu anlamda da biz bu konudaki tasarruftan vazgeçilmesi noktasında da hükümetimize çağrıda bulunduk. Halen bulunmaya devam ediyoruz. Lütfen bu karardan vazgeçin. Bu yanlış uygulama, bu yapılan tasarruf değildir. Olsa olsa şehirlerimizin, kentlerimizin, Anadolu basınımızın sesini kısmak olarak bize yansıyacak, dönecektir. Bu noktada yaşanacak olan birtakım sıkıntılar da beraberinde getirecektir, diye düşünüyoruz.”
