Yerel önlemler sıkılaştırılmalı: İki il Türkiye'ye örnek olmalı

Günlük vaka sayısı önceki gün en yüksek düzeye ulaşarak 39 bin 302’ye yükseldi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İngiltere varyantının Türkiye’de yüzde 75 oranında etkili olduğunu söyledi.

Sağlık Bakanlığı Toplumda Salgın Yönetimi Bilim Kurulu üyesi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Deniz Çalışkan ülkemizde görülen Sars-Cov 2 varyantları ve salgının seyri ile ilgili bilgi verdi:

“İngiliz varyantı yüzde 70-75 arasında baskın hale geldi. Bu varyantın bulaştırıcılığı dışında klinik şiddeti konusunda bir değişiklik söz konusu değil. Brezilya, Güney Afrika ve Kalifornia-New York varyantları ülkemizde de saptandı. Bunlar arasında en çok tedirginlik yaratanı Güney Afrika varyantı. Varyantlar bize ulaşmadan, 65 yaş üstü vatandaşlarımızı aşılayabildik. Vakalar içinde 65 yaş üstünün oranı azalmaya başladı. 19- 64 yaş arasında olgular artmaya başladı. Genç bireyler hastalığı bir miktar daha hafif geçiriyorlar. Ağır hasta oranlarımızda bir miktar artış var. Yatak doluluk oranları yüzde 60’lar civarında. Bu oran kabul edilebilir düzeyde. Panik havasına yol açmaya gerek yok. Vaka sayımız kontrolsüz sosyal yaşam ve mutasyonun etkisi ile katlanarak arttı. Buna dur demek elimizde. Maske, mesafe ve temizlik kurallarına dikkat etmeliyiz.

GENETİK İNCELEME YAPILIYOR

“Özellikle Güney Afrika varyantının hastane yatışlarını artırdığı gerçeğinden hareketle önümüzdeki dönemde yatak doluluk oranlarının artabileceğini görüyoruz. Aşı olanlarda bir rehavet söz konusu. Aşının Türkiye’deki çalışmada yüzde 83 koruduğu görüldü. Yüzde 17 aşılı olsa da hastalığı geçiriyor. Ağır hastalığı, entübe edilme olasılığını yüzde 100 önlüyor. Sinovac yetkilileri mutasyonların bizim de kullandığımız inaktif aşıdan kaçamadığını açıkladılar. İnaktif aşıda virüsün tamamı yer alıyor. Diğer aşı formlarında parça düzeyinde taşıma söz konusu. Bağışıklık oluşturma açısından mRNA daha güçlü olmakla birlikte varyant suşlara karış inaktif aşının etkililiği daha güçlü. mRNA aşısının da mevcut yaygın varyantlara karşı etkili olduğu açıklandı. Sağlık Bakanlığı aşılanmış vakalardan alınan örneklerin genetik incelemesini takip ediyor. Türkiye’nin elinde olan her iki aşıda varyantlara karşı etkili.”

İl hıfzı sıhha kurulu kararlarının alacağı tedbirlerin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Çalışkan, Aksaray ve Şırnak örneklerini verdi: “Önlemlerin bir miktar daha sıkılaştırılmasını öneriyoruz. İller düzeyinde hıfzıssıhha kurulu kararlarının merkezi olarak desteklemesini istiyoruz. Aksaray’da birkaç defa tam kapanma uygulandı. Aksaray Valisi, bunun sonuçlarının alındığını açıkladı. Yüz bin nüfusa düşen vaka oranı en düşük il Şırnak’ta da vali sahaya indiklerini önlemlerle ilgili halkı bilgilendirdiklerini, çok iyi filyasyon yaptıklarını ifade etti. Bu iyi örnekler takdir edilmeli, desteklenmeli ve örnek gösterilmeli. Diğer iller de kendileri için benzer uygulamalara gidebilirler. Başarılı örnekleri artırabiliriz. Bu bir ara karneydi, kırık notları düzeltmek için önümüzde fırsatlar var. Mayıs ayında havaların ısınmasıyla açık havada daha fazla zaman geçireceğiz. O zamana kadar daha çok dikkat etmeliyiz.”

ÖNLEM TAM ZAMANINDA ALINDI

Cumhuriyetçi Hekimler İkinci Başkanı İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Hikmet Çevik, aşının etkilerinin sağlık personelinde somut olarak görüldüğünü söyledi. Dr. Çevik, “Daha önceki dalgada hastanemizde 60 kişi pozitifti şimdi bu sayı 3’e düştü. Vaka sayısı çok yüksek doğru ama esas olan hasta ve ağır hasta sayısı. Bu sayılar, birinci ve ikinci dalganın tepe noktaları ile uyumlu değil. Hastanelerde yoğunluk başladı ama tam zamanında önlem alındı” dedi.

10 gün içerisinde önlemlerin etkili olmaya başlayacağını söyleyen Dr. Çevik, “Birinci dalga ve ikinci dalgada olduğu gibi hastaneler dolmayacak, aşı duyarlı nüfusta etkili oldu. Aşılanan kişi miktarı da giderek artıyor. Tedbirli olalım ama panik yapmaya gerek yok” dedi.

ÖNLEMLERLE VAKA ARTIŞINI DURDURDU

Aksaray Valisi Hamza Aydoğdu, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) risk haritasına göre, "çok yüksek riskli" kategoride bulunan kentte, alınan ilave tedbirlerin olumlu sonuçlar vermeye başladığını açıkladı. İl Hıfzıssıhha Kurulu toplantısında salgının seyri ile ilgili bilgi veren Aydoğdu şöyle konuştu:

"Mutasyona uğrayan virüsle yeni vaka sayıları artışa geçti. Bu artış Aksaray'da da görüldü. 20-26 Mart tarihleri arasını kapsayan veriler incelendiğinde haftalık vaka sayılarında 81 ilde artış görülüyor. Aksaray’da Kovid-19 tedbirleri kararlarına il bazında ilave önlemler aldık. Denetimleri her gün pazar yerleri, meydanlar, alışveriş merkezleri ve vatandaşın yoğunluk oluşturduğu cadde ve kent merkezinde yaptık. Alınan ilave tedbirler olumlu sonuçlar vermeye başladı. Bu noktada salgının yayılım hızını düşürmek, vatandaşlarımızın sağlığını korumak için tedbirleri etkin şekilde uygulamaya devam edeceğiz. Aksaray'daki artış hızını kontrol altına almaya başlıyoruz. 7.4'lük vaka artış hızı ile en az vaka artışı olan il olarak bu mücadelede doğru yolda ilerlediğimizi görüyoruz. Vatandaşlarımızın duyarlılığı ve farkındalığı bu noktada bize güç veriyor." Aksaray, Türkiye çapındaki önlemlere ek olarak hafta sonu tam kapanma uygulamıştı.

TERCİH NASIL YAPILIR?

Aşı sırası gelenlere randevu ekranında Biontech’in mRNA ya da Sinovac’ın inaktif aşısını tercih etme imkanı tanındı. Prof. Dr. İsmail Balık, aşı tercihi için şöyle konuştu:

“Klinik gözlemlerimize göre, eğer alerjik bünyeniz varsa mRNA aşısı yerine tercihiniz varsa alerjik bünyelerde daha az yan etki yapan inaktif aşı olan Sinovac aşısını yaptırabilirsiniz. Çünkü, çalışmalarda sadece BioNTech değil diğer mRNA aşılarının daha çok reaksiyon yaptığı gözlendi. Ayrıca, mRNA aşıları, inaktif aşılara göre daha güçlü bağışıklık yanıtı yapıyor, immün sistem üzerine uyarıcı etkisi daha fazla olduğu için. Dolayısıyla, bağışıklık yanıtı zayıf olabilecek bünyeye sahip olanlar, mRNA aşısını tercih edebilir. Bunlar obezitesi bulunanlar, böbrek yetmezliği, şeker hastalığı olanlar, kanser tedavisi görenler veya çeşitli hastalıkları nedeniyle bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar, eğer seçenekleri varsa mRNA aşısı olan BioNTech aşısını tercih edebilirler. Ancak yine onlarda da inaktif aşısının çalıştığını, işe yaradığını söylememiz lazım. mRNA aşıları tek dozdan bir hafta sonrasından itibaren bağışıklık oluşturmaya başlıyor, inaktif aşılar ise ancak ikinci dozdan 15 gün sonra belirgin bağışıklık oluşturuyor."