Yerli Yerinde'nin yeni durağı menemen oldu Üreten kadınlara yıllık 5 milyon lira gelir sağlandı

Dünya Kadın Çiftçiler Gününde anlamlı bir proje ABC Deterjan'ın girişimi ve Tarım ve Orman Bakanlığı'nın desteği ile hayata geçirildi. Bu kapsamda şair, düşünür Attilâ İlhan'ın memleketi İzmir Menemen'de 20 kadının gelir sağlayacağı aynısefa bitkisi üretimine başlandı. Projeyi yerinde görmek üzere bir grup gazeteci ile birlikte Menemen'e davet edildik. Burda bir okul binasında düzenlenen toplantıda verilen bilgilerin ardından önce Menemen Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'ne, buradan sonra da dört dönümlük alanda ekimi yapılan aynısefa fidelerini görmeye gittik. Ancak sağanak yağış nedeniyle tarlada çok fazla duramadık. Ancak yağmur nedeniyle aynısefa bitkisinin bir özelliği olarak yapraklarını kapattığını gözlemledik.

KADIN KOOPERATİFLERİNE DESTEK

Gelelim Yerli Yerinde Projesine ve Menemen'de yarattığı farka. Söz konusu proje 2017 yılında Türkiye'nin yerli deterjan markası ABC Deterjan tarafından hayata geçirildi. Proje ilk olarak, şirketin sahibi Başer Ailesi'nin ABC deterjanlarını ürettiği Osmaniye'nin Bahçe ilçesinde başlatıldı. Bahçelili kadınlara safran tarımı öğretildi ve üretilen ürünler için satım konusunda destek sağlandı. Daha sonra Tarım ve Orman Bakanlığı ile işbirliği yapılarak proje ülke sathına yayılmaya başladı. ABC Deterjan, Bakanlığın desteği sayesinde ilçelerdeki kadınların yönettiği kooperatiflerle irtibata geçti. Böylece projenin ikinci durağı Ordu'nun Perşembe ilçesi oldu. Burada bölgenin yaygın meyve türü olan taflandan yola çıkılarak, üretilen meyvelerin ekonomik değere dönüşmesi için bir kurutma ve işleme tesisi hayata geçirildi. Üçüncü durak ise Bursa Karacabey'deki Dağkadı köyü oldu. Burada da kadınlara ekinezya tarımı öğretilerek, Kuzey Amerikalı bir bitki olan ekinezya yerlileştirildi.

2025'TE 500 KADINA ULAŞACAK

Menemen Tarım ve Orman İlçe Müdürü Fatih Çiçek ve Menemen Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Yeşim Sever ile kooperatif üyesi kadınların da hazır bulunduğu toplantıda basına bilgi veren ABC Deterjan Pazarlama Direktörü Deniz Özyer, sorumuz üzerine bugüne kadar hayata geçirilen dört proje sayesinde doğrudan veya dolaylı 250 kadının yıllık 4 ile 5 milyon lira arasında gelir elde ettiğini bildirdi. Bugün itibarıyla Osmaniye Bahçe'de 50 kadının safran üretimini sürdürdüğünü, Perşembe'de 80 kadına sürdürülebilir gelir sağlandığını ve bin ton meyvenin değerlendirildiğini, Karacabey'deki 40 kadının ekinezyanın yanında erişte, reçel, turşu, kozalak şurubu, tarhana üretip satarak yılda bir milyon liranın üzerinde gelir sağladığını aktardı. Bu yıl ise Yerli Yerinde projesi kapsamında Menemen'de 4 dönümlük arazide aynısefa tarımı yapılmasının yanında kadınların ürettikleri erişte, domatesten salçası, incirden meyve toplarının da ticari değere dönüştürüldüğünü anlatan Özyer, önümüzdeki yıl da bir başka bölgede projeye devam edeceklerini, hedeflerinin ise 2025'e kadar 500 kadını Yerli Yerine projesine dahil etmek olduğunu bildirdi.

Sorumuz üzerine Özyer, kadınların ürettikleri ürünlerin değerlendirilmesi anlamında kendilerinin ir ortağı olan çevrimiçi pazar yerlerinde bu ürünlerin ayrı bir sayfa altında satılması için de girişimde bulunabileceklerini ifade etti.

AYNISEFADAN SİRKE ÜRETTİLER

Kadınlar aynısefa hasadında

Toplantıda konuşan Menemen Tarım ve Orman İlçe Müdürü Fatih Çiçek şunları söyledi: “Elimizde kadın projeleri mevcut. Menemen Emiralem'de uzun yıllar virane halinde duran atıl bir köy okulunu kooperatif üretim merkezi haline getirilmesi amacıyla devrini sağladık. ABC Deterjan okulun tüm tamirat ve onarım işlerini yaptı. Ben ziraat mühendisiyim. Çalıştığım alan tıbbi ve aromatik bitkiler. Tarım alanında kadınlarımızın erkeklerden daha fazla değer yarattıklarını söyleyebilirim” dedi. Menemen Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Yeşim Sever ise, “ABC Deterjan yetkilileri ile görüştükten sonra 20 kadın çiftçi sevinçten havalara uçtuk. Yıllardır bir çatımız olsun hayalimiz gerçeğe döndü. ABC Deterjan'ın finanse ederek satın aldığı teknik ekipman sayesinde kooperatif çatısında üreteceğimiz erişte, salça, turşu, incir topu, sabun gibi pek çok ürünümüzü satarak gelir elde edeceğiz” ifadelerini kullandı. Başkan Sever ayrıca, aynısefadan sirke üretmeyi de başardıklarını, ellerinde 40 kilogramlık sirkenin mevcut olduğunu söyledi.

'İSTİHDAM VE İHRACATTAN FAZLASINI YAPMALIYIZ'

Toplantıda üretici kadınlarla bir araya geldik.

Toplantının ardından üretici kadınlarla birlikte kooperatif binasına geçtik. Kadınlar burada bizim için özel erişte hamuru açtılar. Ardından sağanak yağmura rağmen aynısefa tarlasına geçtik. Bir gün önce ise ABC Deterjan Genel Müdürü Eser Arıcı Kıroğlu ile sohbet ettik. Kıroğlu, bizlere ABC Dejertan'ın tarihi ve Başer Kimya hakkında bilgi verdi. 1972 yılında Osmaniye'de kurulan Başer Kimya'nın adı zamanla ürettiği deterjanın markası ABC'ye dönmüş. 2022'de 50. yılını kutlayacak şirket, 2020'de İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde 412. sırada ve kimya ihracatında kendi alanında ikinci sırada yer alıyor. “Sadece deterjan üretip satan bir şirket olmanın yanında topluma nasıl fayda sağlarız, diye bu işe başladık” diyen Kıroğlu, Yerli Yerinde'nin bu anlayışla ortaya çıktığını anlattı. Kıroğlu, “Yerli bir firma olarak Türkiye'ye üretim, istihdam ve ihracat dışında daha çok değer katmak zorundayız” ifadelerini kullandı. Deterjan satışlarının pandemide azaldığını ancak evlerden çıkılmasıyla birlikte bu yıl yeniden eski büyüklüğe ulaşıldığını kaydeden Kıroğlu, ayrıca bitkisel girdilerle dejertan üretimine yöneldiklerini, yüzde 100'ü başaramasalar da yüzde 90'ın üzerinde vegan üretim yaptıklarını aktardı. Öte yandan proje kapsamında bütün bir iletişimi ise Şermin Topçu üstlenmiş durumda.