Yol haritası belli oldu: AK Parti’nin Anayasa taslağında öne çıkanlar

Abdülkadir Selvi yazısında yeni anayasa hazırlıkları için görüşmelere başlandığını, ilk toplantının da 30 Haziran’da yapıldığını açıkladı:

“Muhalefetin güçlendirilmiş parlamenter sistemi, iktidarın ise Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni esas alan yeni anayasa çalışmaları önemli ölçüde şekillenmeye başladı.

Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Yavuz Atar başkanlığında oluşturulan Anayasa Bilim Kurulu üyeleri tarafından hazırlanan anayasa taslağı AK Parti’nin hukukçu milletvekillerinin de katıldığı bir toplantıda görüşülmeye başlandı. İlk toplantı 30 Haziran Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanlığında yapıldı.”

YENİ ANAYASANIN YOL HARİTASI

Hürriyet Gazetesi yazarı Abdülkadir Selvi’nin aktardığına göre Yeni Anayasa hazırlıklarının yol haritası belli oldu. Buna göre süreç şöyle işleyecek:

“Bir yol haritası belirlendi. Buna göre:

1- AK Parti’nin hazırladığı taslak üzerindeki çalışmalar tamamlanacak.

2- MHP’nin hazırladığı taslak incelenecek.

3- Erdoğan ve Bahçeli’nin kararına göre ya Cumhur İttifakı’nın ortak taslağı hazırlanacak ya da AK Parti ve MHP ayrı ayrı ilerleyecek, ancak Cumhur İttifakı’nın ortak anayasa hazırlaması eğilimi ağır basıyor.

4- Cumhur İttifakı’nın anayasa önerisi tamamlandıktan sonra kamuoyuna açıklanacak. Muhalefetle uzlaşma aranacak. Yeni anayasa konusunda uzlaşma sağlanırsa bu Türkiye’nin ilk sivil anayasası olacak.

5- Ancak iktidar Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni, muhalefet ise parlamenter sistemi esas aldığı için uzlaşma mümkün görünmüyor.

6-Bu durumda Cumhur İttifakı anayasa önerisini kamuoyuna açıklayıp, kamuoyunun desteğini talep edecek.”

İNSAN HAKLARI KONUSU TASLAKTA YER ALIYOR

Abdülkadir Selvi’nin aktardığına göre AK Parti’nin anayasa taslağının üçte birinde insan hakları konusu yer alıyor: “Anayasa taslağının üçte birinde “insan hakları”konusuna ayrılıyor. İnsan haklarının tanınması konusunda ileri düzeydeki kriterler anayasal teminat altına alınıyor.

Taslakta ileri düzeyde bir insan hakları sistemi oluşturuluyor. Gelişmiş Batı demokrasilerindeki insan haklarıyla ilgili değerler bir uyum içinde anayasada yer buluyor.”

KADINLAR VE GENÇLER

Anayasa taslağında bir diğer konu ise kadınlar ve gençler. Selvi’ye göre AK Parti’nin anayasa taslağında kadınlar ve çocuklarla ilgili ayrı bir bölüm oluşturuluyor:

“Kadınlar ve çocuklarla ilgili hak ve hürriyetler de anayasada ayrı bir bölüm olarak düzenleniyor. Anayasa taslağında kadınlar ve gençler ön plana çıkarılıyor.”

ANAYASANIN BAŞLANGIÇ BÖLÜMÜ

Taslakta yer alan bir diğer konu ise Anayasa’nın başlangıç bölümü. 12 Eylül anayasası örneğini veren Abdülkadir Selvi, AK Parti’nin taslakta yeni bir Başlangıç Bölümüne yer vereceğini ifade etti:

“‘1982 Anayasası’nı hazırlayan Danışma Meclisi’nin tutanaklarını incelerken en çok dikkatimi çeken noktalardan biri de Anayasa’nın başlangıç bölümüyle ilgili tartışmalar olmuştu. Küçük bir metin olmasına rağmen, sert tartışmalar yaşanmış.

12 Eylül’ün ruh ve felsefesinin yeterince yansıtılmadığı yönündeki iddialar üzerine anayasanın mimarı Orhan Aldıkaçtı, “12 Eylül’ün ruh ve felsefesi bu anayasanın her satırına, her kelimesine sinmiştir” diye tepki göstermişti.

AK Parti’nin anayasa taslağında ise özgürlükçü anayasa perspektifine uygun bir “Başlangıç Bölümü” yazılacağı öğrenildi.”

ANAYASA’NIN TEMEL İLKELERİ KORUNUYOR

Abdülkadir Selvi’nin aktardığına göre, yeni Anayasa taslağında temel ilkelerin korunması hedefleniyor:

“Yeni anayasada devletin şeklini belirleyen ve değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez hükümler arasında yer alan temel esaslar korunuyor.

Devletin şekli, Cumhuriyet’in nitelikleri, devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkentini belirleyen Anayasa’nın ilk maddeleri de muhafaza ediliyor.”

TASLAKTA BAŞKANLIK SİSTEMİ TERCİH EDİLMİŞ

Selvi’nin verdiği bilgilerde dikkat çeken bir diğer konu da taslakta Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi tanımı yerine Başkanlık Sistemi tanımının tercih edilmesi:

“Yeni anayasa Başkanlık Sistemi esas alınarak hazırlanıyor. Daha önce yapılan değişiklikte Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi tanımı yapılırken yeni anayasada Başkanlık Sistemi tanımı tercih edildi.”

İKİ DÖNEM KURALI

Anayasa taslağında yer alacak bir diğer husus ise iki dönem kuralı. Abdülkadir Selvi’ye göre Cumhurbaşkanlarının seçilmesinde iki dönem kuralı olacak:

“Cumhurbaşkanlarının seçiminde dörder yıl olmak üzere iki dönem kuralı korunuyor.”

MECLİS GÜÇLENDİRİLECEK

Abdülkadir Selvi’nin aktardığı bir diğer bilgi ise meclisin güçlendirilmesi:

“Denge ve denetleme sistemi Meclis’i daha güçlendirecek şekilde yeniden kurgulanıyor.”

AYM’YE ÜYE SEÇİMİ

AK Parti’nin taslağında yer alan bir diğer konu ise Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçimi. Selvi’ye göre AYM üyelerinin seçilmesinde TBMM’ye ağırlık verilecek:

“Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde Meclis’e ağırlık verilecek. Üye seçiminde Cumhurbaşkanlığı ile Meclis yetkilendiriliyor.”

HALK KANUN TEKLİFİ VEREBİLECEK

Abdulkadir Selvi’nin aktardığı bir diğer bilgi ise halkın kanun teklifi vermesi:

“Yeni Anayasa taslağında halka Meclis’e kanun teklifi sunma imkânı getiriliyor. Belirli imza sayısını bulan vatandaşlar Meclis’e kanun teklifi sunabilecek.”