Yurt dışı seçmenler ne zaman, nerede, nasıl oy kullanacak?

Yurt dışı seçmenlerin hangi gümrük kapılarında ve ne zaman oy kullanılacağı belli oldu. Yüksek Seçim Kurulu genelgesine göre gümrük kapılarında oy verme işlemi, 27 Nisan Perşembe günü saat 08.00'de başlayacak ve 14 Mayıs Pazar günü saat 17.00'ye kadar sürecek. Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalması durumunda ise oy verme işlemi 20 Mayıs Cumartesi günü saat 08.00'de başlayacak ve 28 Mayıs Pazar günü saat 17.00'ye kadar devam edecek.

Gümrük kapılarında sadece Yurt Dışı Seçmen Kütüğüne kayıtlı seçmenler oy kullanabilecek.

Ülkelerdeki başkonsolosluklarda veya oy kullanma merkezlerinde 27 Nisan’dan 9 Mayıs’a kadar oy verebilecek.

25 YERLEŞİM YERİNE DAHA SANDIK

YSK, yurt dışındaki seçmenlerin sandıklara erişimlerinin kolaylaştırılması amacıyla 75 ülke ve 156 temsilciliğe ilaveten vatandaşların yoğun bulundukları 9 ülkedeki 25 yerleşim yerinde de sandık kurulmasını kararlaştırdı.

YSK tarafından yayımlanan kararda, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin yurt dışı sandıklarda oy kullanabilmelerine yönelik, oy kullanılacak misyonların seçmen sayısı, önerilen seçim süresi ve tarihleri, sandık kurulacak mekana ilişkin öneriler, hafta içi ve hafta sonu kurulması öngörülen sandık sayılarının 16 Mart'ta yayımlanan kararla belirlendiği anımsatıldı.

Kararda, Dışişleri Bakanlığı tarafında YSK'ya iletilen yazıda, yurt dışında yaşayan Türklerin sandıklara ulaşımının kolaylaştırılması, seçimlere katılımının artırılmasına ilişkin yoğun yaşanan bazı merkezlere de sandık açılması konusunda taleplerin iletildiği aktarıldı.

Sandık kurulacak ülkeler ve yerleşim yerleri şöyle:

"Almanya'da Aachen, Bielefeld, Bremen, Fulda, Limburg, Mannheim, Saarbrücken, Dortmund, Siegen, Ulm, Regensburg ve Kiel. Avusturya'da Innsbruck, Linz ve Graz. Belçika'da Hasselt, Danimarka'da Aarhus, Hollanda'da Eindhoven, Fransa'da Orleans, Mulhouse ve Clermont-Ferrand. İngiltere'de Leicester, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Güzelyurt, ABD'de Long Island ve South Jersey.”

Söz konusu yerlerde, 29 Nisan Cumartesi, 30 Nisan Pazar ve 1 Mayıs Pazartesi günü birer sandık, Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci oylamaya kalması durumunda, 20 Mayıs Cumartesi ve 21 Mayıs Pazar birer sandık kurulacak.

Oy kullanma saatleri, 09.00-18.00 olarak belirlendi.

15 ÜLKEDE İLK KEZ SANDIK KURULACAK

7 Haziran 2018'deki seçimde, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı 3 milyon 49 bin 65 seçmen, 60 ülke ve 123 temsilcilikte oy vermişti. YSK, bu seçimde oy kullanılacak 15 ülke daha belirledi. Bu yılki seçimlerde ilk kez Afganistan, Belarus, Brezilya, Estonya, Fas, Karadağ, Kore Cumhuriyeti, Libya, Litvanya, Malezya, Nijerya, Pakistan, Portekiz, Slovakya ve Tanzanya'ya sandık kurulacak.

YURT İÇİNDE NERELERDE OY KULLANILABİLECEK?

Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin tatil günleri dahil 24 saat süreyle oy kullanılabileceği gümrük kapıları şöyle: "Gürbulak, Aktaş, Türkgözü, Sarp, Kapıkule, Pazarkule, İpsala, Hamzabeyli, Karkamış Üzümlü, Esendere, Kumlu, Cilvegözü, Öncüpınar, Çobanbey, Dereköy, Akçakale, Habur Kapıköy karayolu, Şakirpaşa, Esenboğa, Antalya, Çardak, Diyarbakır, Hasan Polatkan, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Süleyman Demirel, İstanbul, Sabiha Gökçen, Adnan Menderes Erkilet, Konya, Dalaman, Bodrum-Milas, Samsun Çarşamba, Trabzon, Zonguldak Çaycuma havalimanları ile Kuşadası, Ayvalık, Çeşme, Derince, Mersin, Taşucu, Bodrum ve Samsun."

‘TERCİH’ VE ‘EVET’ MÜHRÜ

27 Nisan Perşembe günü başlayacak oy verme işleminde, özel imal ettirilmiş ve "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranı bulunan beyaz renkteki birleşik oy pusulaları ve ön yüzünün sol üst köşesinde YSK amblemi yer alacak şekilde hazırlanan filigranlı sarı renkteki zarflar ile "Tercih" ve "Evet" mührü kullanılacak.

Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalması ve referandum şeklinde yapılması halinde ise ön yüzünün sol üst köşesinde "Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu" filigranlı sarı renkteki zarf, beyaz zemin üzerine "Evet", kahverengi zemin üzerine "Hayır" ibarelerinin bulunduğu birleşik oy pusulası ile "Tercih" mührü kullanılacak.

OY KULLANIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NOKTALAR

Gümrük kapılarında görev yapacak kurullar, sandık kurulları, sandık kurullarında görev alamayacaklar, oy torbaları ulaştırma komisyonunun oluşumu ve görevlerine ilişkin esaslar da genelgede yer aldı.

Sandık çevresinde düzenin sağlanması ve yasaklar, oy verme araçları ve tesliminin de belirlendiği genelgede, oy verme yeri ve zamanı, oy verme yeterliğinin tespiti ile engellilerin oy kullanması, okuma yazma bilmeyen seçmenlerin oy kullanmalarına ilişkin ayrıntılarda bulunuyor.

- Geçersiz sayılacak zarflar

Genelgede, torbaların açılması, zarfların sayımı ve geçerli olmayan zarflara ilişkin, şu bilgilere yer verildi:

"Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, 'Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu' filigranı olmayan kağıttan imal edilmiş olan, Yüksek Seçim Kurulu amblemi olmayan, üzerinde geçici gümrük kapısı seçim kurulu ve sandık kurulu mührü bulunmayan, tamamı yırtılmış olan, üzerinde geçici gümrük kapısı seçim kurulu ve sandık kurulu mührü dışında herhangi bir mühür, imza, yazı, parmak izi veya herhangi bir işaret bulunan, zarflar geçersiz sayılır.

Ancak, üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen YSK filigranı, amblemi ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke veya çizik bulunsa dahi bunun özel işaret koymak amacıyla yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan zarflar geçerli sayılır."

Genelgeye göre, itiraza uğrayan zarflar ile itiraza uğramadan geçersiz sayılan zarflar, seçim kurulu başkanınca bir kenara ayrılacak.

Geçici gümrük kapısı seçim kurulu, bütün zarfları kontrol ettikten sonra itiraza uğrayan zarfları inceleyerek, geçerli veya geçersiz sayılması yönünde kararını verecek. Sandıktan çıkan geçerli ve geçersiz oy zarflarının toplam sayısı sandık sonuç tutanağının ilgili yerine işlenecek.

Geçersiz zarflar paketlenecek ve paketin üzeri mühürlenerek zarf sayısı yazılacak. Bu işlemler yapıldıktan sonra o sandıktan çıkan geçerli ve geçersiz zarfların toplam sayısı ile oy kullanan seçmen sayısı karşılaştırılacak. Eğer zarf sayısı, oy kullanan seçmen sayısına eşit veya eksik ise başkaca bir işlem yapılmayacak.

Zarf sayısı, oy kullanan seçmen sayısından fazla ise eşitliği sağlamak için önce geçersiz zarf sayısı düşürülecek, geçersiz zarf sayısının düşülmesi halinde de eşitlik sağlanamıyorsa, geçici gümrük kapısı seçim kurulu başkanı geçerli zarflar arasından, eşitliği sağlayacak sayıda zarfı gelişi güzel çekecek ve bu zarflar açılmadan yakılarak imha edilecek.

- Geçerli ve geçersiz sayılacak oylar

Geçerli ve geçersiz sayılacak oylara ilişkin maddeye göre, sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunmayan, arkasında sandık kurulu mührü bulunmayan, hiçbir yerine "Tercih" veya "Evet" mührü basılmamış olan birleşik oy pusulaları geçerli olmayacak.

Ayrıca birden fazla cumhurbaşkanı adayına, aynı ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye veya birden fazla ittifaka ayrılan alanlara "Tercih" veya "Evet" mührü basılmış olan, birden fazla cumhurbaşkanı adayına, aynı ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye veya birden fazla ittifaka ayrılan alana taşmış "Tercih" veya "Evet" mührü bulunan, bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış olan, üzerine "Tercih" veya "Evet" mührü dışında veya "Tercih" veya "Evet" mührü yerine herhangi bir özel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, mühür veya parmak izi basılmış olan, üzerinde yer alan cumhurbaşkanı adaylarına, siyasi partilere ve ittifaklara ait bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş olan, üzerinde yer alan matbu yazıların dışında yazılar veya harfler veya sayılar yazılmış veya şekiller çizilmiş olan birleşik oy pusulaları da geçerli olmayacak.

- Oy pusulalarını geçersiz kılmayacak durumlar

Oy pusulalarını geçersiz kılmayacak durumlara ilişkin ise şunlar kaydedildi:

"Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında yırtılması, bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazaen yırtılması, herhangi bir şekilde lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması, birleşik oy pusulasının katlanarak zarfa konulması sebebiyle "Tercih" veya "Evet" mührüyle oy pusulasının arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının diğer kısımlarına geçmesi, bir cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti veya ittifak alanına basılan "Tercih" veya "Evet" mührünün alanları ayıran çizgili bölgeye taşmış olması, başka bir cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti veya ittifak alanına taşmamak kaydıyla cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti veya ittifak alanına birden çok "Tercih" veya "Evet" mührü basılması, yetkili seçim kurullarınca gönderilen ve Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunan oy pusulalarının arkasının sandık kurullarının ihmaliyle mühürlenmemiş olması, zarftan çıkan oy pusulalarında bir seçim türüne ait olanının geçersiz olması diğerinin geçersiz sayılmasını gerektirmez."

Oyların sayım ve dökümüne göre, önce cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.

Geçersiz sayılan veya geçerli olmasına rağmen hesaba katılmaması gereken oy pusulaları ile geçerli olup olmadığı veya hesaba katılıp katılmaması yönünden tereddüt edilen veya itiraza uğrayan oy pusulaları, sayım ve döküm cetveline işlenmeksizin ayrılacak ve sandık kurulu başkanı tarafından muhafaza altına alınacak.