29 Mart 2024 Cuma
İstanbul 12°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Yüzde yüz yerlilik için sulu tarım şart

Prof. Dr. Süleyman Kodal, 2023 yılında sulamaya açılması planlanan 8.5 milyon hektar alan olduğunu hatırlatarak, “Keşke 20 milyon hektar alan sulanabilse” dedi. Kodal, tarımda yüzde yüz yeterlilik için sulu tarımın sorunlarının çözülmesi gerektiğini, sulu tarımın geliri artırdığını belirtti.

Yüzde yüz yerlilik için sulu tarım şart
SILA KEMAHLI / ANKARA

BAŞLARKEN...

Tarımda doğru tohum ve gübre kullanılsa da verimin düşük kalmasının temel nedeni sulama sorunları. Sulu tarımın istihdama da katkısı büyük...

Hükümet, sulama sorunlarının çözümü için uygulamaya koyduğu 'On Birinci Kalkınma Planı' çerçevesinde, beş yıl içinde 2 milyon hektar alanın sulamaya açılmasını hedefliyor. Büyük törenlerle sulama tesislerinin, barajların temeli atılıyor, açılışları yapılıyor.

Üreticinin derdi ise sulama ücretleri. 'Ekilmedik toprak bırakmayın' denilen üretici, sulama borcu nedeniyle zaman zaman icralık, devletle davalık bile oluyor.

Bilim insanları, tarımda yeterlilik için daha fazla alanın sulamaya açılmasını, sadece sulamayla da sorunların çözülmeyeceğini savunuyor.

Yazı dizimizin son bölümünde bilim insanlarının öneriline yer veriyoruz.

Türkiye'de 24 milyon hektar tarım alanı var, bunun sadece 6,65 milyon hektarı sulanabiliyor.

Prof. Dr. Süleyman Kodal, kuru tarımdan sulu tarıma geçen bir işletmenin gelirinin onlarca kat artabileceğine dikkat çekti. Kodal, sulanan alan miktarının artırılmasının yanı sıra son yıllarda çiftçileri tarımsal üretimden uzaklaştıran sorunların da çözülmesi gerektiğini söyledi. Çiftçilerin yeterince kazanabilmesini sağlayacak önlemlerin de alınması gerektiğine dikkat çeken Kodal, “Sulama ve sulu tarım ile ilgili sorunlar çözülebilirse tarımda yüzde yüz yeterlilik sağlanabilir” dedi.

Kodal'ın sorularımıza verdiği yanıtları sunuyoruz:

'HEDEF YETERLİ DEĞİL'

  • Sulamaya açılması hedeflenen hektar alan yeterli mi?

2019 yılı sonuna kadar 6,65 milyon hektar arazi sulamaya açıldı. 2019-2023 dönemini kapsayan On Birinci Kalkınma Planı hedeflerine göre 2023 yılına kadar 2 milyon hektar alanın sulamaya açılması hedefleniyor. Bu hedef yeterli değildir, daha sulamaya açılabilecek çok tarım alanımız var.

Geçen yıllarda 28 milyon hektar olan ancak günümüzde 24 milyon hektara düşen tarım alanımızın yaklaşık olarak 20 milyon hektarı sulanabilir özellikte, bu alanın tamamı olmasa da büyük bir bölümünün sulanması hedeflenmeli. Geçen yıllarda yapılan ve 8,5 milyon hrktar olarak belirlenen ekonomik olarak sulanabilecek tarım alanı miktarının günümüz koşullarında çok daha fazla olacağı kesin.

'ÜRÜN ÇEŞİTLİLİĞİ İSTİHDAMA KATKI SAĞLAR'

  • Sulama sorunun çözümü istihdama nasıl bir katkı sağlar?

Kuru tarımda (yağışa dayalı tarımda) işgücü ihtiyacı çok azdır, genellikle buğday, arpa, nohut gibi ürünler yetiştirilir. Çiftçiler aile içgücü dışında dışarıdan işçiye ihtiyaç duymaz.

Sulu tarımda ise ürün çeşitliliği artar, sebzeler, meyveler, yem bitkileri, süs bitkileri vb yetiştirilir, genellikle aile işgücü yetersiz kalır ve aile dışından işgücüne ihtiyaç duyulur.

UYGUN SULAMANIN PROGRAMLANMASI

  • Modern sulama tekniklerinin en üst seviyede kullanılması neden gerekli?

Aslında yeraltı su kaynaklarının çok az kullanılması ve kuraklık, savaş gibi zor günler için muhafaza edilmesi gerekiyor. Yeraltı su kaynaklarının aşırı kullanılması obruk oluşumu gibi sorunlara da neden oluyor. En önemli tedbir damla ve yağmurlama gibi modern sulama tekniklerinin kullanılmasının yaygınlaştırılması. Çok su kullanan yüzey sulama yöntemlerine oranla, yörenin toprak, bitki ve iklim koşullarına bağlı olarak değişmekle birlikte, yağmurlama sulamada ortalama yüzde 25, damla sulamada ortalama yüzde 50 su tasarrufu sağlanabiliyor. Yörenin koşullarına uygun sulama programlaması ve sulamada otomasyon gibi tedbirlerle bu oran daha da artabilir. Tasarruf edilen su ile de daha fazla alanın sulanması mümkün.

'SADECE TARIMDA TASARRUF YETMEZ'

  • Ülkemizin su politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Ülkemiz su politikasında temel amaç suyun her sektörde (tarım, sanayi, içme ve kullanma suyu vb) etkin kullanımı olmalı. Kullanılan toplam suyun yaklaşık olarak yüzde 70'inin tarımda kullanılıyor olması sadece tarım sektöründe tasarruf yapılmasını gerektirmez, diğer sektörlerde de kayıp ve kaçaklar azaltılarak suyun etkin kullanımı sağlanmalı. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından başlatılan Sektörel Su Tahsisi projeleri karar vericiler açısından önemli sonuçlar sağlamaktadır.

Yeni alanların sulamaya açılması yanında, mevcut sulanan alanlarda yaşanan sorunların çözülerek mevcut suyun etkin kullanımının sağlanması ve birim sudan en yüksek faydanın sağlanacağı tedbirlerin alınması gerekmektedir.

'TOPRAK NEM SENSÖRLERİ KULLANILMALI'

  • Aşırı su kullanımı nasıl önlenir?

Çiftçiler genellikle 'ne kadar çok su verirsem o kadar çok ürün alırım' anlayışı ile sulama yapmakta ve faz su uygulamakta. Bu sorunların önlenmesi için topraktaki su miktarını ölçen toprak nem sensörlerinin ve otomasyon sistemlerinin kullanılmasında yarar var.”

'SADECE SULAMA YETERLİ DEĞİL'

  • Sulama sorununun çözümü tarımda yüzde yüz yeterlilik sağlar mı?

Sulama sorununun çözümünün hangi açıdan tarımda yüzde yüz yeterlilik sağlayacağı net değil. Üretim miktarı açısından mı, üretim değeri açısından mı, ihracat veya ithalat açısından mı? Eskiden 'Türkiye tarımda kendi kendine yeterli yedi ülkeden biri' derdik, ama şimdi değil maalesef. Sulama ve sulu tarım ile ilgili sorunlar çözülebilirse tarımda yüzde yüz yeterlilik sağlanabilir.

Son Dakika Haberleri