Zamlar kademeli geldi pIyasa dengelenIyor

Mayıs ayında üretici enflasyonu yüzde 132,2 olurken tüketici enflasyonu da yüzde 73,5'e çıktı. Böylece üretici ve tüketici enflasyonu arasındaki makas 58,8'e yükseldi. Bu fark rekor seviyeye işaret etti. ABD'de tüketici enflasyonu yüzde 8,3 düzeyinde. Üretici enflasyonu ise yıllık yüzde 11 düzeyinde. Buna göre ABD'de üretici enflasyon oranı tüketici enflasyonundan yüzde 32,5 fazla. Türkiye'de bu oran yüzde 44 civarında. Avrupa'da da üretici enflasyonu nisanda yüzde 37,2 düzeyinde. Tüketici enflasyonu ise nisanda 7,5'ti. Buna göre yüzde 396'lık bir fark söz konusu. Avrupa'da üretici maliyetlerinin henüz tüketici fiyatlarına resmiyette yansımadığı görülüyor. Fakat sahadaki fiyatlar farklı. Yakın zamanda Berlin ve Paris'te bulunarak fiyat karşılaştırmaları yaptık. Belli ürünlerdeki fiyat artışlarının yüzde 25'leri bulduğunu gözlemledik. CNN'de cuma günü yayınlanan bir haberde artan fiyatlar karşısında “Sadece ihtiyacınız kadarını alın.” başlığı atılarak tüketicilere harcamalarını nasıl kontrol edecekleri yönünde öneriler verildi.

MAKAS KAPANACAK MI?

Türkiye'deki makas kapanacak mı? Esasen üretici ve tüketici fiyatları arasındaki makası tutan etkenlerden biri hizmet enflasyonu. Hizmet enflasyonu üretici tarafında olmadığı için genelde mal enflasyonuna göre düşük seyrediyor. Bu nedenle aradaki makasın kapanmasını önlüyor ve tüketici tarafı üreticinin altında kalıyor. Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Başkanı Talha Özger ile sohbet ettiğimizde üretici ve tüketici enflasyonu arasındaki makası ve ihracatta mayıs ayında görülen miktar bazındaki çift haneli daralmayı nasıl yorumladıklarını sorduk. İhracattaki küçülmenin dünyadaki duraksamadan kaynaklandığını ifade eden Özger, “Gelen zamları kademe kademe yansıttık. Hem iç pazarda hem dış pazarda. Gelinen noktada fiyatlar kabul edilebilir seviyede değil. Piyasa zamları hazmedecek sonra pazarda hareketlilik devam edecek. Durgunluk bundan kaynaklı.” dedi. Özger'e, “Mayıs ayı PMI raporunda imalatçılar tarafındaki girdi enflasyonunda bir miktar durulma olduğu not edildi. Sahada durum nedir?” diye sorduk. Özger, “Bir miktar gerileme var ama enerji fiyatlarının artması ile sonuçların önümüzdeki ayda ne olacağını göreceğiz.” ifadelerini kullandı.

'PANİK ORTAMI YARATMAYALIM'

İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhrcatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Üyeliği görevini de ifa eden Talha Özger, “Biz sanayiciler olarak dönem dönem zorlu yıllardan geçtik. Bunun üstesinden hep beraber geldik. ‘Şer’ olarak gördüğümüz bir dönem bize faydalı oldu. Pandemi döneminden söz ediyorum. Üç ay durgunluk oldu ama sonra hızla büyüme geldi. Dünyada bir durağan dönem var. Panik ortamı yaratmamak lazım. Panikle yapılan her hareket negatif sonuç veriyor. Yaptığımız malı en iyi şekilde üretip, markalarımızı daha iyi yere konumlandırıp, ülke markamızı istediğimiz seviyeye çıkarıp, ilerleyen dönemde gelecek problemlere karşı daha güçlü durmak lazım.” mesajı verdi.

'ARA ZAM YAPAN FİRMALAR VAR'

İstanbul Sanayi Odası'nın 500 sanayi kuruluşu raporunda üretimden satışlar yüzde 70'den fazla, faaliyet karları yüzde 130'dan fazla artarken; ücret ödemelerindeki artışın yüzde 33'lerde kaldığını gördük. Özger'e bu artışı yetersiz görüp görmediklerini sorduğumuzda, “Biz yüzde 33'ten fazla yaptık. Ara zamlar yapıyoruz. Hem KOBİ hem KOBİ üstü firmalarda ara zamlar uyguladı. Bunlar geçen yılı kapsıyor. Sonrasında bizim içimizde de ara zam yapan firmalar oldu. Yapılan zam sisteme geri dönecek. Tüketici sonuçta yine gelip bizim ürünlerimizi alacak.” diye konuştu. Özger ayrıca Kapıkule başta olmak üzere Bulgaristan sınır kapılarındaki tıkanmanın ürün tedariğini geciktirdiğini sözlerine ekledi.

JAMAİKA'DAN EV EŞYASI ALMAYA GELEN VAR

Talha Özger ile EVSİD'in düzenlediği ''Turkish Housewares by Invitation Only” etkinliğinde sohbet ettik. İstanbul Hilton Bomonti Otel'de düzenlenen ve 120 alıcı firmanın katıldığı etkinlikte bu yıl 72 üretici firmanın yer aldığını anlatan Özger, “Meksika, Kolombiya, Ekvator, Tanzanya, Malezya, Danimarka, Hollanda, Güney Afrika Cumhuriyeti, Endonezya gibi çok farklı ülkelerden nitelikli alıcılar İstanbul’da bulunuyor. Bu sene hem yurt dışındaki firmalardan hem de yerel üreticilerimizden gelen büyük bir talep oldu. Jamaika'dan ve Şili'den gelenler var. 60 civarında ülkeden alıcıları dört gün boyunca İstanbul'da ağırlamış olduk. Ürün alımının yanında akşamları düzenlediğimiz turlarla Türkiye'yi de tanıtmış oluyoruz. Brezilya'dan ilk defa Türkiye'ye gelenler var mesela. Firmalar bizlerden farklı ürün talebinde bulunmaya başladılar. Ev tekstili ve elektrikli küçük ev aletlerini de dahil ettik.” bilgilerini paylaştı.