İdlib'te ABD kimyasal kışkırtma, Türkiye, İran ve Rusya çözüm peşinde

Türkiye'nin Rusya ve İran ile birlikte yürüttüğü Astana sürecinde en kritik kavşak İdlib olacak. Suriye Ordusu bölgenin etrafını kuşatmış durumda. Konuyu acil olarak gündemine alan Astana süreci ortakları Türkiye, Rusya ve İran aralarındaki diplomasi trafiğini hızlandırdı. ABD ise bölgedeki hassas durumdan yararlanarak kışkırtmalar planlıyor. Rusya, kimyasal saldırı kışkırtmasının yeri ve zamanını açıkladı.

KARARSIZLIĞA YER YOK

Bölgede daha önce Suriye’nin değişik bölgelerinden gelen onlarca irili ufaklı cihatçı terörist grup bulunuyor. Kışkırtma peşindeki ABD’nin esas hedefi, Astana üçlüsünün arasını bozmak. Astana katılımcılarının önceliği ise, El Nusra’nın tasfiye edilmesi. Ancak bu konuda Astana ortakları arasında bazı taktik farklılıklar olduğu konuşuluyor. Özellikle Ankara’dan bu konuda karışık sinyaller geliyor. Ankara’nın tutumu sorunun çözümünde belirleyici olacak.

ABD’NİN KİMYASAL PROVOKASYON TEZGAHI

Suriye’de 7 buçuk yıldır sahnelenen sahte provokasyonların bir benzeri yeniden gündemde. Rusya, yeriyle ve tarihiyle açıkladı. Suriye Ordusu yapmış gibi gösterilerek bir kimyasal saldırıyla, ABD’nin Suriye devletine yönelik yeni bir saldırı tertiplenmek isteniyor. Dün Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan bir haftadır yapılan açıklamalara bir yenisi daha eklendi. Bakanlık sözcüsü Mariya Zaharova, ABD ve müttefiklerinin, Suriye hükümeti tarafından düzenlenmiş gibi gösterilecek olası bir sahte kimyasal saldırıyı bahane ederek, 24 saat içerisinde füzelerini bu ülkeye saldırmaya hazır hale getirebilecekleri uyarısında bulundu. Rusya’nın ABD Büyükelçisi Anatoliy Antonov da, ABD’nin kimyasal silah kullanıldığı bahanesiyle Suriye’ye yeni saldırılara hazırlandığı yönündeki işaretlerden Moskova’nın endişe duyduğunu Washington’a ilettiklerini açıkladı. Antonov, “İngiliz Özel Kuvvetleri’nin aktif katılımıyla hazırlanan bu provokasyon, Batılı üçlünün (Washington-Londra-Paris) Suriye ordusu ve sivil altyapıya karşı bir diğer füze saldırısı düzenlemesi için bahane olarak kullanılabilir” dedi.

KARIŞIK SİNYALLER

Astana sürecinin öncelikli hedefi, El Nusra’nın elimine edilmesi. Ancak bu konuda Astana ortakları arasında taktik farklılıklar olduğu konuşuluyor. Suriye yönetimi, ülkenin büyük kısmında elde ettiği zaferin ardından İdlib’deki terörist varlığını temizleyerek, Fırat’ın doğusundaki ABD destekli PKK işgalindeki bölgeye yönelmeyi amaçlıyor. Rusya ve İran da bu hedefe destek veriyor. Ancak Ankara’dan bu konuada karışık sinyaller geliyor. Resmi açıklamalarda, Suriye yönetiminin kendi egemenlik alanında bulunan bölgelerdeki terörist varlığına karşı yürüttüğü operasyonlara itiraz ediliyor. Öte yandan, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekatlarıyla teröristlerden temizlenen alanlarda olduğu gibi, İdlib’in de Türkiye’nin himayesi altına alınmasına dönük hesaplar yapılıyor.

BÖLGEDEKİ GRUPLAR

Bölgede, daha önce Suriye’nin değişik bölgelerinden gelen onlarca irili ufaklı cihatçı terörist grup bulunuyor. BM kararları çerçevesinde elimine edilecek olan IŞİD ve El Nusra (Heyet Tahrir Şam) dışında son iki ay içinde Türkiye’nin girişimleri sonucunda tek çatı altına birleştirilen gruplar var. Türkiye’nin İdlib’de doğrudan desteklediği grupların çatı örgütü Ulusal Özgürleştirme Cephesi. İdlib ve çevresinde faaliyet gösteren 11 muhalif grup, 28 Mayıs 2018’te “Ulusal Özgürleştirme Cephesi”ni kurdu. Ahrarüş Şam ve Nureddin Zengi hareketlerinin birleşimiyle oluşan Cephet Tahrir Suriye de bu çatı örgütünün içinde.

ZİRVENİN ADRESİ TAHRAN

İran’ın Doğu Azerbaycan Eyaleti’nin merkezi Tebriz’de yapılması planlanan Türkiye-İran-Rusya üçlü liderler zirvesinin yeri değişti. Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Rıza Hakan Tekin, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Suriye konulu üçlü liderler zirvesinin yapılacağı yerin Tebriz’den Tahran’a aktarıldığını ifade etti. Daha önce üç liderin 7 Eylül’de İran’ın tarihi kenti Tebriz’de bir araya geleceği bildirilmişti. Üç liderin Suriye konulu görüşmeleri, ilk önce Soçi ve ardından Ankara’da yapılmıştı.