0.000.000.5 gramlık virusun yaptığına bakın!

Kovid-19 virusunun neden olduğu salgın dünyayı kasıp kavuruyor. İnsanlar bir yandan can derdindeyken ister-istemez diğer yandan da işlerinin-aşlarının ve geleceklerinin endişesi içindeler ne yazık ki. Öte yandan alınan karantina önlemleri dijital dünyayı, evden çalışmayı, e-ticareti vb. öne çıkartıyor. Bağımsız ve deneyimli birçok medya mensubu da bu bağlamda Youtube vasıtasıyla, çok etkili ve izlenen yayınlar yapıyorlar.

İnsanlar ulusal TV kanalları ve gazeteler dışında, bu tür YouTube kanallarını da bu karantina günlerinde daha bir yoğun şekilde takip ediyorlar. İşte bu Youtube TV’lerinden Bizim TV’de geçen gün önceki Turizm Bakanlarımızdan, Sn. Bahattin Yücel’in bir söyleşisi yayınlandı.

Bahattin Yücel, bakanlık görevinin öncesinde ve sonrasında da turizmle doğrudan ve yoğun bir şekilde ilgili olan, birikimli ve deneyimli bir turizmcidir aynı zamanda. Geçmişte aynı kabinede birlikte görev yaptığım, entelektüel ve aydın bir kişiliktir.

Bahattin Yücel, o söyleşisinde, toplam 5 gramlık bir virusun dünyada 10 milyon kişiyi enfekte etmeye yettiğini söyleyince, kendisini aradım ve turizm konusunda geniş bir sohbet ve değerlendirme yaparak, hasret de gidermiş olduk. Sn. Bahattin Yücel, “…bir insan vücudundaki koronavirüsün ağırlığının 0.000.000.5 gram olduğunu, buna göre 10 milyon insanın Kovid-19 virüsü ile enfekte olması için sadece 5 gram virüsün yeterli olduğunu…” söyledi. Bu şaşırtıcı bilgiyi değerli tıp ve bilim insanı Sn. Prof. Dr. Ahmet Saltık’a sorduğumda da; virüsün ağırlığından ziyade, boyutunun-çapının önemli olduğunu, bunun da 100 nanometre olduğunu söyledi. Yani, bir metrenin 10 üzeri eksi 9’u kadar. Diğer bir deyişle bir metrenin milyarda biri kadar. Değerli bilim insanının verdiği bu bilgi, ne kadar şaşırtıcı ve de inanılmaz bir rakam değil mi?

***

Turizmin sezonluk 2-3 yıllık planlamalar, rezervasyonlar, uçuş planları yapan bir sektör olduğunu söyleyen Sn. Yücel, 2020’nin yanı sıra 2021 ve 2022’ye kadar salgının olumsuz etkilerinin sektörde süreceğinden endişe ettiğini belirtti. Gerçekten de bacasız sanayimiz turizm için çok zor bir dönemden geçiyoruz, geçeceğiz.

Karamsarlık ya da anlamsız bir iyimserlikten uzak, gerçekçi bir bakış açısıyla yaklaşırsak, 25-30 milyar dolarlık bir gelir beklenen turizm sektöründe, bu rakamın üçte birine ulaşılması bile çok zor görünüyor artık 2020 yılı için. Çünkü, Fransa, İngiltere, İtalya, İspanya gibi ülkeler turizmde kısıtlamaya gidiyor ve seyahat yasaklarını uzatıyorlar. En büyük potansiyel ülke olarak görünen Rusya da vatandaşlarını yılsonuna kadar seyahat için uyardı. Çin için geçen yıl başlatılan turizm hamlesi de ne yazık ki başlamadan bitti bu yıl. Bulgaristan, Gürcistan ve İran gibi ülkelerden özellikle hafta sonları bavul ticareti için yapılan giriş-çıkışlar da durdurulmuş vaziyette doğal olarak. TÜRSAB ve Otelciler Birliği'nin müştereken ve Turizm Bakanlığı ile koordineli olarak çalışması gerekiyor bu konuda.

HHH

Diğer yandan, münferit konaklama imkanına yani tek tek bağımsız bölümlere sahip olan tatil köyleri için bir fırsat doğabilir. Ancak havayolları sosyal mesafe kuralına uymak zorunda olduğu için, artık yarı yarıya daha az yolcuyu kuşkusuz ki 2 katı ücretle taşımak zorunda kalacaklar belki de. Turizm bacasız sanayi derken, yaklaşık 50’ye yakın sektörün doğrudan ve dolaylı olarak lokomotifi durumunda esasında. Ülkeye gelen ve/veya giden turistlerin sağlık muayeneleri, döndüklerinde karantina riski gibi hususlar da başka bir caydırıcılık faktörü olarak görülüyor. Otellerde her şey dahil sisteminin hijyen açısından uygun olmayacağı için terk edilmesi, otellere ilave maliyetler getirecek ister-istemez. Geçen hafta yazdığımız gibi turizmde ve bütün sektörlerde hasar tespiti ve olası risk analizlerini yapacak bir “planlama aklına” ihtiyacımız var. Öncelikle kapatılan DPT’ye bugün ne kadar da ihtiyacımız olduğunu çok daha iyi anlıyoruz. Öte yandan, turizmde KGF benzeri kredilerin gerçek ihtiyaç sahipleri için planlanmasına özen göstermekte yarar var. KGF ve benzeri KOBİ kredilerine ihtiyacı olanlar yerine, olmayanlara verilmesi halinde, bu paraların üretime, şirketlere değil, dövize- şahsi tasarrufa vb. yönelme riski de mevcut tabii ki. Son olarak, yüzlerce uçaklık filoya sahip Havacılık sektöründe THY, Pegasus, Sun Express gibi havayolu firmalarının özel olarak desteklenmeleri, borçlarının-leasing taksitlerinin ertelenmesi gibi adımlar ivedilikle atılmalıdır. Zor günlerde bunları düşünecek, öngörecek, gerekli tedbir-teşvik ve önerileri önerebilecek, bir makro iktisat planlaması ve aklına ihtiyaç olduğu aşikar. Ama bunun yerine, dünyada alay konusu olan Trump’ın ekonomiyi erken açmaya ve karantina önlemlerini kaldırmaya yönelik popülist ve riskli davranışlarına öykünecek adımlar atılmaya ve taklit edilmeye çalışılırsa, işte o zaman çok daha vahim sonuçlarla karşı karşıya kalma ihtimali inanılmaz boyutlara varır.