2020 yılı ilk 500 sanayi şirketinde kamunun yeri

İstanbul Sanayi Odası (İSO) her yıl bir önceki yılın en büyük 500 sanayi kuruluşunu imalattan satışlar esasına göre açıklar. Yıllardan bu yana; KİT döneminde de, özel sektöre (KOÇ GRUBU) satıldığından bu yana da TÜPRAŞ Türkiye’nin satış cirosu açısından birinci sıradaki şirketidir. 2020 yılı bilançosunun zarar yazması ise, Türkiye’de tekel konumunda olan, dünyada pandemi nedeniyle, özellikle jet yakıtına olan talepteki azalmanın zarar ettirdiği gerekçesi, bir ara fırsat bulup yayınlanan bilançosunu inceleme konusunda merakımı celbetti.

Konumuz 2020 yılı ilk 500 sanayi şirketi. İlk 500 içinde kamu şirketlerinin payları. Tabloda kamu ve özel olarak yapılan tasnife baktığımızda ilk kamu şirketi; genel sıralamada 21. olan EÜAŞ - Elektrik Üretim A.Ş. bulunmakta. Alttaki tablodan da görüldüğü gibi ilk 500 sanayi kuruluşu içinde 9 tane KİT bulunmakta.

Görüldüğü gibi KİT olarak gördüğümüz şirketlerin çok fazla ekonomiye katkısı olan şirketler değil.

Acaba başka “KAMU” şirketi sayabileceğimiz şirket var mıdır?

***

TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNİ GÜÇLENDİRME VAKFI bünyesinde;

TUSAŞ Motor Sanayi A.Ş: 174.

TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay San.A.Ş; 31.

ROKETSAN Roket San.Tic.A.Ş; 56.

HAVELSAN Hava Elektronik San. Tic.A.Ş; 126.

ASELSAN Elektronik San.ve Tic.A.Ş; 11.

HHH

OYAK-Ordu Yardımlaşma Kurumu bünyesinde;

ERDEMİR Çelik San. Tic. A.Ş; 79.

Erdemir Madencilik San.Tic.A.Ş; 180.

İSDEMİR-İskenderun Demir ve Çelik A.Ş; 10.

Oyak Çimento fabrikaları A.Ş; 104.

Oyak Renault Otomobil A.Ş. (Yüzde 49); 3.

Akdeniz Chemson Kimya San.Tic.A.ş; 267.

Hektaş Ticaret A.Ş; 327.

Adlı şirketler bulunmaktadır.

***

Emperyalizmin estirdiği özelleştirme kasırgalarında kendilerini başka isimler altında koruyan, aslında devletin yan şirketleri gibi konumlanan Türkiye’nin ilk 500 sanayi kuruluşunda görüldüğü gibi daha birçok KİT sayabileceğimiz tesis bulunmaktadır.

İlk 500 içinde olmayan, ancak kamu denetiminde diyebileceğimiz daha onlarca tesis bulunmaktadır. Bu tesisler Türkiye’nin önümüzdeki süreçte sanayileşmesinin mayasını oluşturacaklardır.

***

Not: Sağlığım nedeniyle arayanlara teşekkür ederim.