5. nesil havacılıkta ABD’nin fiyaskosu, Asya’nın başarısı

ABD’nin F-22 ve Çin’in J-20 savaş uçakları, bombardıman yapma kabiliyeti olmayan, yalnızca hava üstünlüğünü amaçlayan hava savaşları için, başka bir ifade ile “it dalaşı” için tasarlanmış 5. nesil hayalet uçaklardır. Daha açık ifade etmek gerekirse, F-22 veya J-20 avcı uçakları ile yer ve deniz hedeflerini değil, yalnızca “uçak”ları hedef alabilirsiniz. Kısa sürede hava üstünlüğünü kazanmayı, yani düşmanın tüm uçaklarını havada imha etmeyi hedefleyen bir anlayışın ürünü olan bu avcı uçaklarının öykülerini kısaca özetleyeyim…

Rusların, ABD ve diğer Batı devletlerinin hava kuvvetleri envanterlerinde bolca bulunan F-15 avcı ve F-16 av/bombardıman uçakları ile mücadele etmek amacıyla geliştirdikleri, Su-27 ve Mig-29 avcı uçaklarının prototipleri, 1977-1978’de havada görülmeye başlandı. Su-27 ve Mig-29’ların havadaki manevralarını analiz eden ABD Hava Kuvvetleri, envanterindeki avcı uçakları ile yeni nesil Rus avcı uçaklarını etkisiz hâle getiremeyeceğini tespit etti. Bunun üzerine ABD Hava Kuvvetleri, savaş durumunda, hava üstünlüğünü kazanabilmek için Rus avcı uçaklarından daha gelişmiş bir avcı uçak modelini tasarlamak için kolları sıvadı.

İDDİALI BAŞLAYAN F-22

1981-1986 arasında, ABD’deki havacılık şirketlerinden alınan çok sayıdaki “yeni nesil avcı uçağı” teklifinden ikisi finalist olarak seçildi. Lockheed Boeing ve General Dynamics’in ortak geliştirdikleri YF-22 ile Northrop ve Mc Donnell Doglas’ın ortak geliştirdikleri YF-23 avcı uçağı prototipleri 1990’da uçmaya başladılar. 50 defa havalanan ve toplam 65 saat uçan YF-23 prototipi; 76 defa havalanan ve toplam 91 saat uçan YF-22 prototipine göre daha görünmez ve daha hızlıydı; ama YF-22 prototipi de YF-23 prototipine göre daha çevikti. 1991’de ABD Hava Kuvvetleri, “çevik”liğinden ötürü, bu yarışı, YF-22’nin kazandığını açıkladı.

YF-22 ve YF-23 avcı uçağı prototiplerinin ABD semalarındaki kapışmalarını yakından izleyen Rusya Federasyonu’ndan başka bir devlet daha vardı: Çin Halk Cumhuriyeti… YF-22’den yola çıkılarak tasarımı olgunlaştırılan F-22 hayalet avcı uçağı prototipi, ilk defa 1997’de uçuşunu yaparken Çin Halk Cumhuriyeti, J-20 hayalet avcı uçağı prototipinin tasarımına başlamıştı.

ABD’de ilk F-22 hayalet avcı uçağı teslimatı, 2005’te yapıldı. ABD Hava Kuvvetleri, başlangıçta 750 adet tedarik etmeyi planladığı hâlde, üretilen F-22’leri kullandığı yıllar içinde, bu rakamı önce 648’e, sonra 442’ye, sonra 333’e, daha sonra da 270’e düşürdü. 2013’te envanterindeki toplam F-22 sayısı 187’ye ulaştığında, “bilinmeyen bir sebepten ötürü” bu uçakların alımını tümden durdurdu. 2013’ten beri tek bir F-22 bile üretilmemiştir. Bu durum, dünyanın en mükemmel 5. nesil avcı uçağı olarak dünyaya pompalanan algısına rağmen, F-22 projesinde bir şeylerin ters gittiğini, yapılan onca masrafa rağmen umulan faydanın sağlanamadığını göstermektedir.

GEÇ BAŞLAYAN AMA HIZLA ÜRETİLEN J-20

Gelelim Çin’in 1990’larda tasarımına başladığı 5. nesil hayalet avcı uçağına… Batı medyasına göre; J-20 hayalet avcı uçağının ilk prototipi 2011’de; 3’üncü prototipi 2014’te Çin semalarında görülmüştü. J-20 avcı uçağının 2015’in sonunda havalanan 9’uncu prototipi çok başarılı bir performans sergileyince Çin Hava Kuvvetleri, seri üretime geçilmesine onay verdi. 2017’de, ilk J-20 uçağı, Çin Hava Kuvvetleri’nin envanterine alınırken Pekin, bu uçaktan orta vadede toplam 570 adet üretilmesini planladı. Yine de Çin Hava Kuvvetleri, yeni nesil hayalet avcı uçaklarının ilk modeli olan J-20A’ların seri üretimini “bilerek az sayıda tuttu.” Çünkü, motorları yerlileştirme ve millileştirme çalışmaları henüz tamamlanmadığından Çin, J-20A tasarımında Rus motorlarını kullanmak zorunda kalmıştı. 2017-2021 döneminde Çin’in yeni geliştirdiği WS-15 jet motorlarını kullanan, ayrıca 300 kilometre menzilli PL-15 füzeleri ile de donatılabilen tek koltuklu J-20B ve çift koltuklu J-20S1 modelleri seri üretime hazır duruma getirilmişlerdi. 2022’den itibaren Çin’in yıllık 70-80 adet inşa kapasitesi ile, J-20 hayalet avcı uçaklarının günümüzdeki sayısının 250’yi aştığı bilinmektedir.

Özetlersek, “gizemli teknolojik nedenlerden ötürü” ABD, 750 adet planlarken F-22’lerinin üretimini 2013’te durdurmuş ve envanterindeki F-22 sayısını 187’de sabitlemiştir. Buna karşılık Çin, tasarımına daha geç başladığı için teknolojisi daha yüksek olan J-20’lerini 2022’ye kadar mükemmelleştirmeye devam etmiş; bu uçakların toplam sayısını 3 yıl gibi kısa bir zamanda 250’nin üzerine çıkarmıştı. Çin’in hedeflediği 570 adet J-20 uçağına 2029’dan önce kavuşması beklenmektedir.

F-22’LERİNİ KURTARMAK İSTEYEN ABD’NİN F-35 ÜZERİNDEN ‘TEKNOLOJİ HIRSIZLIĞI’ YAPMASI

Çin’den tekrar ABD’nin 5. nesil uçak çalışmalarına dönelim… Bu noktada, F-22 ve F-35’lerin göbekten bağlantısını gözden kaçırmamak gerekir… F-22’lerdeki terslikleri tek başına düzeltemeyeceğini anlayan ABD, F-16 ve F/A-18 av/bombardıman uçakları ile A-10 yakın hava desteği taarruz uçakları ile değiştirmek için tasarladığı ve bir miktar F-22 teknolojisinin de kullanıldığı F-35 av/bombardıman uçakları üzerinden bir “kurnazlık” düşündü. İlk önce AV-8B uçaklarının yerine yeni nesil uçak gereksinimi bulunan İngiltere, 1995’te F-35 projesine katılım sağlayan ilk ülke olurken; 2001’de de ABD’nin çağrısına olumlu cevap veren İtalya, Hollanda, Danimarka, Norveç, Kanada, Avustralya ve Türkiye de F-35 projesinin birer parçası oldular. Havacılık teknolojileri alanında bağımsız çalışmaları olan bu girişimci ABD müttefikleri, günümüze değin; Türkiye ise 2019’a kadar, gönüllü olarak ABD’nin F-35 projesine sistem geliştirme, üretim, destek ve sürekli iyileştirme katkılarını sunmuşlardı. Batı medyasının pazarlama gücü sayesinde devleştirilen, ama gerçekte pek çok eksiği bulunan F-35 av/bombardıman uçağına bu devletlerden aktarılan “gönüllü” teknoloji transferleri de ABD’nin 5. nesil havacılıktaki yetersizliklerine merhem olamadı. 2035’e kadar 3.100 adet F-35 uçağının üretimi planlı iken, günümüzde üretilmiş F-35 sayısı 1.000’de kaldı ve F-35 üretim hızı düştü. 450’ye yakın F-35 uçağı bulunan ABD, yakınlarda kendi silahlı kuvvetleri için F-35 üretmekten vazgeçtiğini bile açıkladı. Anlayacağınız ABD, F-35 projesini de F-22 gibi, “daha fazla emek harcamaya değmeyecek proje” statüsüne almış oldu.

Özetlersek, ABD’nin F-35’ler üzerinden F-22’leri beslemek üzere yapmaya çalıştığı “teknoloji hırsızlığı”, olumlu sonuç vermemişti. Bir fiyaskoya dönüşmüş F-22’lerin ABD Hava Kuvvetleri’nce bilinen, ama başkalarınca “bilinmeyen” sorunlarının çözümsüz kaldığı da, 2013’te durdurulan F-22 üretimlerinin yeniden başlatılamamış olmasından anlaşılmaktadır. Kanımca, Japonya ve Avustralya’nın ilgisine rağmen ABD dışına ihraç izni verilmeyişindeki ana neden, ABD’nin övünçte yere göğe sığdıramadıkları F-22 projesindeki “kritik teknoloji”yi muhafaza etmek değil; projedeki fiyaskoyu maskelemektir. Her şeyden önce F-22 hayalet avcı uçaklarının, her 1 saatlik uçuşu sonrasında 21 ila 34 saat arasında değişen zorunlu bakım gereksinimleri bile başlı başına bir problemdir. Yani, havada 2 saat kalan bir F-22 uçağı, bakım nedeniyle 2-3 gün boyunca bir daha havalanamaz. Savaş sırasında, haftada 4-6 saatten daha fazla uçamayacak çok pahalı bir savaş uçağını kim ne yapsın? F-22’ye benzeştirilmiş bir proje olan F-35’in de ayyuka çıkmış sorunlarını yazmaya kalksak, gazetenin sayfaları yetmez. Açıkçası ABD’nin S-400 bahanesiyle 2019’da Türkiye’ye satmaktan vazgeçtiği F-35’ler, Türkiye için artık peşinde koşulacak uçaklar olmaktan çıkmalıdır. En iyisi biz, ABD’yi ve yakın müttefiklerini “F-35” problemiyle baş başa bırakalım…

Sonuç olarak, Çin’in J-20 ve Türkiye’nin Kaan 5. nesil hayalet uçak projeleri tıkır tıkır işlerken, ABD’nin 5. nesil hayalet uçak projeleri çökmüştür. ABD, gelecekte Türkiye’den Kaan savaş uçaklarından sipariş etmek isterse, emperyalizme verilmesi gereken tek bir yanıt vardır:

“Haydi başka kapıya…”