17 Kasım 2024 Pazar
İstanbul 12°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

68’in ilk şehidi

Hikmet Çiçek

Hikmet Çiçek

Gazete Yazarı

A+ A-

1968’in görkemli eylemlerinden biri de İstanbul’a gelen 6. Filo’ya yönelik protesto eylemleridir. 6. Filo’nun İstanbul ve İzmir limanlarını her ziyareti, kitlesel anti-emperyalist gösterilere dönüştü. 1968 kuşağı, ilk devrimci şehidini o günlerde verdi.

İstanbul, İzmir, Trabzon’da şiddetlenen 6. Filo karşıtı eylemler, 1968 Temmuz’unda zirveye tırmanır. 17 Temmuz akşamı İTÜ öğrencileri, Gümüşsuyu’nda Amerikan askerlerinin yatmakta olduğu oteli basar. Temel sloganlar “Amerikalı it, evine git”, “Yankee Go Home” ve “Bağımsız Türkiye”.

Dönemin İçişleri Bakanı Faruk Sükan, ABD askerlerinin korunması için, Emniyet teşkilatına kesin talimat vermiştir. Polis, o akşam verilten emre uyarak İTÜ yurdunu bastı. Çıkan çatışmada 47 kişi yaralandı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi 3. sınıf öğrencisi Vedat Demircioğlu pencereden atılarak ağır yaralandı. Vedat Demircioğlu, sekiz gün komada kaldıktan sonra 25 Temmuz 1968 günü yaşamını yitirdi.

Arkadaşlarını kaybeden öğrenciler, protesto gösterilerini yoğunlaştırır. Taksim’den yüzlerce genç, Dolmabahçe’ye doğru yürüyüşe geçer. “İstanbul Amerikan genelevi, Türk kızları Amerikan cariyesi olamaz!” diyen gençlerin etrafında kısa sürede halktan ve esnaftan binlerce kişi toplanır. Yakalanan tüm ABD askerleri denize atılır.

HASAN YALÇIN’IN ÇOCUKLUK ARKADAŞI

TİP Eminönü ilçesi üyesi ve FKF’li Vedat Demircioğlu, Hasan Yalçın’ın çocukluk arkadaşıydı. Konya’nın aynı ilçesinde Hadim’de büyümüşler, üniversiteye aynı yıl girmişlerdi. Vedat Demircioğlu Hukuk Fakültesi’ne, Hasan Yalçın da İTÜ’ye.

Hasan Yalçın anlatıyor: “Vedat Demircioğlu, yurdun ikinci katından atılarak, betonun üzerine düşerek öldürüldü. Amerikan 6. Filosu’na karşı eylemler yapmıştık. Polis kuşatmıştı. Polisin üniversiteye girmesi yasaktı. Fakat bir izin çıkardılar: ‘Yurt üniversiteye dahil değildir. Oraya girebilirsiniz.’ diye. Gece saat üç civarında polis saldırdı ve o saldırı sırasında Vedat öldürüldü.”

TÜRK SOLU YAZDI

Türk Solu, olayı şöyle anlatıyor:

“Yerler kan içindeydi. Yatakta yatan gençler cop darbeleri ile uyanmışlar, ağız dolusu küfürler ve tekmelerle odalarından çıkarılmışlardı. Koridorda iki sıra toplum polisi vardı. Çıkanlar bu sıranın arasından geçiriliyorlar ve durmadan coplanıyorlardı...

Güneş İstanbul’u aydınlatırken vahşi saldırının bilançosu şuydu; biri komada olmak üzere 6 ağır ve 47 hafif yaralı öğrenci...

“Olay İstanbul’da bir bomba gibi patladı. Haberi duyan Teknik Üniversite’ye koşuyordu. Yurt avlusu ana baba günüydü.

Gelenler polis tarafından yerle bir edilen demir kapının üzerine basarak avluya giriyor ve iki taşın arasına dikilen bir sopayla raptedilmiş pankartla karşılaşıyorlardı: ‘Kardeşimizin kan izlerini takip et.’ Pankartın arkasında yurdun yan tarafına doğru uzayan kan izleri 20 metre devam ediyor ve bir göllenmeyle bitiyordu... Kulaktan kulağa haberler ulaşıyordu: ‘Miting saat 12’de. Dolmabahçe’ye yürünecek.’ ... Gelen gençler saf oluyorlar ve yurda doğru ‘dağ başını duman almış’ marşıyla yürüyorlardı ve hep bir ağızdan bağırıyorlardı: ‘Kahrolsun Amerika’, ‘Bağımsız Türkiye’, ‘Amerikalı it, evine git’, ‘Tanklarıyla toplarıyla gelseler dahi, bağımsız olacak Türk’ün ülkesi’ sloganlarıyla binlerce öğrenci Taksim Anıtı’na yürüdü. Bayraklar yarıya indirildi, konuşmalar yapıldı. Mitingden sonra Gümüşsuyu’ndan İTÜ’ye dönüldü. Ancak gün yeni başlıyordu. Yüzlerce öğrenci, TİP çizgisindeki FKF yöneticilerinin engellemesine rağmen Dolmabahçe’ye doğru aktı. Rıhtımda yakalanan Amerikalı erler denize atıldı, Amerikan malzemeleri yakıldı. Halkın da destek verdiği eylem saatlerce sürdü. 6. Filo’ya tepki İstanbul’la sınırlı kalmadı. Ankara, İzmir, Denizli ve Trabzon’da da Amerika karşıtı gösteriler yapıldı. 6. Filo’yu protesto eylemleri yurt çapında büyük başarı ve geniş halk desteği kazandı.

İstanbul İzmir Trabzon ABD Türkiye