Afrika’da devrimci rüzgâr: Sıra Senegal’de

1960’lı yıllarında siyasi bağımsızlıklarını elde eden Fransa’nın eski sömürgelerinin, ekonomik ve askeri bağımlılığı yeni sömürgecilikle devam etti. Özellikle Fransa, “Fransızca Konuşan Ülkeler Topluluğu”, Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği (UEMOA) ve Orta Afrika Ekonomik ve Parasal Topluluğu'na (CEMAC) üye olan 14 Afrika ülkesinin sömürge döneminden bu yana CFA frangını para birimini ve resmi dil olarak da Fransızcayı kullanıyor.

Fransız şirketleri, Afrika ülkelerinde petrol, doğal gaz, altın, gümüş ve uranyum gibi maden ocaklarını işletiyor ve bu ülkelerin doğal kaynaklarını talan ediyordu. 2000’li yıllarda tarih sahnesine çıkan ve dünyanın çekim merkezini oluşturan Çin, Rusya ve Türkiye gibi Asya’nın barışçı ve paylaşımcı ülkeleri, Fransa ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra talana katılan ABD’nin ekonomik ve askeri olarak önünü kesti.

Atlantik emperyalistlerinin talanına karşı, çağdaş uygarlığın bu yeni temsilcileri Afrika’da dengeleri değiştirdi.

18 Ağustos 2020’de, Mali’de Fransa’ya karşı Rusya, Çin ve Türkiye’yle işbirliğini savunan ve halkın da desteğini alan bir grup küçük rütbeli asker iktidara geldi.

31 Aralık 2020’de Fildişi Sahili’nde Fransa’ya rağmen cumhurbaşkanlığı seçimlerini Alassane Ouattara kazandı.

En son 24 Aralık 2020’de Fransa ve ABD, Çin ve Rusya dostu Faustin Archange Touadera’yı darbe ile devirmek için kaos çıkararak seçilmesini önlemeyi planladı ama başaramadılar.

SENEGAL DE AYAKLANDI

Fransa’nın Afrika’daki kalelerinden Senegal da sallanmaya başladı. Yurtseverlerin partisi PASTEF’in lideri Ousmane Sonko, Cumhurbaşkanı Macky Sall’nin İktidarın korkulu rüyası olmuştu. 2014’den bu yana iktidarın yolsuzluklarına ve yabancı ülkelerin (özellikle Fransa’nın) ülke kaynaklarını talan etmesine karşı mücadele ediyordu. 2017’de seçimlerinde milletvekili seçildi. Özellikle gençlerin desteğini alan – ki ülke nüfusunun yarıdan fazlasının gençlerden oluştuğu düşünülürse önemli bir destek- Ousmane Sonko 2018 yılında “Petrol, gaz ve Senegal” adlı kitabı ile Sall iktidarını "ülkenin doğal kaynaklarının yönetiminde zimmete para geçirmek" ile suçluyordu.

Daha sonra programını açıklayan “Çözümler” başlıklı kitabını yayımladı. 2019 cumhurbaşkanlığı seçimine katılarak yüzde 16 ile üçüncü oldu.

Senegal halkının desteğini arkasına alan 47 yaşındaki genç Sonko, 26 Ocak 2021’de,ülkenin kalkınması için “Bölgesel Ekonomik Merkezler” kuracağını açıklıyor ve Fransa’nın ülke üzerindeki tahakkümüne dikkat çekiyordu.

Yurtsever çevreler "Ousmane Sonko, Senegal'in Thomas Sankarası’dır. Senegal'i ekonomik boğulma ve yeni sömürgecilikten kurtarmaya gelen bir adam" diye nitelendiriyordu.

SONKO’YU SAVUNMAK İÇİN HALK AYAKLANDI

Ousmane Sonko, 2024'te yapılacak cumhurbaşkanı seçiminde şimdiden favori gösteriliyordu. Fransız işbirlikçisi Cumhurbaşkanı Macky Sall kendisi için tehdit oluşturan Sonko’yu saf dışı bırakmak için bir komplo düzenledi. Masaj için gittiği bir güzellik salonunda bir “genç kadına tecavüz ettiği” suçlamasıyla, milletvekili dokunulmazlığı kaldırılarak 3 Mart 2021’de gözaltına alındı.

Sonko'nun serbest bırakılması için ülke çapında büyük gösteriler başladı. Fransa’ya karşı yaptığı konuşmalarla bilinen Sonko’nun destekçileri, Fransız marketler zinciri Auchan'a ve diğer Fransız şirketlere saldırdılar. Eylemler 8 Mart’a kadar sürdü. Sonra iktidar serbest bırakmak zorunda kaldı. Sonko, serbest kaldıktan sonra "Bu olay, şahsi bir mesele değil. Bu bir siyasi tasfiye girişimidir. Macky Sall açıkça, savcılık vasıtasıyla bana komplo kurmuştur" açıklamasında bulundu.

THOMAS SANKARA GELENEĞİ GÜÇLENECEK

Thomas Sankara, Afrika’da emperyalizme karşı mücadelenin sembolü Burkina Faso’nun yiğit cumhurbaşkanıydı.

Askeri eğitim gördüğü 70’li yıllarda Marksizm’le tanıştı; Lenin’i okudu. Ordu içindeki bir grup arkadaşıyla “Regroupement des Officers Communistes” (ROC) adlı komünist askerler grubunu kurdu. 1983 yılında halkın desteğiyle gerçekleşen askeri darbe sonunda devlet başkanı olduğunda 35 yaşındaydı. “Demokratik ve Halkçı Devrim” gerçekleştirdiklerini söylüyor ve çizgisini anti-emperyalizm olarak belirliyordu.

Oluşturulan “Ulusal Devrim Konseyi” işe Fransız sömürgesi dönemindeki adı Haut Volta olan ülkenin adını “Dürüst, doğru insanların ülkesi” anlamına gelen Burkina Faso olarak değiştirmekle başladı. Ülkenin şiarını Che Guevara ve Fidel Castro’dan etkilenerek “Ya vatan ya ölüm, kazanacağız” olarak belirledi.

Sankara, okuma yazma seferberliğiyle devam etti. Her köye bir sağlık ocağı gibi kamu sağlığı konusunda kampanyalar başlattı. Toprakları kamulaştırarak, toprak reformu gerçekleştirdi, yoksul köylüye toprak dağıttı. Kültüre ve sanata önem verdi tiyatro salonları yaptırdı. 4 yıl içinde daha çok şey yaptı. 1987 yılında başında Sosyal Demokrat François Mitterrand’ın bulunduğu Fransa’nın desteğiyle Blaise Compaore tarafından devrilerek öldürüldü.

Ousmane Sonko yeni bir Sankara olur mu? Gelecek gösterecek. Ama Afrika devletlerinin Asya’dan esen devrimci rüzgârla, yağmacı emperyalistlerden kurtulma dönemine girdiği kesin.