AKP’nin Suriye’de riskli oyun planı

Konu: Türkiye- ABD ilişkileri...

Zemin: Suriye.

Soru: Yarın nereye gidecek?

***

Önce bir görüşme.

AKP cenahı.

Üst düzey bir isim.

Görevi: Strateji.

***

Sordum: Suriye’de ne yapacaksınız?

Özellikle PKK/PYD için.

Vurguları şöyleydi.

Bir: “PYD/YPG adım adım tasfiye edilecek.”

İki: “PYD/YPG’nin Suriye’de statü kazanmasına asla izin verilmeyecek.”

***

Yani: PKK’nın Suriye kolu önce Afrin’den...

Ardından Menbiç’ten...

Sonra da Fırat’ın doğusundan çıkarılacak.

İyidir.

***

Fakat ortada riskler var.

Türkiye-ABD görüşmelerinde sapma işaretleri görülüyor.

İki konu sıkıntılı.

Bir: Washington’un Türkiye’den beklentileri nedense yükseldi.

İki: Türkiye’nin masaya koyduğu öneriler sorunlu.

***

Anlatalım.

Önce, ABD tarafının pozisyonuna.

Washington’un stratejisi üç ayağa oturuyor.

İlki: Türkiye’yi Fırat’ın batısında tatmin etmek.

İkincisi: Fırat’ın doğusunda ise PYD/YPG’yi Türkiye’ye kabul ettirmek.

Üçüncüsü: Türkiye ile PYD/YPG’yi aynı hizaya getirmek... Bölgeye, özellikle İran’a karşı kullanmak.

***

ABD’nin stratejileri için işaretlere bakalım.

Fırat’ın batısı ile başlayalım.

Sözü uzatmayalım.

Washington Afrin’de PYD/YPG’ye siper olmadı.

Menbiç’te de pazarlığa açık görünüyor.

Tehditkar açıklamalarla ise elini yükseltiyor.

***

Rex Tillerson. ABD Dışişleri Bakanı. Ankara’da açıkladı.

“Menbiç öncelikli konumuz... Buranın müttefik kuvvetlerimizin kontrolünde olmasını istiyoruz.”

“Başka herhangi bir gücün (Suriye’nin) buraya tekrar girmesini istemiyoruz” (16.2.2018).

Anlamı: PYD/YPG Menbiç’te kalacak demiyor.

“Müttefik” saydıkları Türkiye’ye ise kapı aralıyor.

***

Türkiye’nin Menbiç pozisyonu ne?

Reuters yazdı. Bir Türk yetkili konuşmuş:

“YPG’nin Fırat’ın doğusuna çekilmesini, Menbiç’te Türk ve ABD askerlerinin birlikte konuşlanmasını önerdik.” (16.2.2018).

Not: Haber yalanlanmadı.

***

Biliniyor: Türkiye-ABD ilişkilerinde asıl mesele başka.

Sorun: Fırat’ın doğusu ve PYD/YPG’nin geleceği.

Ankara’nın pozisyonu net.

Bir: ABD, PYD/YPG ile ilişkisini kesmeli.

İki: PYD/YPG, Suriye’nin kuzeyinden tasfiye edilmeli.

***

ABD’nin hesabında ise değişiklik yok.

Hem PYD/YPG’yle ilişkisini sürdürmek...

Hem de Fırat’ın doğusunda kalmak istiyor.

Amacı: Türkiye’nin örgütü kabullenmesi...

Hatta birlikte çalışması.

***

Bir açıklama, bir de haber.

Açıklama: Savunma Bakanı Nurettin Canikli’den.

Brüksel’de ABD Savunma Bakanı’yla görüşmüştü.

James Mattis şöyle bir teklifte bulunmuş: YPG’yi PKK’dan ayıralım. Ve PKK’ya karşı savaştıralım (15.2.2018).

Israrları belli: YPG’yi meşrulaştırmak.

***

Haber: The Wall Street Journal’dan.

ABD iş çevrelerinin gazetesi.

Beyaz Saray kaynaklarına dayanarak yazdı (22.2.2018).

Özetlersek:

Rusya Türkiye’yi manipüle ediyor.

Rusya ve İran’la yakınlaşmak Türkiye’nin çıkarlarıyla çelişiyor.

Erdoğan’ı Rusya ve İran’dan vazgeçirmeye çalışıyorlarmış

ABD, Türkiye’ye yardı edecekmiş. İran’ı Suriye’den çıkarma konusunda.

Soru: Türkiye, ABD’yle bazı “kaygılar” mı paylaştı?

Mesela: İran’dan ciddi rahatsızlık duyduğu konusunda.

***

Gelelim, Türkiye’ye.

AKP iktidarı ABD’ye neler önerdi?

Fırat’ın doğusu... Ve ABD’yle ilişkiler konusunda

Bunu da Prof. Dr. Burhanettin Duran’dan okuyalım.

Duran: SETA’nın Başkanı.

İbrahim Kalın’a hayli yakın. Sabah’ta yazıyor.

SETA: Cumhurbaşkanlığının gayri resmi strateji kuruluşu.

***

Duran’ın gündemi Tükiye-ABD müzakereleri.

Önce, genel çerçeveyi çiziyor.

“Ankara da YPG ile mücadelesini ABD ile kapışmadan yürütmek istiyor” (17.2.2018).

Türkiye için anlaşılır bir tutum.

Temel hedefinden vazgeçmemek şartıyla.

***

Devam edelim.

Türkiye ve ABD savunma bakanları Brüksel’de görüşmüştü ya.

ABD tarafının önerisi: YPG ile PKK’yı birbirinde ayıralım.

Duran’dan öğreniyoruz. Canikli karşı bir teklif yapmış.

Bir: “YPG’yi SDG’den ayırın.”

İki: “Türkiye’nin gözetiminde ve onaylayacağı Arap, Kürt ve Türkmen gruplarla SDG’yi yeniden yapılandırmak müzakere edilebilir” (16.2.2018).

***

SDG: “Suriye Devrimci Güçleri”.

Amerika’nın PYD/YPG’ye kurdurduğu paravan örgüt.

İçinde bir kısım Araplar da var.

Amaç: PKK/PYD’yi maskelemek.

***

AKP’li Bakan’ın önerisinin anlamı ne?

PYD dışta bırakılırsa...

Türkiye, Amerika’ya bağlı güçlerle birlikte çalışmaya hazır.

***

Canikli’nin önerisi...

İlk bakışta ve geçici bir süre anlaşılır gözüküyor.

ABD kalkanı kalkıyor...

PYD/YPG’yi tasfiyede Türkiye’nin eli rahatlıyor.

***

Ama Suriye sahası karmaşık.

Pek çok kuvvet... Ve iki cephe bulunuyor.

Bir tarafta bölge cephesi.

Karşısında ise Amerika ve işbirlikçileri.

***

Son 7 yılın özeti de şu.

Türkiye Amerika cephesindeyken sürekli kaybetti.

Bölge cephesiyle yakınlaştı: Toparlamaya başladı.

***

Şimdi: AKP iktidarının önerisi netleşiyor.

Menbiç’te ve Fırat’ın doğusunda...

Amerika ile birlikte çalışmaya hazır.

Washington, PYD/YPG’yi devre dışı bıraksa bile...

Bu süreç, Türkiye’yi eskiye döndürür.

Tekrar: Rusya, İran ve Suriye ile karşı karşıya kalırız.

Böylesi bir durumun sonuçlarını kestirmek zor olmaz.

Fırat’ın batısında hava sahası Türkiye’ye kapanır...

Bölge kuvvetleriyle çatışma riski doğar.

Sürdürülemez, kabul edilemez bir durum.

***

ABD ile müzakerelerin bu temelde yürütülmesi...

Anlaşma olmasa bile sorunlu.

Bölge ülkeleriyle zaten güven sorunu var.

Güvensizlik daha da derinleşir.

***

Gündeme getirdiğim riskler varsayım değil.

ABD ile anlaşma olursa... Türkiye bölge ülkelerine karşı neleri kabul edebilir?

Prof. Duran açıkça yazıyor.

“Washington’un YPG politikasında sahici bir revizyona gitmesi lazım. Bu revizyon Ankara’yı tatmin ettiği ölçüde ‘İran’ın sınırlandırılması’ dahil diğer Ortadoğu konuları masaya gelebilecek” (17.2.2018).

***

Son söz: Türkiye tekrar maceraya atılmaya...

ABD stratejilerine tekrar eklemlenmeye katlanamaz.

Çünkü ABD’yle bölgeye karşı uzlaşma...

Dışta: Türkiye’yi PYD/YPG’yi kabul etmeye...

İçte: Bir tür açılama götürür.