Ukrayna'da Askeri Operasyonun birinci yılı: Özel operasyondan tam ölçekli savaşa

Rusya'nın Ukrayna'daki Özel Askeri Operasyonunun başlamasının üzerinden bir yıl geçti. Tam olarak bir Özel Askeri Operasyon olarak başlayan bu süreçte, bugün Rusya'nın kendisini tam teşekküllü ve zorlu bir savaşın içinde bulduğu açıktır. Bu savaş bir rejim olarak Ukrayna ile değil, bir halkla değil (bu nedenle başlangıçta siyasi denazifikasyon talebi öne sürülmüştü) ama her şeyden önce "kolektif Batı" ile, yani aslında NATO bloğu ile (çatışmada tarafsız kalmaya çalışan Türkiye ve Macaristan'ın özel konumu hariç NATO ülkeleri şu ya da bu şekilde Ukrayna'nın yanında savaşa katılıyor.) yapılıyor.

Bu savaş, çatışmanın tüm taraflarının sahip olduğu pek çok yanılsamayı paramparça etti.

BATI HESAPLAMALARINDA YANILDI

Rusya'ya karşı çığ gibi büyüyen yaptırımların etkili olmasını ve Rusya'nın dünya ekonomisinin, siyasetinin ve diplomasisinin ABD ve müttefikleri tarafından kontrol edilen kısmından neredeyse tamamen kopmasını uman Batı başarılı olamadı. Rus ekonomisi kendi ayakları üzerinde durdu, içeride protesto yaşanmadı ve Putin'in pozisyonu sarsılmadığı gibi daha da güçlendi. Rusya askeri operasyonlarını durdurmaya, Ukrayna'nın askeri-teknik altyapısına saldırmaya ya da yeni bölgeleri ilhak etme kararlarını geri çekmeye zorlanamadı. Batı'da varlıklarına el konulan oligarklar da ayaklanmadı. Rusya, Batı'nın ciddi bir şekilde düşeceğine inanmasına rağmen hayatta kaldı.

Çatışmanın en başından itibaren, Batı ile ilişkilerin çökmekte olduğunu fark eden Rusya, Batılı olmayan ülkelere -özellikle Çin, İran, İslam ülkeleri, aynı zamanda Hindistan, Latin Amerika ve Afrika- keskin bir dönüş yaparak çok kutuplu bir dünya inşa etme kararlılığını açıkça ve zıt bir şekilde ilan etti. Rusya daha önce de kısmen egemenliğini güçlendirmeye çalışmış, ancak bunu tutarlı bir şekilde değil, tereddütle yapmış, sürekli olarak küresel Batı'ya entegre olma çabalarına geri dönmüştü. Şimdi bu yanılsama nihayet dağıldı ve Moskova'nın çok kutuplu bir dünya düzeni inşa etmeye atılmaktan başka çaresi kalmadı. Şimdiden belli sonuçlar elde etti ama daha yolun başındayız.

RUS PLANLARI BÜYÜK ÖLÇÜDE DEĞİŞTİRİLDİ

Ancak Rusya'da her şey olması gerektiği gibi gitmedi. Görünüşe göre plan, Minsk anlaşmaları sırasında Batı'nın küreselci elitlerinin (Soros, Nuland, Biden ve kabinesi) aktif desteğiyle hazırlanan Ukrayna'nın Donbass'a ve ardından Kırım'a saldırmasını beklemek değil, Ukrayna'ya karşı hızlı ve ölümcül bir önleyici darbe vurmak, Kiev'i kuşatmak ve Zelenskiy rejimini teslim olmaya zorlamaktı. Bundan sonra Moskova ılımlı bir siyasetçiyi (Medvedchuk gibi birini) iktidara getirmeyi ve Batı ile ilişkileri yeniden kurmayı planladı (Kırım'la birleşmeden sonra olduğu gibi). Kayda değer hiçbir ekonomik, siyasi ya da sosyal reform planlanmamıştı. Her şeyin aynen eskisi gibi kalması gerekiyordu.

Ancak, her şey çok yanlış gitti. İlk gerçek başarılardan sonra, tüm operasyonun stratejik planlamasındaki büyük yanlış hesaplamalar ortaya çıktı. Ne Ukrayna rejimi ne de kolektif Batı ile ciddi bir çatışmaya hazır olmayan ordunun, seçkinlerin ve toplumun barışçıl ruh hali durumun gelişimini etkiledi. Saldırı, NATO askeri makinesinden eşi benzeri görülmemiş destek alan bir düşmanın umutsuz ve şiddetli direnişiyle karşılaşarak durdu. Kremlin muhtemelen ne Ukraynalı Nazilerin son Ukraynalıya kadar savaşmaya psikolojik olarak hazır olduklarını ne de Batı'nın askeri yardımının boyutunu hesaba katmadı.

Buna ek olarak, Ukrayna toplumuna her gün zorla Rus düşmanlığı ve aşırı histerik milliyetçilik aşılayan sekiz yıllık yoğun propagandanın etkilerini de hesaba katmadık. 2014 yılında Doğu Ukrayna'nın (Novorossiya) ezici çoğunluğu ve Orta Ukrayna'nın yarısı, Kırım ve Donbass sakinleri kadar radikal olmasa da Rusya'ya karşı olumlu bir eğilim içindeyken, 2022'de bu denge değişti. Ruslara karşı nefret seviyesi önemli ölçüde arttı ve Rus yanlısı sempatiler şiddetle bastırıldı (genellikle doğrudan baskı, şiddet, işkence ve dayak yoluyla). Her halükârda, Moskova’nın Ukrayna’daki aktif destekçileri pasifleşti ve sindirildi, daha önce tereddüt edenler ise sonunda Batı tarafından mümkün olan her şekilde teşvik edilen (bence tamamen pragmatik ve jeopolitik amaçlarla) Ukrayna neo-Nazizminin yanında yer aldı. Ancak bir yıl sonra Moskova bunun bir Özel Askeri Operasyon değil, tam teşekküllü bir savaş olduğunu nihayet anladı.

UKRAYNA NİSPETEN İYİ PERFORMANS GÖSTERDİ

Ukrayna, Rusya'nın eylemlerine herkesten daha hazırdı. 2014 yılında, Moskova'nın çatışmayı genişletmek gibi uzak bir niyeti bile yokken ve Kırım'la yeniden birleşme oldukça yeterli görünürken, Rusya'nın eylemlerinden bahsetmeye başladı. Kiev rejimini şaşırtan bir şey varsa o da Rusya'nın ilk başarılarının ardından gelen askeri başarısızlıkları oldu. Bu durum zaten saldırgan Rus düşmanlığı ve yüceltilmiş milliyetçilikle doymuş bir toplumun moralini büyük ölçüde yükseltti. Bir noktada Ukrayna, Rusya ile sonuna kadar ciddi bir şekilde savaşmaya karar verdi. Kiev, Batı'dan aldığı muazzam askeri yardım sayesinde zafer kazanabileceğine inanıyordu ve bu da Ukrayna psikolojisi için çok önemli bir faktör haline geldi.

RUSYA’NIN BATI YANLISI ELİTLERİ İÇİN BÜYÜK FELAKET

Ancak en büyük sürpriz, Rus liberal Batı yanlısı seçkinler için Özel Askeri Operasyonun başlangıcıydı. Bu seçkinler Batı dünyasına bireysel düzeyde derinlemesine entegre olmuşlardı, çoğu birikimlerini (bazen devasa boyutlarda) Batı'da tutuyor ve menkul kıymet işlemlerine ve borsa oyunlarına aktif olarak katılıyorlardı. Özel Askeri Operasyon aslında bu eliti doğrudan bir yıkım tehdidi altına soktu. Ve Rusya'da da bu alışılmış uygulama ulusal çıkarlara ihanet olarak algılanmaya başladı. Bu nedenle Rus liberaller son ana kadar Özel Askeri Operasyon'un başlayacağına inanmadılar; başladığında ise biteceği günü saydılar. Uzun ve sonu belirsiz bir savaşa dönüşen Özel Askeri Operasyon, egemen sınıfın tüm liberal kesimi için bir felaket oldu. Şimdiye kadar, bazıları savaşı (herhangi bir şartla) durdurmak için umutsuz girişimlerde bulunuyor, ancak ne Putin, ne kitleler, ne Kiev, hatta ne de Batı bunu kabul ediyor. Batı, Rusya'nın zayıflığını fark etti, çatışmada bir şekilde batağa saplandı ve Kiev ile birlikte sözde istikrarsızlaştırma konusunda sonuna kadar gidecek.

TEREDDÜT EDEN MÜTTEFİKLER VE RUS YALNIZLIĞI

Rusya'nın dostları ve müttefikleri de Özel Askeri Operasyonun ilk yılında kısmen hayal kırıklığına uğradılar. Muhtemelen birçoğu askeri kabiliyetlerimizin o kadar güçlü ve iyi ayarlanmış olduğunu düşünüyordu ki, Ukrayna ile olan ihtilafın nispeten kolay bir şekilde çözülmesi gerekirdi. Ve çok kutuplu bir dünyaya geçiş birçokları için zaten geri döndürülemez ve doğal görünürken, Rusya'nın bu yolda karşılaştığı sorunlar herkesi daha sorunlu ve kanlı bir senaryoya geri götürdü.

Batı'nın liberal elitlerinin tek kutuplu hegemonyalarını korumak için ciddi ve umutsuzca savaşmaya hazır oldukları ortaya çıktı; bu savaş doğrudan NATO'nun da katılacağı geniş çaplı bir savaşa ve hatta tam teşekküllü bir nükleer çatışmaya kadar varabilirdi. Çin, Hindistan, Türkiye ve diğer İslam ülkelerinin yanı sıra Afrika ve Latin Amerika devletleri böyle bir dönüşe pek hazır değillerdi. Barışçıl bir Rusya'ya yaklaşmak, egemenliğini sessizce güçlendirmek ve Batılı olmayan (ama Batı karşıtı da olmayan!) bölgesel ve bölgeler arası yapılar inşa etmek bir şeydir. Batı ile cepheden bir çatışmaya girmek ise bambaşka bir mesele. Bu nedenle, çok kutupluluk taraftarlarının tüm zımni desteğiyle (ve her şeyden önce büyük Çin'in dostane politikası sayesinde), Rusya Batı ile olan bu savaşta aslında tek başına kaldı.

Tüm bunlar Özel Askeri Operasyonun başlamasından bir yıl sonra açıkça ortaya çıktı.

SAVAŞIN AŞAMALARI: BAŞLANGIÇ

Bu savaşın çeşitli aşamaları oldu. Her birinde Rusya'da, Ukrayna'da ve dünya kamuoyunda birçok şey değişti. Rus birliklerinin kuzeyden Sumy ve Chernihov'u geçerek Kiev'e ulaştığı Rus başarısının ilk ani aşaması Batı'da öfke yağmuruyla karşılandı. Rusya Donbass'ı kurtarmaktaki ciddiyetini kanıtladı ve Kırım'dan hızlı bir atakla iki bölgede daha, Kherson ve Zaporozhye'de kontrolü sağladı. Bu aşama ilk iki ay boyunca sürdü. Başarıları kanıtlanmış bir durumda Moskova, askeri kazanımları siyasi kazanımlarla pekiştirecek müzakerelere hazırdı. Kiev de isteksizce müzakereleri kabul etti.

SAVAŞIN 2. AŞAMASI: İMKÂNSIZ BARIŞ GÖRÜŞMELERİNİN BAŞARISIZLIĞI

Ancak daha sonra ikinci aşama başladı. Burada harekâtın planlanmasındaki askeri ve stratejik yanlış hesaplar kendini tam anlamıyla hissettirdi. Taarruz durdu ve Rusya bazı yerlerde mevzilerinden geri çekilmek zorunda kaldı. Rusya, Türkiye'de barış görüşmeleri yaparak bir şeyler kazanmaya çalıştı. Ancak başarısız oldu.

Müzakereler anlamsız hale geldi çünkü Kiev, çatışmayı askeri araçlarla kendi lehine çözebileceğini düşünüyordu. O andan itibaren, ilk aşamadaki öfkeli Rus düşmanlığı ile kamuoyunu hazırlayan Batı, Ukrayna'ya daha önce görülmemiş ölçekte her türlü ölümcül silahı tedarik etmeye başladı.

SAVAŞIN 3. AŞAMASI: ÇELİŞKİNİN ORTAYA ÇIKMASI

2022 yazında, Rusya bazı bölgelerde bazı başarılar elde etse de durum çıkmaza girmeye başladı. İkinci aşama ağustos ayına kadar sürdü. Bu dönemde, kısa süre içinde siyasi aşamaya geçmesi gereken hızlı ve kesin askeri saldırılar dizisi olarak başlangıçtaki Özel Askeri Operasyon fikri ile Batı'dan lojistik, istihbarat, teknoloji, iletişim ve siyasi destek alan ağır silahlı bir düşmana karşı muharebe operasyonları yürütme ihtiyacı arasındaki çelişki tüm çıplaklığıyla ortaya çıktı. Ve artık muazzam uzunlukta bir cephe vardı.

Bu arada Moskova, toplumu bir bütün olarak rahatsız etmek ya da halka doğrudan başvurmak istemeden Özel Askeri Operasyonu orijinal senaryoya göre yönetmeye devam etmeye çalıştı. Bu durum cephe ve evdeki duygularda bir çelişki yarattı ve askeri komuta kademesinde anlaşmazlıklara yol açtı. Rus liderliği, savaşın toplumun içine girmesine izin vermek istemedi ve o zamana kadar gecikmiş olan kısmi seferberlik zorunluluğunu her şekilde erteledi.

Bu dönemde Kiev ve genel olarak Batı terörist taktiklere yöneldi: Rusya'da sivilleri öldürmek, Kırım köprüsünü havaya uçurmak ve Kuzey Akım doğalgaz boru hatlarını havaya uçurmak gibi...

SAVAŞIN 4. AŞAMASI: UKRAYNA KARŞI SALDIRILARI

Böylece, o zamana kadar kısmen Rus kontrolüne geçmiş olan Harkov bölgesinde Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin karşı taarruzunun damgasını vurduğu 4. aşamaya girdik. Ukraynalıların cephenin geri kalanına yönelik saldırıları da yoğunlaştı ve HIMERS birliklerinin toplu sevkiyatı ve güvenli uydu iletişim sistemi Starlink'in bir dizi başka askeri ve teknik araçla birlikte Ukrayna birliklerine tedarik edilmesi, Rus ordusu için hazırlıklı olmadığı ciddi sorunlar yarattı. Harkov bölgesindeki geri çekilme, Kupyansk'ın ve hatta Donetsk Halk Cumhuriyeti'deki Krasnyy Liman kasabasının kaybedilmesi, başlangıçtaki "yarı savaşın" sonucuydu. İşte bu noktada Özel Askeri Operasyon tam teşekküllü bir savaşa dönüştü. Daha doğrusu, bu dönüşüm nihayet Rus üst kademelerinde ciddi bir şekilde fark edildi.

SAVAŞIN 5. AŞAMASI: RUSYA'NIN KISMİ UYANIŞI

Bu başarısızlıkları, olayların seyrini değiştiren beşinci aşama takip etti. Kısmi seferberlik ilanı, askeri liderliğin yeniden düzenlenmesi, Özel Operasyonlar Koordinasyon Konseyi'nin oluşturulması, askeri sanayinin daha sert bir rejime devredilmesi, devlet savunma düzeninin yerine getirilmemesine yönelik cezaların sıkılaştırılması vb. Bu aşamanın doruk noktası, Donetsk Halk Cumhuriyeti, Lugansk Halk Cumhuriyeti, Kherson ve Zaporozhye bölgeleri olmak üzere dört konuda Rusya'ya katılım konusunda yapılan referandum, Putin'in bu bölgelerin Rusya'ya katılmasına izin verme kararı ve bu vesileyle 30 Eylül 2022'de yaptığı temel ideolojik konuşma oldu; Rusya'nın Batı liberal hegemonyasına muhalefetini, çok kutuplu bir dünya inşa etme konusundaki tam ve geri dönülmez kararlılığını ve Batı'nın modern medeniyetinin "şeytani" ilan edildiği medeniyetler savaşının akut aşamasının başlangıcını ilk kez tüm açıklığıyla ortaya koydu. Putin daha sonra yaptığı Valdai konuşmasında ana tezleri yineledi ve geliştirdi. Rusya bundan sonra Herson'u teslim etmek zorunda kalmış olsa da, hâlâ geri çekilirken, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin saldırıları durduruldu, kontrol edilen sınırların savunması güçlendirildi ve savaş yeni bir aşamaya girdi. Tırmanışın bir sonraki adımı olarak Rusya, Ukrayna'nın askeri-teknik ve hatta bazen enerji altyapısını durdurulamaz füze-bombalama saldırılarıyla düzenli olarak imha etmeye başladı.

SAVAŞIN 6. AŞAMA: YENİ DENGE - ÇIKMAZ

Ancak cephe yavaş yavaş istikrara kavuştu ve yeni bir çıkmaz ortaya çıktı. Artık düşmanların hiçbiri gidişatı değiştiremezdi. Rusya kendisini mobilize bir yedekle takviye etti. Moskova gönüllüleri ve özellikle de yerel savaş alanlarında gidişatı değiştirmede önemli başarılar elde etmeyi başaran Wagner "grubunu" destekledi.

Bu aşama şimdiye kadar sürmüştür. Göreceli bir güç dengesi ile karakterize edilir. Her iki taraf da bu durumda kesin ve belirleyici başarılar elde edemez. Ancak Moskova, Kiev ve Washington gerekli olduğu sürece çatışmayı sürdürmeye hazırdır.

Ukrayna'daki Özel Askeri Operasyonun Birinci Yılı-2: Rusya'nın seçenekleriÖzgürlük Meydanı

Ukrayna'daki Özel Askeri Operasyonun Birinci Yılı-3: Batı dayatmaları ve Rusya duvarıÖzgürlük Meydanı