Anadolu’nun En Büyük 500 Şirketi (2021)

Anadolu 500’ çalışması Ekonomist dergisi tarafından (TEB’in de desteğiyle) 2004’den beri sürdürülüyor. 2021 yılı raporunu (ayrıntılar için dergiye bkz.) kısaca inceleyelim.

GENEL GÖRÜNÜM

İstanbul, Ankara ve İzmir dışındaki kentlerde bulunan ve büyük holdinglere bağlı olmayan ve de yabancı sermaye payı yüzde 50’nin altında olan şirketlerin kapsama alındığı çizelgede genel bulgular şöyle olmuş:

2020 yılında Kovid-19 salgınının etkisi nedeniyle Türkiye ekonomisi yüzde 1,8 büyüdü. Anadolu 500’ün toplam satış hasılatı 402,8 milyar TL’den 485 milyar TL’ye çıkarak yüzde 20,04 oranında arttı!

Anadolu 500’ün toplam satış hasılatının gayri safi yurt içi hasılaya oranı yüzde 9,6 olmuş. Peki ya istihdamdaki oranları? O sadece yüzde 1 (toplamda 282.000 kişiden 279.000’e düşmüş üstelik)!

Anadolu 500’e girme barajı 255 milyon TL olmuş.

Anadolu 500’ün dışsatımına bakıldığında 15,4 milyar dolardan 15,6 milyar dolara çıkmış, aslında yerinde saymış! Dünya ticaretindeki daralmanın etkisi mi acaba? Yenilikçiliğe ve tasarıma önem verme konusundaki kusurlarımızın etkisi de var mıdır?

Kârlara bakıldığında, Anadolu 500’ün toplam kârları 6,7 milyar TL’den 14,5 milyar TL’ye fırlamış maşallah!

ŞAMPİYONLUK KÜRSÜSÜNDEKİ İLK ÜÇ

Hatay’da faaliyet gösteren Tosçelik (11,96 milyar TL. hasılatla) birinci, Gaziantep’te faaliyet gösteren Tiryaki Agro Gıda Sanayi ikinci, Karabük’de faaliyet gösteren Kardemir üçüncü olmuş. Tosçelik, üst üste 5 yıldır zirveden düşmemiş.

Bu arada ilk 10 şirketin toplam hasılat içindeki payı yüzde 13,2’den yüzde 14,2’ye çıkmış. Gelirin yoğunlaşması sürmüş!

ÖNDE GELEN SEKTÖRLER

Çizelgeye 26 sektör girmiş. 10 veya daha fazla şirketi olan sektörler ise şöyle olmuş:

Gıda (127 şirket), Tekstil (98), Metal (59), Otomotiv (38), Kimya (27), Demir Çelik (24), Enerji (14), Ticaret ve Hizmet (14), Lastik-Plastik (12), Ambalaj (12), Mobilya (11).

İleri teknoloji sektörleri yok ama, kısmet diyelim! Karnımız tok (gıda), sırtımız pek (tekstil) olsun da!

ÖNDE GELEN İLLER

10 veya daha fazla şirketi olan iller şöyle olmuş:

Bursa (76 şirket), Gaziantep (71), Kocaeli (44), Kayseri (28), K.Maraş (28), Konya (24), Denizli (23), Adana (21), Manisa (16), Hatay (14), Mersin (13), Samsun (13), Sakarya (12), Balıkesir (10).

Bursa 12 yıldır birinciliğini koruyormuş, ancak Bursalı şirketlerin Anadolu 500’deki ağırlığı 12 yılda yarıya inmiş! Hatta son yılda 91 şirketten 76’ya düşmüş! Gaziantep ise istikrarlı biçimde ağırlığını arttırmış.

EN’LER

Hasılatını en hızlı büyüten şirket, yüzde 382,0 ile Aycan Entegre Gıda A.Ş. olmuş. Hani Oltan Fındık’ı kurup büyütüp, sonra çikolata devi Ferrero’ya satan Aycan ailesinin yeni şirketi!

Kârını en çok arttıran şirket yüzde 2.377,3 ile Sasa Polyester olmuş. Erdemoğlu Holding bünyesindeki ve üretim tesisi Adana’da olan şirket, otomasyon, modernizasyon ve entegrasyona yönelik bir strateji izliyormuş.

İstihdamını en çok arttıran şirket de yüzde 103,2 ile yine Sasa Polyester olmuş.

Anadolu 500’e en çok şirket sokan gruplara bakıldığında bunlar ise şöyle olmuş:

Sanko Holding (Gaziantep, 9 şirket), Kipaş Holding (K.Maraş, 7 şirket), Erciyes Anadolu Holding (Kayseri, 7 şirket), Erdemoğlu Holding (Gaziantep, 6 şirket).

Bu yazımı yazdığım masada Gaziantep’in kutnu kumaşından bir örtü olması, yazıyı yazarken şahmaran resmi dövülü tepsimizdeki bardaktan içtiğim çayın yanında çıtır tahinli-susamlı kahke yemekte oluşum da tam üstüne denk geldi bu Gaziantep başarısının!

SONSÖZ

Yazıyı Tosçelik’in ait olduğu Tosyalı Holding’in patronu Fuat Tosyalı’dan alıntıyla sonlandıralım : “….demir-çelik standart bir ürün…..farkı nerede yaratacaksın, katma değerde, çevresel olarak doğaya zarar vermeyen ürün üreterek. Biz yeşil üretim yaptığımız için tercih ediliyoruz. Son 2-3 yılda 100’ün üzerinde sürdürülebilirlik odaklı ve çoğu da globalde ilk ve fikri-sınai hakkını aldığımız ARGE projesine imza attık…”

İşte fark yaratmak budur! “Farklar arasındaki fark” fark eder etmesine de, bu farkın farkına varacak olanın fark edip etmediğine göre fark eder de etmeyebilir de!