Anadolu’nun En Büyük 500 Şirketi (AEBBŞ)

Ekonomist dergisi 18 yıldır bir geleneği sürdürerek, yüksek performansıyla öne çıkan AEBBŞ’ini belirleyen araştırmasını yayınlıyor. AEBBŞ’ine 13 kategoride ödül veriliyor. Kısaca bakalım.(Ayrıntılar Ekonomist dergisi 12.6.2022 sayısında).

EN BÜYÜK ŞİRKETLER

Bu kategoride sırayla Tosçelik / Tiryaki Agro Gıda Sanayi / Kardemir / Yıldız Entegre Ağaç Sanayii / Sarkuysan Elektrolit Bakır Sanayi şirketleri yer almış.

Bu şirketlerin içinde yüksek teknoloji ağırlıklı şirketler niye pek yer almıyor acaba?

Ciro açısından statik olarak bakıldığındaki manzara ile dinamik olarak bunun değişimine bakıldığında görülen manzara farklı olabilmektedir. Nitekim en hızlı büyüyen şirket Aycan Entegre Gıda A.Ş.

VERGİ ÖNCESİ KÂRI (VÖK) EN YÜKSEK ŞİRKETLER

Satmak bir şeydir ama kâr etmek başka bir şeydir. Kimileyin “çalış çalış hep bir karış” olabilir. Bu şirketler de şöyle: Aydem Yenilenebilir Enerji / Bera Holding / Tiryaki Agro Gıda Sanayi / Sarkuysan Elektrolitik Bakır Sanayi / Gümüşdoğa Su Ürünleri.

VÖK açısından statik olarak bakıldığındaki manzara ile dinamik olarak bunun değişimine bakıldığında görülen manzara farklı olabilmektedir. Nitekim VÖK’ü en hızlı büyüyen şirket SASA Polyester.

Bu şirketlerin içinde de maalesef yüksek teknoloji ağırlıklı şirketlerin pek yer almaması konusuna dikkat çekelim.

İHRACATI EN YÜKSEK ŞİRKETLER

Özellikle döviz kuru riski yükselirken dış satım yapan şirketlerin avantaj sağlaması söz konusu olabilir, elbette ki, girdilerin büyük bölümü dışalıma bağlı ise ve çapraz kur riski ile karşı karşıyaysa külahlar değişebilir. Dışsatımı en yüksek şirketler şöyle: Erbakır / Sarkuysan / Altunkaya İnşaat Nakliyat / Erdemoğlu Dış Ticaret / Sanko Dış Ticaret.

Burada da dinamik olarak bakıldığında dışsatımını en çok artıran şirket Safyün Halı Tekstil.

İSTİHDAMI EN YÜKSEK ŞİRKETLER

Şirketler ekonominin çekirdeğindeki birimler olarak, ülkenin kalkınmasına katkıda bulunurken en önemli işlevleri istihdam yaratabilmeleridir. Ülke insanına “iş ve aş” gereklidir, öyle değil mi? Bu konuda önde gelen şirketler şunlar: Köfteci Yusuf Hazır Yemek / Sanko Tekstil / Kipaş Mensucat / Özdilek AVM ve Tekstil / İmbat Madencilik.

Bu konuda dinamik olarak baktığımızda istihdamını en çok artıran Sasa Polyester.

EN KADIN DOSTU ŞİRKETLER

Birleşmiş Milletler 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları setindeki SKA 5 “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” temalıdır. İşte tam da bu bağlamda AEBBŞ içindeki bu SKA5’e en uyumlu eş deyişle en kadın dostu şirketler şunlar: Köfteci Yusuf / Özdilek AVM ve Tekstil / Aunde Teknik Tekstil / Almaxtex Tekstil / Sanko Tekstil.

Köfteci Yusuf bir yana tekstil sektörü ağırlıklı bir manzara çok beklenen ama tartışmalı bir durum! AEBBŞ’in en güçlü kadın lideri ise Şen Piliç Y.K. Bşk. İpek Üstündağ olmuş.

AEBBŞ’E EN ÇOK ŞİRKET SOKAN GRUPLAR HANGİLERİ?

Bu gruplar da sırayla şöyle gözüküyor: Sanko Holding / Kipaş Holding / Erciyes Anadolu Holding

ÖZEL ÖDÜLLER

AEBBŞ çalışmasında iki onur ödülünün Hayrettin Çaycı (Sarkuysan) ve Hüseyin Özdilek’e (Özdilek Holding) verilmesi uygun görülmüş. Çalışmaya destek veren TEB (Türk Ekonomi Bankası) iki özel ödül vermiş: “Markaların Gücü ödülü” M.Ali Yörük’e (İstikbal Mobilya Gn. Md.); “Sürdürülebilirlik Farkındalığı ödülü” K.Gökhan Bozkurt’a (Nuh Çimento CEO’su)!

SONSÖZ

AEBBŞ Ödül Töreni’nde konuşan yöneticilerin Türkiye’de üretim koşullarının iyileşmesi için ekonomide “denge” beklentilerini dile getirmeleri çok anlamlı! Ya Hüseyin Özdilek’in vurgusuna ne demeli: “Gelişmiş ülkelerde çalışan insan sayısının dağılımı şöyledir: yüzde 10 tarım, yüzde 40 sanayi, yüzde 40 hizmet; bizde ise bu oranlar sırayla yüzde 29, yüzde 25, yüzde 50. Devlet bunu planlamalı’. Sn. Özdilek “plan değil pilav gerekli” diyen liberal siyasetçileri anımsıyor ve de Devlet Planlama Teşkilatı’nın ortadan kaldırıldığını biliyordur herhalde!

Hadi Sefo’nun “Bilmem mi?” şarkısına kulak verelim: “….Kaydı dünya hep zamanla / Tecrübeyle sabit artık / Anladın sen en sonunda / Farklı bir gün, ey günaydın…”