23 Kasım 2024 Cumartesi
İstanbul 17°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Astana'ya giderken: Bari Mısır'da geç kalmayın

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

A+ A-
Nursultan Nazarbayev: Türk dünyasının aksakalı.
Astana: Kazakistan'ın yeni başkenti.
Bugünlerde: Avrasya'nın Cenevre'si.
* * *
Nazarbayev itibarlı. İnisiyatif aldı. Davet etti.
Avrasya güçleri benimseyerek "not etti".
Bir büyük mani çıkarılmazsa: Suriye konferansı Astana'da toplanacak.
* * *
Batının Cenevre'si barış üretemedi.
Şimdi Astana sahne alıyor.
Avrasya inisiyatifinin yol haritası belli.
Önce: Tarafları masaya oturtmak.
İlk hedef: Kanamayı durdurmak.
Sonra: Suriye'yi birleştirme süreci.
* * *
Astana konferansının çekirdeği Moskova "üçlü"sü: Türkiye, İran, Rusya.
Aslında "dörtlü" demek lazım.
Listeye Beşar Esad Suriye'sini de eklemeliyiz.
Dünya biliyor: İşler, Suriye'yle eşgüdüm halinde.
* * *
Astana öncesinde bir durum tespiti.
Türkiye "dış"ta bir büyük manevra yapmakta.
Yıllardır konuşuyorduk.
Bölge merkezli dış politika diye.
Komşularla barışalım diye.
Rusya ile.
İran ile.
Irak ile.
Ve en önemlisi: Suriye ile.
* * *
Moskova buluşması kayda geçirdi.
Ankara, "dış"ta fazla mesaide.
Restorasyon yapıyor.
Rusya'yla: İlerliyor.
Irak'la: Başladı.
İran'la: Başladı.
* * *
En sonunda: Suriye'yle.
Heyetler gidip dönüyor.
Hayli mesafe alınmış.
Sıra açık ilişkide. Başladı başlayacak.
Beklenen: Astana'da resmen tescil edilecek.
* * *
Bütün bunların anlamı: Ankara Avrasya'da onarım sürecine girdi.
Bir büyük mıntıka düzenlemesi yapılıyor. Bölge merkezli dış politika için.
İsrail'le bile barıştı. İslamcı tabandaki rezervlere rağmen.
Fakat bir büyük eksiklik var: Mısır.
Tamirat listesinde Kahire adını göremiyoruz nedense.
* * *
Mısır'la 2013 Temmuzundan beri kavgalıyız.
Sebebi?
Malum: Muhammed Mursi devrildi. Müslüman Kardeşler'den (İhvan'cı).
Askeri bir yönetim kuruldu (3 Temmuz 2013).
Yeni yönetimi tanımadı AKP hükümeti.
İlişkiler kavgalı şekilde koptu.
* * *
Diplomaside yeri var mı? Yok.
Bizim gibi yapan oldu mu? Hayır.
Ne kazandık? Hiç.
Ne kaybettik? Çok.
Sürdürülebilir bir politika mı? Mümkün değil.
AKP'de bile savunan kalmadı pek.
* * *
Mısır'ın askeri yönetimi bir açılım içinde.
Suriye ile açık temas kurdu. İran'la da.
Moskova ile ilişkileri Batı'yı rahatsız edecek kadar ilerledi.
* * *
Türkiye ile de barışma isteğini saklamıyorlar.
Biliyoruz ki heyetler gidip geliyor.
Uzlaşma büyük oranda sağlandı.
Fakat işler gelip "İhvan"da tıkanıyor.
AKP liderliği hâlâ "İhvan sevdalısı".
İhvan'ı Mısır yönetimine kabul ettirmek istiyor.
Suriye krizinin başında Beşar Esad'a yaptığı gibi.
* * *
Geçen hafta Mısır'dan bir heyet daha geldi.
Başlarında ünlü bir avukat.
İstanbul'daki İhvan sözcüleri ile buluştu.
Görüşmelerinin sonucunu Kahire yönetimine götürdü.
Aldığım bilgiye göre görüşmeler sürecek.
"Ünlü Avukat" haftaya tekrar gelecek.
* * *
Görüşmeleri içeriden izleyen bir kaynak.
Sordum: Uzlaşma ne zaman tamamlanır?
Verdiği cevap can sıkıcı: "Birkaç aya kadar tamam olur."
* * *
Sözümüz Türkiye'yi yönetenlere.
Bir kere de zamanında davranmasını bilelim.
Bölgemizdeki gelişmeler kritik.
Yeni bir dönem açılıyor.
Fakat içte ve dışta riskler var.
* * *
Evet: Astana konferansı bir fırsat.
Doğru yönelişleri hızlandırabilir.
Fakat: Farkında mısınız?
Türkiye masaya bir "zafer"le oturmuyor.
"Hatalı devlet" siciliyle orada olacağız.
Üçlü Moskova toplantısında yaşananlar öğretici olmalı.
Kendi özel taleplerimizi bildiriye yazdıramadık. Nesela PYD konusunda.
Ancak dolaylı sonuç alabildik.
* * *
Şimdi Türkiye kendisine bir fırsat yaratabilir. Elini güçlendirmek için.
Bir düşünelim: Mısır'la hızlı bir barış yapsak.
Kahire'yi elinden tutup Astana'ya götürsek.
Kimseye karşı değil. Yine bölge politikası için...
* * *
Son söz yerine soru:
İhvan, size mi daha yakın, yoksa Londra'ya mı?
Kritik dönemeçlerde İhvan kimi tercih eder?
AKP'yi mi, yoksa Batıyı mı?