Aztalan Prensesi

Tiranenalar, Lake Mills, Wisconsın'daki bakır yatağı yerleşimlerini M.Ö. 900 yılında terk ettikten 2000 yıl sonra, bu kez Aztalanlar gelip oraya yerleşir (Ergenekon, 29.6.19, Aydınlık). M.S. 1100 – 1300’e ait buluntular bu halkın civardaki orman yerlilerinden daha ileri ve karmaşık bir toplumsal yapıya, eşya ve adetlere sahip olduğunu gösterir.

YERLEŞKE

Aztalan’ın içten dışa üç sıra tahta surla korunduğunu görmek hala mümkün. Kavak ağacı benzeri “huş ağacı” gövdeleri birbirlerine bağlanıp, saman ve balçık karışımından kerpiçle sıvanıyor. Bu ahşap surlar boyunca yüksek gözetleme kuleleri inşa ediliyor. Bu surları sonra; Batı Asya göçmeni İngiliz, İskandinav vb. asıllı Amerikan askerleri, Türkçeyle akraba dil konuşan “Yerliler"den öğrenip bakır rengine çalan, güneş yanığı tenlerine atfen “Kızılderili” dedikleri “soylara” karşı korunmak için kullanıyor (Bkz.Alamo Filmi). Aztalan’ı güney doğu ve güneybatısında, üstünde siyasi ve dini amaçlı yapılara taban olarak yapılmış iki büyük piramit var. Kemik, geyik boynuzu, taş, midye ve bakır aletler ve süs eşyaları iyi el emeği ürünü. Bakır levhalara sarılmış gösterişli üçgen veya düz ok uçları, taş makaralar; yontma taştan çapalar ve çok miktarda deniz kabuğundan yapılma yassı boncuk mevcut. Çanak ve çömleklerin tasarımları çekici, dış yüzeyleri pürüzsüz. Aralarında uzun boyunlu şişeler, düz tabaklar, kulak biçimli kulpları olan, eğik omuzları bezenmiş yuvarlak küpler, zarif çömlekler, sebze ve hayvan biçimli çanaklar var. Aztalanlar; Mississippi Nehri havzasında Illinois’in Cohakia, Batı Tennessee, Arkansas, Louisiana, Batı Kentucky, Indiana kültürlerine ait ören yerlerinde yaşayanlarla ortak adetlere, yaşam tarzı ve piramitlere sahipler. Ve Amerikan tarihinin “Orta Mississippi Dönemi” üst uygarlığının en kuzey temsilcileri. Avcılık, toplayıcılık, balıkçılık, bostancılık ve ticaret yapıyorlar (W.C. McKern, 1969, The Stockaded Indian Village, The Ancient Aztalan Story, 1969, Lake Mills Aztalan Historical Society).

http://www.burlingtonnews.net/centerindiansc.html

ADETLER

Aztalan halkı, yuvarlak veya dörtgen tek gözlü evlerde yaşamışlar. Toprağa çaktıkları dört kazığın etrafını çevirerek veya açtıkları hendeklerin çatısını örterek ev yapıyorlar. İçeriye belirsiz dar aralıklardan giriliyor. Ahşap duvarlar yine kerpiçle sıvalı (Kathy Schnider, 1964). O dönemde ölülerin yakıldığı, kömürleşmiş iskeletlerin bulunduğu bir çukur da kullanılmış. Ancak Prenses Mezarı 20-25 yaşlarında bir kadına ait. Omuzları, karnı ve dizlerin altı bileklerine kadar üç yerinde toplam 1,978 adet beyaz deniz kabuğuyla süslü. Prensesin Milwaukee Müzesi'nde sergilenmesine Wisconsinlı “Hochunk Halkı” itiraz edince tekrar eski kurganına defnediliyor (WarrenKruger, Aztalan Müzesi, 22.6.2019). Araştırmalara göre Mississippi Havzası kültürü, önce Meksika’da başlayıp, nehir boyunca ürettikleri gıda ve eşyalarla hem ortak, hem yerel özellikleri olan yüksek bir uygarlığa erişmiş. Başlıcaları Kuzey Alabama, Cumberland (Tennessee), renkli çömlekleriyle Arkansas ve Illinois Monk’s Mound (Keşiş Höyüğü) kültürleri. Aztalanlar ise Keşiş Höyüğü adetlerine sahip olup öncülleri Tyranenalar ile özleri Meksika dolayısıyla ilişkili. Aztalan öyle önemlidir ki, 29 Mayıs 1848’de Wisconsin Eyaleti kurulduğunda başkent adayıdır, fakat Madison kazanır. Bugün ABD’de pek çok eyalet, yer, nehir, dağ ve ova ismi yerlilere aittir. Başında Wisconsin ismi gelir. Yerel dil Algonkuca'da “uzun nehir”, Chippewa (Wisc)/Ojimba (Kanada), Anishinabe dilinde ise “Ouisconsin” kelimesi “çayır” veya “sulak yer” demektir. Aynı şekilde "Az-tek", "Az-er", "Az-talan"da “As” kelimesi ortaktır. Çünkü Z ve S sesleri konuşurken sürekli yer değiştirir. Böylece As Türklerin oturduğu yer olduğu ve anlamı güneşin doğduğu yer olan Anadolu’ya önceleri Asya (Asia) denirken, bu isim sonra Avrupa dahil bütün kıtaya atfedilip Türkiye’ye Küçük Asya (Asia Minor) denmiştir.