Başkanlıkla Meclis ekonomi dışına atılıyor!

Ülkenin gündemine anlamsız biçimde getirilen ve en hassas zamanda dayatılan başkanlık sistemi gerçekleştiği takdirde ekonomik sistemimizin de değişeceği ve tek adama dayalı bir piyasa ekonomisi (çarşafa dolanan ekonomi) yaratılacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.

Nasıl mı? Açıklayalım. Başkanın en önemli yetkilerinden biri bakanların başkan tarafından atanması ve görevden alınması. Diğer önemli yetki bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile teşkilât yapısının başkanlık kararnamesi ile düzenlenebilir olması.

Başkan isterse bakanlık kurabilecek, kaldırabilecek, bakanlık teşkilat yapısını istediği gibi oluşturacak. Başkanlık kararnamesi ile yani başkanın akıl, ruh, bilgi, donanım yapısına ve danışmanlarının liyakatine göre bakanlar atanacak, bakanlıklar kaldırılacak ve bakanlık teşkilatı oluşturulacak.

Böyle bir sistemde bürokratın bağımsızlığından söz etmek söz konusu değil. Başkanlık kararnamesi ile kurulan bakanlık teşkilatını oluşturan tüm bürokratlar ve personelin yasaları uygulamada tarafsız, bazı zaman dikleşen tavırları ve kamu yararı için direnme gücü olamayacaktır.

Düşünün Maliye Bakanlığı teşkilat yapısı başkan tarafından yeniden belirleniyor. Bu bakanlığın vergi toplama, vatandaşa karşı devletin gücünü gösterme misyonu ortadan kalkacak, maliye uygulama birimi haline dönüşecek. Teftiş ve denetim birimlerinin etkin ve bağımsız çalışması tarihe gömülecektir. Başkan denetim ve teftiş silahını eline alacaktır.

Hazine bakanı başkan ne derse onu yapacak. Hazine borç idaresi donanımlı teknisyenlerin elinden alınacak başkanın etrafındaki danışmanlar ordusuna geçecek. Hazine memurları emirleri yerine getiren uygulama birimleri haline gelecek.

Tasarıda yer alan hükümler şöyle.

“Başkan, genel siyasetin yürütülmesinde ihtiyaç duyduğu konularda başkanlık kararnamesi çıkarabilir. Bir konuda Başkanlık kararnamesi çıkarılabilmesi için kanunlarda o konuyu düzenleyen uygulanabilir açık hükümlerin bulunmaması şarttır. Kişi hak ve hürriyetleri kararname ile düzenlenemez. Kararnameler ile kanunlarda aynı konuda farklı hüküm bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanır.

Başkan, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilir.”

Bu hüküm bakanlıkların yapısıyla ilgili başkanlık kararnamesi ile aynı değildir. Bakanlıklar başkanlık kararnamesi ile yeniden ihdas edilebilir. Bu hususta tasarı oldukça eksik ve ileride sorun

yaratacak çelişkilerle doludur.

Devlet kamu hizmetlerini yaparken çeşitli kuruluşlara sahiptir. Yüksek yargı organları, bakanlıklar, bakanlıklara bağlı kurum ve kuruluşlar genel bütçeli idareler olarak bilinir ve ödeneklerini genel bütçeden alırlar.

Bunun yanında harcamaları özel gelirleri ile sağlanan ve genel bütçe dışında yürütülen bütçelere sahip kamu hizmeti yapan katma bütçeli idareler de bu sistemin içindedir. Devlet katma bütçeli idarelere milli dayanışma içinde hazine yardımlarında bulunur.

Bütün genel bütçeli idareler ve diğer kamu kurum ve kuruluşlar başkanlık kararnameleri ile etkilenir hale gelecektir. Bu da kamu hizmetlerinin başkanın istediği biçimde yönlendirilmesine yol açması yüksek ihtimaldir.

Başkan genel bütçeli bakanlıkları kuruyor ve kaldırıyor. Bunu kararname ile yapıyor. Fakat bütçelerini Meclis onaylıyor. Burada Meclis ile başkan arasında bütçe konularında ciddi ihtilafların çıkması kaçınılmazdır. Bütçe delinmelerinde ne olacak, bu belirsizdir.

Uzun yıllardır oturmuş ve bir ayar tutturmuş devlet yapısı ve bürokrasi başkanlık rejimi ile ters yüz olacak. Başkanlık sisteminin rejim değişikliği yaratmayacağı iddia ediliyor. Oysa kamu hizmetlerinin yürütülmesi ve bütçe sistemi bile tek başına yeni bir kamusal hizmet sistemi getiriyor ki buna Meclis'i korusanız dahi “Başkanlık Rejimi”, demek durumundayız. Çünkü Meclis ekonomi dışına çıkıyor.

Değerli milletvekilleri! Yeni bir piyasa ekonomisi düzenine yol açacak çok kötü hazırlanmış, çelişkilerle dolu ve birçok sorun yaratacak şu anayasa değişiklik tasarısını elinizin tersi ile itin; siz de kurtulun ülke de kurtulsun. Çünkü büyük sorumluluk içindesiniz. Tarih bugünleri not ediyor…