Besleme-uyarma etkisi
Uyarma-Besleme Etkisi, ekonomi dilinde bir sektörün diğer sektöre yarattığı talebe “uyarma”, bir sektörün diğer sektöre sağladığı ara girdiye ise “besleme” etkisi denir.
İktisatçılar arasında genel kanı, Sanayi sektörünün UYARMA VE BESLEME etkisinin tarım ve hizmetler sektörlerine göre daha kuvvetli olduğu yönündedir.
Kanaatim de aynı yöndedir.
Sonuçta sanayi sektörünün güçlenmesi, hizmetler sektörüne olan talebi arttırmaktadır.
Sanayi sektörü aynı zamanda hizmetler sektörünün gelişmesi için gereksinim duyduğu girdileri de sağlayan sektördür.
Buradan gelmek istediğim nokta, Türkiye’nin önündeki en büyük sorun olan ve gittikçe kronikleşen İSTİHDAM sorununu nasıl çözeriz.
TAM İSTİHDAM hedefine hangi yollardan ulaşılabilir konusunu tartışmak.
Öncelikle tarımdan neden buraya kadar söz etmedim onu anlatayım.
Tarımın, insanlığın en temel ihtiyaçlarından olan “gıda, giyim” konusunda vazgeçilemez olmanın ötesinde STRATEJİK bir anlam taşıdığını, yaşadığımız salgın süreci bir kez daha kanıtlamaktadır. Bu stratejik önemi başka bir gün yazmak istiyorum. Ama konu sürdürülebilir tam istihdam hedefi olunca tarım sektörü doğası gereği konu dışında kalıyor.
Tarımın, istihdam açısından önemini kaybetmesinin istatistiksel verilerini Teori Dergisi'nin Haziran 2020 sayısındaki “Milli Demokratik Devrimin Ekonomik Makro Hedefleri Nelerdir? “başlıklı yazımda açıklamıştım.
Büyüme ve sosyolojik değişim sürecinde, tarımın istihdam ve GSYH içindeki payı sürekli düşmektedir.
Gelişmiş kapitalist ülkelerde tarımın istihdam ve milli gelir içindeki payı yüzde 1’ler seviyesindedir.
Gerek gelişmekte olan ülkelerde gerekse de gelişmiş ülkelerde istihdam tarımdan, önce sanayi, daha sonra ise daha ağırlıklı olarak hizmetler sektörüne doğru kaymaktadır.
Bu da bize şunu göstermektedir. Tam istihdam hedefinde; içinde sağlık, eğitim, ulaşım, turizm gibi alt sektörler olan hizmetler sektörü çok önemli bir yer taşımaktadır.
Evet, TAM İSTİHDAMDA hizmetler sektörü çok önemli bir kapasiteye sahiptir.
Ancak hizmetler sektöründe gelişmeyi tetikleyen en önemli unsur sanayi sektöründeki gelişmedir.
TAM İSTİHDAM hedefinde, kendisi ile birlikte diğer sektörleri de tetikleyecek olan SANAYİ SEKTÖRÜDÜR.
İTHAL İKAMESİ hedefli, planlı, stratejik sektörlerde kamunun başı çektiği sanayileşme, kronikleşen İŞSİZLİĞİ çözmenin tek anahtarıdır.