Büyüme aldatmacası!

TÜİK 2017 ikinci çeyrek büyüme rakamlarını açıkladı. Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) yüzde 5.1 artmış.

BÜYÜMÜŞÜZ!

Üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla tahmini, 2017 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 16.3 artarak 734 milyar 211 milyon TL oldu. Bunun dolar ifadesi 205 milyon dolar.
2017 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre tarım sektörü yüzde 4.7, sanayi sektörü yüzde 6.3, inşaat sektörü yüzde 6.8 arttı. Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri ise yüzde 5.7 arttı.
Mal ve hizmet ihracatı, 2017 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 10.5, ithalatı ise yüzde 2.3 arttı. Bunun yanında hane halkı harcamaları yüzde 3.2 artarken devletin tüketim harcamaları yüzde 4.3 azaldı.

NEDİR BU BÜYÜME?

Ekonomik büyüme esas itibarıyla ekonominin üretim kapasitesinin artırılması ve dolayısıyla daha fazla mal ve hizmet üretilmesidir. Reel olarak karşılaştırılan döneme göre GSYH’nın artmasıdır.
Büyüme reel büyüme ve nominal büyüme olarak gerçekleşir. Belli bir yıl baz alınarak sabit fiyatlarla büyüme reel büyümedir. Cari fiyatlarla hesaplanan büyüme nominal büyüme oranını gösterir.
GSYH bir ülke sınırları içerisinde belirli bir dönemde genellikle 1 yılda üretilen mal ve hizmetlerin parasal değeridir.
Üretim yöntemi ile GSYH sanayi, inşaat sektörü, tarım sektörü ve hizmetler sektörü üretiminden elde edilen katma değerler toplamıdır.

KATMA DEĞER NEDİR?

Bir ülkede yapılan tüm ekonomik faaliyetler sonucunda yaratılan tüm mal ve hizmetlerin üretim değerinden bu mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılan girdilerin bedeli düşüldüğünde kalan tutar o ekonominin veya sektörün yarattığı katma değerdir.

BÜYÜME RAKAMLARINDA MAKYAJ

Milli gelir hesaplamalarında sürekli hesaplama yöntemleri ile oynanarak dönemsel karşılaştırılması daha da zorlaşacak makyajlar yapılıyor. BETAM’ın 17/217 sayılı Araştırma Notu’nda bu konuda yapılan tespit her şeyi ortaya koymaya yetiyor. “TÜİK’in yayınladığı yeni milli gelir serileri ile büyümeye katkı hesaplarını eski serilerde olduğu gibi kolayca yapmak artık mümkün değil. Hem ana seriler ile onu oluşturan alt serilerin toplamı arasında, yöntemden kaynaklı bir fark oluştu, hem de yeni yöntemde reel fiyatlarla stok değişiklikleri TÜİK tarafından yayınlanmamaktadır.”
Rakamları güzel göstermek için sık sık yöntem değişiklikleri sağlıklı ölçmeleri de zorlaştırıyor. Rakamlar da pembe tablolarla sunulmuş oluyor.

BÜYÜME BALONU

GSYH içindeki katma değerlere baktığımızda inşaat sektöründe ciddi bir artış söz konusu. Bu da spekülatif yatırımların artması demek. Verilen teşvik ve destekler esas artması gereken makine ve teçhizat yatırımlarında artışa yol açmıyor. Rant yaratan alanlar büyüyor.
Öte yandan büyümeyi finanse eden kredi sistemindeki Kredi Garanti Fonu desteği de ileride çıkacak yangının sebebi olacak. Bir türlü anlatamıyoruz; borçla finanse edilen büyüme, kırılgan bir ekonomi yaratmaktadır. Yurtiçi tasarrufunuz yok, tüketen bir ekonomisiniz ve artık borç almakta zorlanıyorsunuz. Bu ekonomi içinde büyümüşsünüz. Bu büyümeye gerçek büyüme denmez. Olsa olsa geçici saadet denir. Büyümedeki bu tablo bardağın boş tarafının dolu tarafından daha fazla olduğunu bize gösteriyor.