Çağdaş Yenimahalle

1947’de CHP Hasan Saka Hükümeti ve Ankara Belediye Başkanı Ragıp Tüzün’ün gayretleri ile memurların ev sorununa çözüm getiren 2085 konutluk Yenimahalle semtinin temeli atılır. Çevresinde A.O.Ç. (1925), Akköprü (Selçuklu), Şentepe, Karşıyaka ve İvedik Köyleri vardır. Arsa tahsis sözleşmesi (1949) ile metrekaresi 25 kuruştan, ucuz arsalar sahiplerine ev yapmak üzere devredilir. Zemin katını yaptıran herkes, Emlak Bankası’ndan 20 yıl vadeli düşük faizli kredi alır. İnşaatlar 1952’de biter. Bitişik yapı düzenine sahip iki üç katlı, ön ve arkaları bahçeli evlerin; birbirini dik kesen sokaklar boyunca dizilmesi, komşuluk ilişkilerine uygun bir ortam sağlar. Komşuluk ayrışma, yabancılaşma ve yalnızlığı engelleyen; farklılıklara bakmaksızın toplumu birleştirici bir harç, huzur verici bir güvencedir. Yenimahalle buraya yerleşen memur, milletvekili, öğretmen ve esnaf nüfusa Ankara’da bir yurt olmakla kalmaz, semt sakinleri arasındaki iyi ilişkiler yaşlı genç herkese bir Yenimahallelilik kimliği, vatandaşlık bilinci ve çağdaşlık kazandırır. Böylece Altındağ ve Çankaya ile birlikte başkent nüfusunun yüzde 10’u barındıran üç merkez ilçesinden biri olmuştur.

BEŞİNCİ DURAK

On bir duraktan meydana gelen Yenimahalle’yi, Ulus’a oradan Kızılay’a elektrikli trolleybüsler ve dolmuşlar bağlardı. Belediye, kaymakamlık, karakol, postane, sağlık merkezleri, eczaneleri, otel ve lokantaları; dükkân, manav, pastane balıkçı ve fırınları ile beşinci durak, şimdi olduğu gibi semt merkeziydi. Oradaki parka her hafta pazar yeri, bayramlarda ise salıncaklar kurulurdu. Fatih, Yunus Emre, Barbaros, Gazi Osmanpaşa, Öğretmen Kubilay ilkokulları, Yenimahalle Ortaokulu, Halide Edip ve Mustafa Kemal Liseleri pek çok öğrenciyi yetiştirdi; Türkiye’ye sanatçılar, devlet adamları ve akademisyenler kazandırdı. Halkevi henüz kapanmamıştı. Çocuk bahçeleri iyi tasarlanmıştı. TV’den önce Ankara Radyosu’nda Yurttan Sesleri, Mikrofonda Tiyatroyu, Arkası Yarını, Orhan Boran’ın bilgi yarışmasını, Jülide Gülizar’dan haberleri, çocuk saatini dinler, Alemdar Sinemasında yabancı, Seyran Sineması’nda yerli filmleri seyrederdik. Durağın büfesinde gazeteden başka Jules Verne ile Türk ve dünya edebiyatından seçme romanları bulmak mümkündü. İzcilik, paraşütçülük, futbol, Doğu sporları, cimnastik gençler arasında yaygındı. Okuyan çoğunluk için sıra Ankara, ODTÜ ve Gazi Üniversitesi’ne gelirdi. Mağazalar, terziler, ayakkabıcılar herkes içindi. Semt ebeleri doğuma gider, Kore gazisi bir sağlık memuru iğne yapacağı evlere uğrar, nikâhlar belediyenin altında kıyılır, Çavuşoğlu camiinde namazı kılınanlar Cebeci’ye veya Karşıyaka’ya defnedilirdi. Hasılı Yenimahalle kendisine yeterli bir ilçeydi.

KOMŞULUK İLİŞKİLERİ

Oğuzlar Sokak’ın bahçelerinde hanımeli, leylak, gül ve zambakların yanı sıra; kiraz, vişne, kayısı, elma, armut, erik, dut ve ceviz ağaçları vardı. Soğuk Demircilik ders kitabının yazarı ve Büyük Taarruz sonrası Arif Bey Fırkasından Ankara Gücü’ne gelen, Altınörs İdman Yurdu oyuncusu, komşumuz Naim Örsmen’in havuzlu bahçesindeki kırmızı demirden üçlü salıncak göz kamaştırırdı. Eski komşular yeni gelenlere "Hoş geldin’e" gider, bayramlarda çocuklara yeni kıyafet alınır, erkekler takım elbise, kadınlar ise en şık tayyörlerini giyerdi. Bu evlerin şık mobilya, avize ve değerli halılarla döşenmiş misafir odaları olurdu. Yılbaşında Alemdar sineması gece düzenler, bazan sokak sakinleri birlikte Ulus’taki Büyük Tiyatroya veya Opera’ya giderdi. Yazın küçük balkonunda eşiyle oturan bir komşuya başka bir komşu tavla için konuk olur; çocuklar sokakta saklambaç oynardı. Kimi ise bisiklet kiralayıp gezerdi. Susuz Yaz filminin gösterildiği yazlık sinemalar dolar taşardı. En güzeli Alemdar Sineması’nın terasındaki yazlık sinemanın perdesini tersinden seyretmekti. Akşamları sokaktan hiç araba geçmez, uzaktan bekçi düdükleri duyulurdu. Bazı geceler gitar, ağız mızıkası, mandolinler eşliğinde Özcan Hanımın eşi Behiç Beye söylediği Türkçe tangolar sessizliği bozardı. Köşedeki Vardar Pastanesi’nin dondurması pek lezzetliydi. Gelin ve damat düğün sonrası evlerine; bir abinin orguyla çaldığı La Cumparsita ile girmişti. Ziya Aydıntan, Turgut Kurdaş, Ayşe Karaböcek, Nurettin Çamlıdağ, Atilla İçli, İlhan Feyman, Yurdaer Doğulu, Güldal Mumcu, Hikmet Çetin, Levent Kırca ve Fethi Yaşar Çağdaş Yenimahalle’nin yetiştirdiği ünlüler arasındadır. (B. Ergenekon, 1995, Yenimahalle’de Komşuluk İlişkileri, Hacettepe Üniv.; Ergin Taner, 2015, Bir Zamanlar Yenimahalle ve Yenimahalleliler, İşkur Matbaası, Ankara; İlhami Yangın, Cumhuriyeti Ankara Gücü Futbolcuları ilan etmişti, www.avazturk.com)