Cari açık ve enflasyonu

Türkiye’de enflasyonu oluşturan temel neden yıllardan bu yana kapatılamayan cari açıktır. Cari açık hepimizin bildiği gibi döviz girdi ve çıktısı arasındaki olumsuz farktır.
Geçen gün TÜİK tarafından açıklanan 2023 yılı ekim ayı dış ticaret istatistiklerine göre; ekim ayı dış ticaret açığı 2022 yılı Ekim ayına kıyasla yüzde 17.5 oranında azalmış. Geçen yıl ekim ayında ihracat-ithalat farkı 7 milyar 902 milyon dolar iken bu yıl ekim ayında bu fark 6 milyar 519 milyon dolara düşmüş.
Aynı dönem, ithalat-ihracat tutarları ise şöyle gerçekleşmiş:

• Bu yıl ekim ayı ithalatı: 29.389.872 bin dolar. 2022 yılı ekim ayı ithalatı 29.202.395 bin dolar.

• İhracat ise: Ekim 2023, 22.871.100 bin dolar, Ekim 2022, 21.300.785 bin dolar. Çok fazla rakam detayına boğmak istemiyorum. Ticaret açığını düşüren gerçek rakam 27 fasıl kodlu enerji ithalatındaki toplam ithalat tutarının değişmesidir.

FASIL 27'NİN ÖNEMİ

27 fasıl kodlu enerji ithalatı tutarları aşağıdaki gibi;
2023 ekim ayı enerji ithalatı 5.379.917 bin dolar. 2022 ekim ayı enerji ithalatı ise 7.451.432 bin dolar. Tutarlardan da görüleceği gibi enerji ithalatı bir yılda 2 milyar dolardan fazla düşmüş. Bu düşüş acaba bizim daha az enerji ithal ettiğimiz anlamına mı geliyor? Yoksa sebep başka bir şey midir?
Bunu ana enerji ithalatımız olan ham petrol ithalat miktarlarını karşılaştırarak anlamaya çalışalım.
Türkiye ekim 2023 ayında toplam 2.943.012 ton ham petrol ithal etmiş. 2022 yılı ekim ayında ise 2.884.087 ton ham petrol ithalatı yapmış. Dikkat edilirse ödediğimiz tutar düşse bile, aslında ithalat ettiğimiz tutarda ciddi miktarda artmış.
Sonuç olarak 2023 Ekim ayında, geçen yıl ekim ayına göre daha fazla enerji ithal ettiğimiz halde ödediğimiz rakam düşmüştür. Ticaret açığındaki düşüş bizim ona yaptığımız olumlu katkıdan dolayı değil, dünya enerji fiyatlarındaki düşüşten kaynaklanmaktadır.

KURU LAF KALABALIĞI...

Dış ticaret açığındaki düşüşü başka bir açıdan da değerlendirmek gerekir. Bizim ana ithalat girdimiz olan enerji fiyatlarında geçen seneye nazaran bu sene ciddi bir düşüş bulunmaktadır. Bu düşüşün dış ticaret açığını etkilemek yanında ayrıca enflasyona da olumlu etki ederek, düşüşe neden olması gerekmektedir.
Dünyada bir sürü kuru laf kalabalığının aksine, enflasyonda belirgin bir düşüş bulunmaktadır. İşte enflasyonda bu düşüşü belirleyen dünya enerji fiyatlarındaki gerilemedir. Ancak bizde enflasyon, yine bir sürü kuru laf kalabalığı arasında düşmemektedir. Talebi geriletmek, bununla birlikte sayfalar dolusu gerekçe ardı ardına sıralanmaktadır. Ama enflasyonun ana nedeni olan enerji fiyatlarındaki düşüş enflasyona etki edememektedir. Türkiye’yi gerçekten üretim devrimi beklemektedir. Tüm bu sorunların çözüldüğü, Türkiye’yi geleceği parlak, geleceğimize güvenle bakmamızı sağlayacak üretim devrimi günleri yakınlaşmaktadır.