Çin sosyalizminin yeni atağı

Amerikan seçimlerinde yaşanan kargaşa, ABD’nin çöküşünün somut bir yansımasıdır. Buna kuşku yok. ABD Başkanı kim olursa olsun, iç karışıklıklar sürecektir. Bu sarsıcı iç çalkalanmalar ABD’nin dünyaya hegemonya dayatmasından vazgeçmesiyle sonlanacaktır.

GİDENİ BIRAKIP GELENE BAKALIM

Dikkatimizi gerileyene değil, gelişmekte olana yöneltmemiz gerekir.

Çin’in 14. Beş Yıllık Planı ve 2035 yılına uzanan 15 yıllık hedefleri, Çin’in kendisinde de önemli değişikliklerin habercisi. Çin sosyalizmi yeni bir atak yapıyor.

Bugün belirginleşen bu süreç Çin’de 2006 yılında, 11. Beş Yıllık Plan ile başlamıştır. 2012 yılında Xi Jinping’in ÇKP Genel Sekreteri seçilmesiyle, 1992-2002 yılları arasında uygulanan, neo- liberalizme açık kapı bırakan çizgi terkedilmiş, Mao döneminde başarısı kanıtlanan Çin’in kendi gücüne dayanarak kalkınma çizgisi yeniden hâkim olmuştur. Çinliler bu durumu “Çin’e özgü sosyalizmin yeni dönemi” olarak adlandırıyor.

ÇİN’DE BAŞ ÇELİŞME DEĞİŞTİ Mİ?

Evet değişti! Çin Komünist Partisi (ÇKP) 19. Genel Kurultayı 18 Ekim 2017 tarihinde Pekin'de toplandı. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, 18. ÇKP Merkez Komitesi adına 19. Genel Kurultay’a bir rapor sundu. Xi şu ifadeleri kullandı: “Çin’e özgü sosyalizm yeni bir döneme girerken, Çin toplumunun önünde duran baş çelişme de değişti. Şimdi önümüze çıkan, dengesiz ve yetersiz gelişme ile insanların daha iyi bir yaşam için sürekli büyüyen ihtiyaçları arasındaki çelişmedir.” (1)

Baş çelişmenin değişmesi, Çin’e özgü sosyalizmde “yeni dönem”in anahtarıdır. Baş çelişmenin değiştirilmesi, esas olarak kalkınma felsefesinin ve stratejisinin değiştirilmesi gerektiği anlamına geliyor. Çin, Parti ve devletteki değişimden başlayarak, ülkeyi daha ileri bir toplumsal yapıya taşıyor.

14. BEŞ YILLIK PLAN İLE HEDEFLENENLER

ÇKP Merkez Komitesinin, Ulusal Ekonomik ve Sosyal Kalkınma için 14. Beş Yıllık Planı (2021-2025) ve 2035 Yılına Kadar Uzun Vadeli Hedefleri formüle etme önerilerinin, Pekin'de düzenlenen 19. ÇKP Merkez Komitesinin beşinci genel oturumunda kabul edildiğini geçen hafta ele almıştık.

ÇKP, Parti liderliğinin 14. Beş Yıllık Planı ve uzun vadeli hedeflerine ilişkin önerilerini tam metin olarak açıkladı. Xi Jinping'in yaptığı aydınlatıcı konuşmasını da yayımladı. (2)

ÇKP’nin yaptığı açıklamaya göre:

Xi liderliğindeki bir taslak hazırlama grubu, ÇKP MK’nın ilk genel toplantısını yaptığı 13 Nisan'da resmi olarak başladı. Çeşitli sektörlerden kapsamlı yorum ve öneriler yapıldı.

Xi önderliğinde taslak hazırlama grubu, tüm yorum ve önerileri parça parça inceledi, öneriler üzerine tartışmalar düzenledi ve taslağı defalarca yeniledi. Toplam 546 yorum ve öneriyle taslağın geliştirildiğini belirten Xi, taslak hazırlama sürecini "ÇKP'nin parti içi demokrasisinin ve Çin'in sosyalist demokrasisinin canlı bir örneği" olarak niteledi.

Xi, taslağın hazırlanmasında " 5 ilişkinin doğru ele aldığını” vurguladı. Bu 5 ilişki şöyle tanımlanıyor: 1. Yenilik yapma ile geçmiş başarılar üzerine inşa etmek arasındaki ilişki, 2. Hükümet ile piyasa arasındaki ilişki, 3. Dışa açılma ile kendi kaynaklarına dayanmak arasındaki ilişki, 4. Kalkınma ile güvenlik arasındaki ilişki, 5. Strateji ile taktikler arasındaki ilişkiler.

YÜKSEK KALİTELİ GELİŞİM

Xi, Çin'in 14. Beş Yıllık Plan döneminde yüksek kaliteli kalkınmayı teşvik etmeye odaklanması gerektiğini söyledi.

Xi, riskleri ve dış değişikliklerin getirdiği zorlukları aşmak için ön almak amacıyla, Çin'in kendi meseleleriyle ilgilenmeye ve kalkınma kalitesini iyileştirmeye odaklanması gerektiğini söyledi.

Xi ayrıca, yeni kalkınma felsefesine bağlı kalma, arz yönlü yapısal reformu derinleştirmeye odaklanma, kalkınma modelini tüm insanlara gerçek faydalar sağlayacak şekilde dönüştürme çabalarını vurguladı.

Çin'in ekonomik kalkınma düzeyini yükseltmenin yanı sıra küresel ekonomik işbirliği ve rekabette yeni avantajlar elde etmek için iç ve dış pazarların birbirini destekleyebileceği yeni bir kalkınma modeli oluşturulduğunu da belirtti.

Xi, yeni kalkınma modelinin hiçbir şekilde içe kapalı bir ekonomik model olmayacağını dile getirerek, bunun yerine hem iç hem de dış pazarları içeren açık bir ikili döngünün kurulacağını vurguladı.

“Geniş ölçekli ve pürüzsüz bir iç ekonomik dolaşımın teşvik edilmesi, küresel kaynakların daha iyi çekilmesine, iç ihtiyaçların karşılanmasına, endüstriyel ve teknolojik gelişmenin yükseltilmesine ve küresel ekonomik işbirliği ve rekabette yeni avantajların teşvik edilmesine yardımcı olacaktır” dedi.

SOSYALİZMİN VAZGEÇİLMEZ HEDEFİ: ORTAK REFAH

Xi, "ortak refahın" önemini yineleyerek, bunun sosyalizmin temel bir gereği ve tüm Çin halkının ortak arzusu olduğunu söyledi.

Xi, her açıdan modern bir sosyalist ülke inşa etme yolculuğuna çıkarken, herkes için ortak refahı teşvik etmenin daha fazla önemsenmesi gerektiğini vurguladı.

Xi, "herkes için ortak refahın teşvik edilmesinde daha dikkate değer ve önemli ilerleme sağlama" ve "ortak refahı ilerletmek için sağlam çabalarda bulunma" çağrısının, Mart 2012’de Çin Halk Meclisi’ne sunulacak ÇKP MK Önerisi’nde yer aldığını belirtti.

Başkan, bu tür ifadelerin ilk kez ÇKP Merkez Komitesi belgelerine dahil edildiğini de sözlerine ekledi.

Xi, açıklayıcı konuşmasında, 14. Beş Yıllık Plan döneminde hem kalkınma hem de güvenlik sağlamanın yanı sıra halkın yeni kalkınma felsefeni anlamasının önemine öncelikle vurgu yaptı.

‘DIŞA AÇILMA VE REFORM’ POLİTİKASINDA DEĞİŞİKLİK

Xi Jinping 2 Kasım 2020 Pazartesi günü de Merkez Komitesi'nin Genel Reformu Derinleştirme Grubu’nun 16. Toplantısı’na başkanlık etti. (3)

Xi, Çin’in 14. Beş Yıllık Plan döneminde (2021-25) yeni bir kalkınma aşamasına girdiğini ve “Dışa Açılma ve Reform” politikasında yeni bir dönüm noktasına gelindiğini söyledi.

Xi, Çin toplumundaki ana çelişkilerdeki değişikliklerle ortaya çıkan yeni gereksinimlerin, karmaşık uluslararası ortamın getirdiği zorlukların ve reformun ilerletilmesinin son aşamasındaki yeni görevlerin derinlemesine anlaşılması çağrısında bulundu. “Yeni kalkınma felsefesini hayata geçirmek, yüksek kaliteli geliştirme peşinde koşmak, yeni bir gelişim modeli için çalışmak ve öne çıkan sorunları çözmeye odaklanmak önemlidir,” dedi.

KAMU İKTİSADİ TEŞEKKÜLLERİ ESAS

Toplantıdan sonra yapılan açıklamaya göre, iktisadi devlet teşebbüslerinin daha güçlü, daha iyi ve daha büyük hale getirmek, devlete ait varlıkların kaybına karşı kararlı bir şekilde mücadele etme görevi benimsendi. “Kamu sektörünü daha rekabetçi, yenilikçi, denetimi kurumlaştıran ve etkili uygulamalar geliştiren, daha yetenekli ve risklere direnebilir hale getirmek önemlidir” dendi.

Açıklamada, Çin'in çevrenin korunmasına öncelik vermek ve ormanları ve otlakları korumak için çeşitli düzeylerdeki hükümet yetkililerinin sorumluluğunu açıklığa kavuşturmak için daha geniş tedbirlerin bir parçası olarak bir "Orman Şefleri" sistemi getireceği belirtildi.

Toplantıda şirketlerin borsaya açılması mekanizmasını iyileştirmek için bir politika belgesi kabul edildi. Menkul kıymetlerde suiistimali önlemeyi hedefleyen bir kılavuz da onaylandı.

Bu toplantıdan sonra, Alibaba’nın sahibi Jack Ma’nın Ant Group isimli şirketinin halka açılma işlemi, Şanghay Borsası tarafından durduruldu.

Açıklamada, önümüzdeki beş yıl içinde eğitimin yapısını iyileştirmek ve kentsel ve kırsal alanlar arasındaki ayrımı daraltmak için adımlar atarak, eğitimde genel reformu derinleştirecek sürekli çaba gösterileceğinin taahhüt edildiği belirtildi.

Adil rekabeti iyileştirme, yenilikçilik ve endüstri zincirlerinin koşullara uyumlu hale getirme, piyasa oyuncularının canlılığını teşvik etme ve gelir dağılımını iyileştirme konusunda daha fazla ilerleme kaydedilmesi gerektiğini vurguladılar.

SONUÇ: KAMUCU UYGARLIK YÜKSELİŞTE

ABD’nin çöküşünde yansımasını bulan, bireysel kar sisteminin artık insanlığı ve dünyamızı tehdit edecek düzeye gelmiş olmasıdır. İnsanlık, doğayı ve insanlığı koruyarak gelişmenin yolunu bulmuştur. Asya’dan yükselen uygarlık kamucu bir uygarlıktır. Daha insancıldır ve ortak refahı geliştirmeyi temel ilke belirlemiştir. Türkiye, Atlantik sisteminin dayatmalarını aşmak için üretim devrimini uygulayacak ve mutlaka yükselen Asya uygarlığında öncü konumlara çıkacaktır.

1- http://www.xinhuanet.com/english/download/Xi_Jinping's_report_at_19th_CPC_National_Congress.pdf

2- http://en.qstheory.cn/2020-11/04/c_560761.htm

3 http://en.qstheory.cn/2020-11/03/c_560465.htm