Çin'in Kuşak ve Yol'una Trump'tan umutsuz yanıt

Trump’ın eski danışmanlarından Dan Slane, Çin’in 1 trilyon dolarlık Kuşak ve Yol girişimini şu sözlerle tanımlıyor: “Bu, dünya tarihinde tek bir ülke ve halk tarafından başlatılan en büyük altyapı hamlesidir ve Çin’i dünyanın en büyük ekonomik gücü haline getirecektir”.

Trump’ın eski altyapı danışmanı Slane, “Trump için başarısızlık formülü” başlıklı makalesinde, “Eğer kendimize gelmezsek pek yakında Mandarin dilini öğrenmemiz gerekecek” diyor.

12 Şubat’ta Donald Trump, Çin’in Kuşak ve Yol projesine yanıt olarak hazırladığı Amerikan projesini açıkladı.

ABD’nin kağıt üzerindeki projesi 1.5 trilyon dolar idi!

Ama aslında bu rakam 200 milyar doları aşmıyordu.

Geri kalan kısmını özel sektörün karşılaması bekleniyordu. Ve daha çok beklenecek gibiydi!

Trump’ın “çılgın projesi” bir yerlerden de tanıdık geliyordu.

Amerikalı hukukçu ve “Kamu Bankacılığı Enstitüsü” Başkanı Ellen Brown, Amerikan kongresi ve tüm finansal kurumların Trump’ın projesine soğuk baktığını ortaya koyan bir makale kaleme aldı.

Brown, Amerikan özel bankacılık sisteminin bu derece büyük bir projeye girmesinin imkansıza yakın bir şey olduğunu yazdı.

Çünkü özel sektör, uzun vadeli yatırıma değil kısa süreli getirilere odaklıydı.

Çin’de ise Devlet ve Kamu bankalarının inanılmaz finansal güçleri böylesi bir dev inisiyatife olur veriyordu.

Çin’in kendi tarihsel yapısı ve felsefesi hep uzun vadeye yönelik olduğu için devletçi sistem de bu yönde vizyon sahibiydi.

Kuşak ve Yol girişimi, demiryolları, boru hatları, limanlar, otobanlar, fiberoptik ağlar ve enerji santralleriyle tüm Asya’yı dünyanın geri kalanıyla birleştirmeyi hedefliyor.

Bu, öyle kısa vadeli bir yatırım değil, orta ve uzun vadede herkesin yararlanacağı bir proje.

Citigroup Baş Ekonomisti Willem Buiter, “nitelikli kolaylaştırıcılık” olarak tanımladığı Çin finans sisteminde, Çin Merkez Bankası ve Bank of China gibi devlet bankalarının kamu çıkarları söz konusu olduğunda riskin yüksekliğine ya da karın az oluşuna bakmadan doğrudan para musluğunu açtığını söylüyor.

Bazıları bunu kötü bankacılık olarak nitelendirse de, finansal araştırmacı Chen Zhao, Harvard Rewiev’e yazdığı bir makalede, Çin’deki tasarruf oranının yüksek olması ve şirketlerin borsadan ziyade bankadan borçlanmasının riski azalttığını belirtiyor.

Tabii burada en önemli nokta da Çin’in elindeki 2 trilyon dolarlık dış ticaret fazlası.

Ellen Brown, makalesinde ABD’deki ekonomik kriz koşulları, çalkantılı siyasi sistem ve en önemlisi vahşi kapitalist serbest piyasacılığın “Kuşak ve Yol” alternatif çıkarmasına imkan vermediğini vurguluyor.

Oysa Çin’deki kamu yararı odaklı karma ekonomik sistem, Kuşak ve Yol için tüm engelleri aşıyor.