Daha fazla sosyalizm, daha mutlu Uygur!

ABD’nin Çin’i cezalandırmak amacıyla çıkarttığı “Uygur Zorunlu Çalışmayı Önleme Yasası”nın uygulanması 21 Haziran günü başlayacak. Bu yasaya göre, Sinciang Uygur Özerk Bölge menşeli ürünlerin, ya da Uygur Özerk Bölgesi’nde üretilen ürünleri kullanılarak üretilen malların ABD’ye girmesi yasaklanıyor. Sinciang, dünyanın en büyük pamuk üretim alanlarından biri.  Aynı şekilde güneş ve rüzgâr enerjisi malzemelerinin üretiminde de öyle. Ayrıca pek çok nadir elementin de bulunduğu en zengin maden sahası.

Joe Biden’in, Çin’in Uygur soykırımı yaptığı gerekçesiyle çıkarttığı “yasa”, ABD’nin Çin’e karşı yürüttüğü ticaret savaşına “liberal” bir kılıftan başka bir şey değil. “Yasa” ile Çin’den gelen her ürün yasaklanabilir. İthal edilen ürünün zorla çalıştırılma ile üretilmediğinin kanıtını göstermek neredeyse imkânsız. “Yasa” tam bir komedi!

Sarsak Joe Biden’in her atağı, hazin bir hüsranla sonuçlanıyor. İlan ettiği “Uygur Zorunlu Çalışmayı Önleme Yasası”nı da hezimet bekliyor. Tarihinin en yüksek enflasyonunu yaşarken ABD’nin Çin ürünlerini yasaklaması, hayat pahalılığını daha da artıracak. Son 20 yıldır ABD’nin Çin’den ithalatı teşvik etmesinin en önemli nedeni, enflasyonu dizginlemekti. 2021 yılında ABD’nin Çin’den ithalatı 506 milyar dolar oldu. Bu ürünleri başka bir kaynaktan almak ya da içeride üretmesi mümkün değil.

Atalarımız boşuna söylememiş, “Şaşkın ördek kıçtan dalarmış!” diye.

BM KOMİSERİ’NİN ZİYARETİ HESAPLARI BOZDU

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelet Bachelet’nin 23-28 Mayıs’taki 6 günlük Çin ve Sinciang Uygur Bölgesi ziyareti, ABD planlarını alt üst etti. BM İnsan Hakları Komisyonu’nu “Uygur soykırımı” iddialarına dayanak yapamayan “liberal” Batının, Çin’e karşı yürütülecek topyekûn saldırı planı da sallantıya girdi. ABD’nin Çin mallarını almayı engellemek için çıkardığı “Zorla Çalıştırma Yasası”nın Avrupa Parlamentosu’nca da kabul edilmesi öngörülüyordu. Avrupa Parlamentosu’ndaki 4 büyük partinin, 21 Haziran’dan önce konuyu gündeme getirmesi isteniyor. (1) BM Komiseri’nin ziyareti bu partilerin tutumunda tereddüde yol açtı.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri, eski Şili Devlet Başkanı, tıp doktoru Michelet Bachelet’e karşı yoğun bir yıpratma kampanyası başlatıldı. Bachelet’in gerçeğe bağlı kalmaya çalışması, Washington Post gazetesini çıldırttı. Washington Post gazetesi çok nadir olarak başvurduğu bir yöntemle “Yazı İşleri Kurulu”nun imzasıyla Michelet Bachelet’i kınayan bir yorum yayınladı. (2)

Böylece son 20 yılda, Uygur sorununda inisiyatif ilk kez, Çin’in ve Sinciang yönetiminin eline geçmiş oldu. Bu sonuç, kuşkusuz son 6 yılda izlenen Sinciang’ı daha fazla sosyalist yapma çalışmasının bir meyvesi.

BAŞARININ ARDINDAKİ İSİM: PROF. DR. MA XINGRUI

2022 başından itibaren, son 6 aydır Sinciang Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşayan Uygur, Türk ve Han kökenli arkadaşlarımdan hep olumlu haberler geliyor. Gerçi son beş yıldır herhangi bir terör olayı bulunmuyordu ve bölge olağanüstü bir kalkınma çalışmasının meyvesini topluyordu. Fakat, son 6 ayda başka bir değişim yaşanıyor. Bölgedeki olağanüstü hal yönetimi, adım adım ama hızla yerini olağan yaşama bırakıyor. Bu da her kesim, her yaştan insanın hayatını rahatlatıyor. 

Sadece Sinciang’da geçerli olan “sağlık kodu” uygulaması iptal edildi ve bütün Çin’de geçerli olan sağlık kodu uygulamasına geçildi. Hafta sonlarında uygulanan toplanma önlemleri iptal edildi, düğünlerdeki insan sayısı serbest bırakıldı. Metro ve otobüs durağı girişindeki turnikeler ve korkuluklar kaldırıldı. Diğer şehirlerden araçların Urumçi’ye girişine ilişkin kısıtlamalar gevşetildi. İnsanların benzin istasyonlarına girip çıkması daha uygun hale getirildi. Camilerin bakımı geliştirildi, ibadeti kolaylaştırıcı önlemler uygulandı.

Hızlı değişiklikler, tüm etnik toplulukların seyahatlerini etkili bir şekilde daha rahat ve verimli hale getirdi. Sokak-durak ekonomisi patladı. Gece alışverişi ve sokak lokantaları eski azametini döndü. Tüketim arzusu ve sunumu geliştirildi. Seyahatlerin artması, yaşam koşullarının iyileştirilmesi ile turizm gelişti ve kültür ürünleri tüketimi canlandı. Eski ve yeni çarşılar yeniden hayat kazandı. Uygurca, Kazakça, Çince haykırışlar ile çekim merkezi oldular.

25 Aralık 2021'de Guangdong Eyalet Hükümeti Başkanı Ma Xingrui, Çin topraklarının altıda birini oluşturan Sinciang Uygur Özerk Bölgesi ÇKP Sekreterliğini üstlendi. Ma Xingrui, Çin’in önde gelen bilim adamlarından biri. Mekanik profesörü. Çin’in en önemli teknoloji üniversitesi Harbin Teknoloji Enstitüsü’nün eski başkan yardımcısı, Çin Havacılık ve Uzay Bilim-Teknoloji Kurumu eski Başkanı. Çin’in ay yüzeyine yaptığı "Chang'e-3" bilimsel çalışmalarının yürütücüsü. Çin’in ekonomisinin sekizde birini üreten Guandong eyaletindeki başarılı çalışmalarının ardından Çin’in görece az gelişmiş bölgelerinden olan Sinciang’a birinci derece sorumlu olarak atandı.

ÇKP 18. ve 19. Merkez Komitesi üyesi olan Prof. Ma, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in öne çıkardığı “bilgin” yöneticilerden. Bu ekip, bilimi rehber kabul ederek çalışmalarını yürütüyorlar.

Nitekim, Prof. Ma, iki aydan kısa bir süre içinde 1,66 milyon kilometrekarelik Sinciang'da yetki alanına giren 14 ilini ziyaret etti. Halkın Günlüğü gazetesinin 5 Ocak 2022’de başlattığı “Sinciang Parti Sekreteri’ne sorun” kampanyasında bir haftada 16 bin mesaj aldı. Bunlardan bir talep içeren 9 binden fazla mesaja yanıt verdi. (3)

“Bilgin” tipi yöneticilerin özellikleri: Çalışkan, insanlara yakın, açık görüşlü, üretken, bilimsel ve pragmatik. Bu "yeni yönetim tarzının" arkasında Ma Xingrui'nin felsefesi, sistematik ve pragmatik çalışma anlayışı bulunuyor. Başarının temelini "Sinciang çalışmasını stratejik olarak gözden geçirme, planlamada ısrar etme ve kalkınmaya dayalı planlamayı uygulama" olarak özetliyor.

MİHENK TAŞI HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ

Prof. Ma’ya göre sorunu çözmenin anahtarı "hukukun üstünlüğü" prensibidir. “Xinjiang'ı kanunla yönetmek, Xinjiang'da sosyal istikrarın ve uzun vadeli istikrarın gerçekleştirilmesi için önemli bir mihenk taşıdır.” (4)

Ma Xingrui şunları söylüyor: "Hukukun üstünlüğü düşüncesine bağlı kalarak, suçla mücadele etmek ve suçu önlemek için yasal silahları kullanmakta ısrar etmek önceliklidir. Sinciang çalışmasının tüm alanlarında kapsamlı hukuka dayalı yönetimin gerekliliklerini uygulamak ve toplumsal istikrarı sağlamak için hukukun üstünlüğünü kullanmak, büyük zorluklarla hukukun üstünlüğü ilkesi baş etmek gerekir. Halkın daha iyi bir yaşam özlemi komünistlerin hedefidir." dedi. "Sinciang'ı kanunla yönetmek" aynı zamanda ÇKP’nin yeni dönemde Sinciang'ı yönetme stratejisinin en önemli önceliğidir.

Prof. Ma’nın sıraladığı görevler ise şöyle: "insanların istihdam, barınma ve tıbbi bakım ve geçim kaynaklarını iyileştirmede sıçrama yapmalı ve ortak refahı teşvik etmek için çaba göstermeye devam etmeliyiz. Böylece tüm etnik gruplardan halkımızın yaşamı yıldan yıla daha iyi olmalı, tüm etnik gruplar kendilerini daha iyi, daha güvenli ve daha mutlu hissetmeli.” Prof. Ma, güvenlik önlemlerinin yanı sıra ideolojik çalışmayı merkeze koymayı, sosyalist ideoloji ve kültürü geliştirerek, ulusal birliğin kalıcı olarak sağlanacağına dikkat çekiyor.

KALKINMA İÇİN GÜVENLİK

Prof. Ma, Sinciang’ın kalkınmasını hızlandırmayı temel görev olarak belirliyor. Bunun için ısrarla "iş ortamlarını uygun ve verimli hale getirmek" ve "Sinciang özelliklerine sahip modern bir endüstriyel sistem inşa etmek" gerektiğini vurguluyor.

Sinciang’da devletin yatırımı teşvik için pek çok cazip uygulaması var ancak iş ortamının geliştirilmemiş, yatırımcıları uzak tutuyor. Prof. Ma, bu engeli aşmak için soruna parmak basıp, çözümler geliştiriyor.

Ma Xingrui, Çin hükümetinin kırsal canlanmayı ekonomik gelişmenin motoru yapma stratejisini Sinciang’a uygulayacaklarını belirterek, tarımın modernizasyonunu ilerleteceklerini, çiftçi kooperatifleri ve aile çiftliklerinin geliştirilmesinin destekleneceğini, tarım ürünlerinin katma değeri artırmak için sanayi zincirinin genişletilmesini, çiftçilerin ve çobanların tam istihdamına önem verileceğini ve gelirlerinin artırılmasını, bitirilen yoksulluğun geri dönmemesi için planlı, ısrarlı çalışma yürütüleceğini belirtiyor.

KUŞAK VE YOL’UN KUCAĞI

Prof. Ma Xingrui, Sinicang’ın kalkınmasının daha faza dışa açılma ile gerçekleşeceğini saptıyor. Dışa açılmada kavranacak halka ise Kuşa ve Yol Girişimi’ni geliştirme. Görevleri şöyle sıralıyor: “Daha güçlü politika iletişimi, daha verimli tesis bağlantısı, daha sorunsuz ticaret, daha iyi sermaye entegrasyonu ve daha iyi insandan insana bağlar...”

Kuşak ve Yol kapsamında Sinciang’da, ikisi sınırda olmak üzere üç önemli üs bulunuyor. Kazakistan sınırındaki dünyanın en büyük kara limanı ve serbest bölgesi Khorgos, Pakistan sınırındaki Kaşgar serbest bölge ve limanı, başkent Urumçi’deki Uluslararası Kara Limanı bölgesi. Ülkenin Orta Asya ve Güney Asya'yı birbirine bağlayan kuzey-güney koridoru geliştiriliyor. Orta Asya ve Avrupa ülkeleriyle uluslararası koridorların inşası geliştiriliyor ve Demir İpek Yolunun inşasına hız veriliyor.

Prof. Ma, özetle şunları belirtiyor: “Yeni bir kalkınma aşamasına giren, yeni kalkınma kavramını benimseyen ve yeni kalkınma modelini inşa eden Sinciang, barışçıl, müreffeh, özgür, yeşil, yenilikçi ve medeni bir Kuşak ve Yol, özellikle de İpek Yolu Ekonomisi için kesinlikle daha güçlü destek sağlayacaktır.”

SONUÇ: ETNİK SORUNUN ÇÖZÜMÜ İÇİN SOSYALİZM

Uygur bölgesindeki hemen herkes Mao Zedung döneminden övgüyle ve özlemle söz ediyor.

Çünkü Mao, aşırı yoksul olan bölgeye çağ atlatıyor, etnik sorunun çözümünün azınlık milletinden halkın gönlünü kazanmaktan geçtiğini sürekli vurguluyor ve Uygurlar, Kazaklar, Huiler için “pozitif ayrımcılık” yapılmasını şart koşuyor.

1966-1976 yılları arasındaki Kültür Devrimi’nde, her türden inanç ve ibadete karşı alınan kaba tutumlar, gönülleri yaralamış. Ancak sorunların büyüyüp, katmerlenmesi 1978’den 2012’ye kadar süren “Reform ve Dışa Açılma” döneminde, piyasaya aşırı güven döneminde yaşanıyor.  Piyasa, doğası gereği, zayıf ve gelişmemiş olanı aşağı iter, güçlü ve gelişmiş olanı yükseltir. Eğer etnik sorunu, piyasa ile çözeceğinizi varsayarsınız büyük yanılgıya düşersiniz. Toplum içinde uçurumlar oluşur ve emperyalizm çağında, her türlü boşluk, dış müdahaleye kapı aralar.

Xi Jinping, 2012’de ÇKP Genel Sekreteri olduğundan bu yana, Çin, karşı karşıya bulunduğu sorunları aşmak için sosyalist çözümlere ağırlık veriyor. Şimdi Prof. Ma Xingrui önderliğinde ÇKP Sinciang’da, sosyalist uygulamaları artırarak, toplumu birleştiriyor, kalkınmayı hızlandırıyor, sosyalist değerlerle bilinçleri aydınlatıyor ve gönülleri kazanmaya öncelik vererek mutluluğu artırıyor.

1. https://www.jpost.com/international/article-708724
2. https://www.washingtonpost.com/opinions/2022/05/29/truth-emerges-about-chinese-repression-uyghurs-no-thanks-un/
3. https://baijiahao.baidu.com/s?id=1730664844356714481&wfr=spider&for=pc
4. http://www.takungpao.com.hk/mainland/text/2022/0223/692085.html